W takich sytuacjach lekarz może odmówić leczenia. Ma do tego prawo

Konieczność wizyty u lekarza może wystąpić zarówno z mniej poważnych przyczyn (np. ból zęba), jak i tych o wiele bardziej niebezpiecznych (np. głęboka rana z krwotokiem, złamanie kości lub pęknięcie wyrostka robaczkowego). Pacjenci wymagający natychmiastowej pomocy medycznej zazwyczaj trafiają na Szpitalny Oddział Ratunkowy. W innych przypadkach chorzy mogą udać się do placówki Podstawowej Opieki Zdrowotnej. 

Czasami zdarza się, że lekarz odmawia pacjentowi leczenia. Czy ma do tego prawo? Okazuje się, że zgodnie z ustawą o zawodach lekarza i lekarza dentysty, istnieje taka możliwość. Jak wynika z art. 38 rzeczonej ustawy, lekarz może odmówić lub odstąpić od leczenia pacjenta – jednak jedynie wówczas, gdy nie zachodzi sytuacja, o której mowa w art. 30 (niepodjęcie leczenia mogłoby spowodować ciężki uszczerbek na zdrowiu lub śmierć pacjenta). Podobny zapis znajduje się w art. 7 Kodeksu Etyki Lekarskiej.

A zatem, w jakich konkretnie przypadkach lekarz może odmówić pacjentowi leczenia? W szczególności wtedy, gdy pacjent zachowuje się wobec niego obraźliwie, a także nie stosuje się do jego poleceń. Na odmowę leczenia może mieć również wpływ niestosowne lub agresywne zachowanie osób trzecich (np. rodziny pacjenta). Lekarz może również odmówić leczenia wówczas, gdy uznał, że jego wiedza i umiejętności nie są dostateczne, by pomóc pacjentowi.

Dodatkowo odmowę leczenia lekarz musi odnotować w dokumentacji medycznej, a jeśli wykonuje swój zawód na warunkach umowy o pracę, to wcześniej musi uzyskać zgodę przełożonego. Ponadto, odstępując od leczenia, lekarz koniecznie musi poinformować pacjenta z wyprzedzeniem oraz przedstawić możliwości podjęcia leczenia gdzie indziej. 

Są sytuacje, w których lekarz bezsprzecznie musi się podjąć leczenia pacjenta. W szczególnych przypadkach, za nieudzielenie pomocy, lekarzowi grozi odpowiedzialność karna. Lekarz podlega obowiązkowi leczenia pacjenta wówczas, gdy jakakolwiek zwłoka w udzieleniu pomocy lekarskiej mogłaby spowodować ciężki uszczerbek na zdrowiu lub niebezpieczeństwo utraty życia.

Powyższa zasada ma swoje źródło w odpowiednich przepisach. Mowa tu o ustawie o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, a konkretniej o art. 30 traktującym o "Obowiązku udzielenia pomocy lekarskiej".

A jak sprawa wygląda w placówkach Podstawowej Opieki Zdrowotnej? Czy pracujący tam lekarze mogą odmówić przyjęcia pacjenta? Okazuje się, że nie w każdym przypadku pacjent uzyska pomoc w dniu zgłoszenia. Wszystko jest uwarunkowane stanem jego zdrowia. Jak wynika z rozporządzenia ministra zdrowia opublikowanego 24 września 2013 roku: "w przypadkach uzasadnionych stanem zdrowia świadczeniobiorcy świadczenie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej jest udzielane w dniu zgłoszenia, zgodnie z harmonogramem pracy świadczeniodawcy". 

Lekarz może odmówić pacjentowi udzielenia pomocy w danym dniu, jeżeli jego stan zdrowia na to pozwala. Wówczas powinien jednak wskazać pacjentowi inny, najbliższy możliwy termin. Szczególnym przypadkiem jest tutaj teleporada, która powinna zostać przeprowadzona maksymalnie dzień później od dnia zgłoszenia pacjenta.

Źródło: Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty; Kodeks Etyki Lekarskiej; oil.szczecin.pl.

Przeczytaj też:

Badanie krwi na NFZ – jak często można je wykonywać? Czy można poprosić lekarza o skierowanie?

Gdzie do lekarza w niedzielę i święta? SOR to nie zawsze jest rozwiązanie

Mało znane badanie da wiele odpowiedzi. Wyjaśni drżenie mięśni, bóle głowy, niedobór witamin B