Chętnie sięgamy po ibuprofen. Jak naprawdę działa?
Ibuprofen jest bardzo popularnym i łatwo dostępnym lekiem. Szacuje się, że aż 55 proc. z nas co najmniej trzy razy w tygodniu sięga po leki przeciwbólowe dostępne bez recepty, a 16 proc. bierze je codziennie. W jaki sposób działa ibuprofen? Jak go bezpiecznie stosować?
Ibuprofen należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Wszystkie leki z tej grupy działają poprzez hamowanie cyklooksygenaz, czyli enzymów uczestniczących w syntezie prostaglandyn, prostacykliny i tromboksanu. Są to substancje będące mediatorami procesu zapalnego.
Wyróżnia się dwie istotne kliniczne formy cyklooksygenazy: cyklooksygenzę-1 (COX-1) i cyklooksygenazę-2 (COX-2). Pierwsza izoforma warunkuje prawidłowy przebieg procesu agregacji płytek krwi i krzepnięcia, utrzymuje również przepływ krwi przez nerki. Z kolei cyklooksygenaza-2 uczestniczy w procesie zapalnym, a synteza przez nią prostaglandyn jest pobudzana przez cytokiny prozapalne.
Ibuprofen hamuje obie formy cyklooksygenazy, jednak w zdecydowanie większym stopniu cyklooksygenazę-2 (COX-2). W efekcie zmniejsza się synteza prostaglandyn w tkankach objętych procesem zapalnym i w podwzgórzu, co warunkuje działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne ibuprofenu. Wykazuje również działanie hamujące agregację płytek krwi, jednak zdecydowanie słabsze w porównaniu do kwasu acetylosalicylowego (będącego silnym inhibitorem COX-1).
Ibuprofen, jako skuteczny lek przeciwbólowy i przeciwzapalny, ma bardzo szerokie zastosowanie w wielu jednostkach chorobowych. Najczęściej stosowany jest jako środek na bóle głowy, bóle menstruacyjne i kostno-stawowe. Jest również skuteczny w zwalczaniu gorączki w przebiegu infekcji wirusowych i bakteryjnych.
Ibuprofen stosuje się z powodzeniem w leczeniu przewlekłego bólu u pacjentów z chorobami reumatycznymi - reumatoidalnym zapaleniem stawów czy toczniem rumieniowatym układowym. Jest także pomocny w zmniejszaniu bólu w stanach pourazowych stawów i okolicznych tkanek (więzadeł, ścięgien, mięśni i torebek stawowych).
W przypadku niektórych osób terapia ibuprofenem może być przeciwwskazana.
Nie można stosować leku w przypadku nadwrażliwości na tę substancję i inne leki przeciwzapalne. Ibuprofen jest niewskazany także w przypadku aktywnej lub przebytej choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, ze względu na ryzyko zaostrzenia choroby. Ciężka niewydolność wątroby, nerek, serca i III trymestr ciąży są również przeciwwskazaniami do leczenia ibuprofenem.
Każdy lek należy stosować zgodnie z zaleceniami na ulotce. Standardowo w leczeniu przeciwbólowym stosuje się 200-400 mg od czterech do sześciu razy dziennie. W przypadku bólu w chorobach reumatycznych stosuje się od 200 do 800 mg trzy razy na dobę. Jedna tabletka ibuprofenu zawiera 200 lub 400 mg substancji czynnej.
U dzieci do 12. roku życia powinno się podawać maksymalnie 20-30 mg ibuprofenu na kilogram masy ciała na dobę w trzech lub czterech dawkach podzielonych. Nie powinno się stosować tego leku u dzieci poniżej trzeciego miesiąca życia.
Maksymalna dawka ibuprofenu dla dorosłych to 3,2 g, jednak nie zaleca się stosowania dobowych dawek wyższych niż 1,2 g.
Podczas terapii ibuprofenem i innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi istnieje zwiększone ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego i tworzenia się wrzodów żołądka. Dzieje się to ze względu na obniżoną produkcję prostaglandyn, przez co spada wydzielanie śluzu chroniącego błonę śluzową żołądka przed kwasami trawiennymi.
Z tego względu, przy długotrwałym stosowaniu ibuprofenu, konieczne jest włączenie dodatkowych leków osłonowych działających ochronnie na śluzówkę żołądka.
Czytaj również:
Te badania powinieneś wykonywać przynajmniej raz w roku
Jesienna apteczka. Co powinna zawierać?
Recepta od lekarza. Powody, dla których warto ją zweryfikować
