Nie tylko składnik słodyczy, ale też roślina o prozdrowotnych właściwościach. Tak działa lukrecja

Lukrecja (Glycyrrhiza L.) jest niepozorną rośliną z rodziny bobowatych, która rośnie dziko w Europie Południowej i Azji Południowo-Zachodniej. Obecnie uprawiana jest także w Polsce. Swoją nazwę zawdzięcza połączeniu greckich słów: glykis - "słodki" i rhiza - "korzeń".  Wykorzystywana jest w produkcji żelek i landrynek, których intensywny smak niekoniecznie odpowiada wszystkim miłośnikom słodyczy. Jednak historia czerpania z dobrodziejstw lukrecji sięga o wiele dalej, aż do starożytnych Chin, gdzie używano jej jako składnika preparatów ziołowych. W Europie roślina znalazła się dzięki starożytnym Grekom i Rzymianom. Do dziś używana jest w ziołolecznictwie i jako dodatek do suplementów diety. 

Co ciekawe, lukrecja obejmuje swoją nazwą ok. 36 różnych gatunków, z których najpowszechniej znany to Glycyrrhiza Glabra, czyli lukrecja gładka.

Najbardziej zasobny w składniki aktywne jest korzeń rośliny. Zawiera on takie substancje jak:

• saponiny triterpenowe - pod tą skomplikowaną nazwą kryją się związki (najważniejszym z nich jest glicyryzyna) odpowiadające za charakterystyczny dla lukrecji słodkawy smak. W organizmie wspomagają zatrzymywanie wody w skórze, co ułatwia jej nawilżenie; 
• kumaryny - działają przeciwnowotworowo i antyoksydacyjnie, co oznacza, że wychwytują wolne rodniki i hamują ich nadmierną produkcję; 
• flawonoidy - organiczne związki, z których większość pełni rolę barwników. Wykazują działanie antyoksydacyjne, tj. eliminują skutki stresu oksydacyjnego, jakim są reaktywne formy tlenu. Zabezpieczają także przed zbyt wysokim poziomem cholesterolu;
• aminokwasy i białka - pełnią m.in. funkcję budulcową, utrzymują właściwe pH płynów ustrojowych, są nośnikiem niektórych witamin i składników mineralnych i biorą udział w regulowaniu ciśnienia krwi;
• witaminy z grupy B - regulują poziom energii, stymulują przemianę materii, wzmagają sprawność myślenia, poprawiają kondycję włosów, skóry i paznokci;
• polisacharydy - wielocukry wiążą wodę, zapobiegając jej utracie i wysuszeniu skóry.

W korzeniu lukrecji znajduje się aż 400 substancji, dlatego tak chętnie wykorzystywana jest w medycynie i kosmetyce. Produkty ją zawierające działają przeciwwirusowo, bakteriostatycznie i immunosupresyjnie, co sprawia, że mogą być stosowane pomocniczo w leczeniu przeziębień i łagodnych chorób układu oddechowego. Co więcej, związki chemiczne zawarte w lukrecji ułatwiają odkrztuszanie wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych, poprzez pobudzanie ruchów nabłonka rzęskowego i stymulację funkcji wydzielniczej błon śluzowych górnych dróg oddechowych.

W literaturze można znaleźć także doniesienia o tym, że roślina hamuje rozwój bakterii Helicobacter pylori, która jest jednym z czynników wywołujących chorobę wrzodową oraz nowotwory żołądka i dwunastnicy, a także, że wspomaga system nerwowy i funkcje poznawcze. Ponadto sprzyja regeneracji śluzówki układu pokarmowego, łagodząc problemy trawienne i chroni wątrobę przed stłuszczeniem. Ekstrakty z lukrecji mogą znaleźć zastosowanie także u osób zmagających się z chorobami układu rozrodczego. Glycyrrhiza L. zawiera fitoestrogeny, które u kobiet mogą łagodzić objawy menopauzy i zespołu napięcia przedmiesiączkowego. 

Należy jednak zaznaczyć, że stosowanie suplementów diety nie powinno być nigdy alternatywą dla konwencjonalnej medycyny. A przed rozpoczęciem ich przyjmowania należy skonsultować się z lekarzem.

Z zakupu preparatów zawierających ekstrakt z lukrecji powinny zrezygnować: kobiety w ciąży i karmiące piersią, osoby z niewydolnością nerek, kamicą żółciową, marskością wątroby, nadciśnieniem tętniczym i niskim stężeniem potasu.

Zalecane dawkowanie korzenia lukrecji to od 5 g do 15 g doustnie na dzień, co odpowiada 200-600 mg glicyryzyny na dobę. A sama kuracja nie powinna trwać dłużej niż sześć tygodni. Przed rozpoczęciem suplementacji należy zapoznać się z treścią ulotki dołączonej do opakowania danego produktu. 

Przyjmowanie lukrecji w nadmiarze może powodować problemy z wydalaniem moczu, skutkujące obrzękami, oraz zaburzeniami sprawności seksualnej.

Źródła:

J. B. Vibha, K. Choudhary, M. Singh, M. S. Rathore, N. S. Shekhawat, A Study on Pharmacokinetics and Therapeutic Efficacy of Glycyrrhiza glabra: A Miracle Medicinal Herb, "Botany Research International", 2009.

Glycyrrhiza Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:22503-1.