ZUS może powiedzieć "sprawdzam" i przeprowadzić kontrolę. Pamiętaj o jednym
Każda osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim musi się liczyć z możliwością kontroli - przypomina Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W tym roku ZUS planuje więcej takich kontroli niż w roku ubiegłym, dlatego warto przypomnieć o jednym ważnym szczególe, który wielu osobom na L4 wciąż umyka. Chodzi o miejsce pobytu. Na co uważać? Wyjaśniamy.
Jak wynika z danych ZUS, w ubiegłym roku w Polsce zarejestrowano 27 mln zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy na łączną liczbę 288,8 mln dni. Najczęstszą przyczyną nieobecności w pracy były choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej, następnie ciąża, poród i połóg, a dalej choroby układu oddechowego. Na kolejnych pozycjach uplasowały się urazy i zatrucia, a także zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania. Przeciętna długość zwolnienia wynosiła prawie 11 dni i była niższa niż w 2021 roku, ale za to liczba zaświadczeń lekarskich wzrosła o 6,7 proc.
W całym 2022 roku ZUS przeprowadził 429,9 tys. kontroli osób posiadających zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy - w 2021 roku przeprowadzono 353 tys. inspekcji. Wzrosła też liczba wydanych decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłków chorobowych - w 2022 roku było ich 23,8 tys., a rok wcześniej 18,3 tys.
Wzrost liczby absencji chorobowych jest jednym z głównych powodów, dla których ZUS zapowiedział więcej kontroli w 2023 roku. Planuje ich 500 tys. I tak w I kwartale tego roku w całej Polsce ZUS przeprowadził już ponad 117 tys. kontroli, które zakończyły się wydaniem ponad 7 tys. decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłków chorobowych.
Każda osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim musi się liczyć z możliwością kontroli przeprowadzanej przez ZUS czy pracodawcę. Ci ostatni coraz częściej zwracają się o przeprowadzenie kontroli.
Orzecznicy ZUS weryfikują, czy osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim nadal jest chora i czy niezbędna jest kontynuacja zwolnienia, czy też okres zwolnienia należy skrócić. Sprawdzają też, czy osoba korzystająca ze zwolnienia, a tym samym zasiłku chorobowego, nie pracuje lub nie wykonuje innych czynności, które są niezgodne z zaleceniami lekarza i mogą utrudnić powrót do zdrowia.
"Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy z powodu choroby polega na ustaleniu, czy: w okresie zwolnienia lekarskiego pracownik nie wykonuje pracy zarobkowej, lub czy nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego celem. Jeżeli zwolnienie lekarskie zostało wystawione z powodu konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny, dodatkowo należy ustalić, czy poza pracownikiem nie ma innych domowników, którzy mogą zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny (nie dotyczy to opieki nad dzieckiem w wieku do 2 lat)" - wskazuje ZUS.
Jeżeli dana osoba korzysta ze zwolnienia niezgodnie z jego przeznaczeniem, wstrzymywana jest wypłata "chorobowego". Jeśli zostało ono już wypłacone, nakazuje się jego zwrot.
Powszechnie wiadomo, że zwolnienie lekarskie nie powinno służyć wyjazdom, remontom, pracy na działce, w ogródku czy w gospodarstwie rolnym. L4 ma być czasem rekonwalescencji i powrotu do zdrowia. Niestety, często jest nadużywane i wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem. Zwracają na to uwagę sami lekarze.
- Bardzo się staramy, żeby to było zawsze racjonalne zwolnienie i żeby rzeczywiście człowiek, który ma takie, a nie inne dolegliwości dostał L4 na to, co mu jest i na tyle, ile potrzebuje. Ale czasem słyszymy: "A mogę do przyszłego tygodnia?", "A nie można dłużej?". Pojawiają się również prośby o kontynuację zwolnienia, szczególnie w trakcie teleporady, bo wtedy unikamy konfrontacji bezpośredniej. To są takie sytuacje, kiedy uznaję np., że na wyleczenie przeziębienia nie potrzeba więcej niż trzy dni. Jeśli jeszcze dochodzi weekend, to już w ogóle mamy pięć dni. Mimo to słyszę, że przydałby się jeszcze cały następny tydzień zwolnienia, bo "chciałbym sobie odpocząć" - mówiła w rozmowie z Interią ZDROWIE lek. Katarzyna Bukol-Krawczyk.
Osoby na zwolnieniu lekarskim wiedzą zwykle, czego nie powinny robić w czasie L4, ale często zapominają o tym, że powinny przebywać w miejscu przez siebie zadeklarowanym. Co to znaczy? Jak wskazuje ZUS, zarówno przy kontroli orzekania, jak i przy kontroli wykorzystywania e-ZLA, czyli elektronicznego zwolnienia, ZUS i pracodawca będą szukać chorego pod adresem widniejącym na zwolnieniu lekarskim. Wskazane miejsce pobytu jest miejscem faktycznego pobytu, bez względu na to, czy wynika ono z zameldowania na pobyt stały czy czasowy. Wskazane przez nas miejsce to miejsce, w którym będziemy dochodzić do zdrowia.
"Masz obowiązek podać wystawiającemu zaświadczenie lekarskie adres pobytu w okresie czasowej niezdolności do pracy, jeżeli będzie on inny niż adres udostępniony na profilu informacyjnym wystawiającego zaświadczenie lekarskie, lub znajdujący się w twojej dokumentacji medycznej. Masz także obowiązek poinformowania płatnika składek oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zmianie adresu pobytu w trakcie niezdolności do pracy, wskazanego w zaświadczeniu lekarskim, nie później niż w ciągu 3 dni od wystąpienia tej okoliczności. Jeżeli nie dopełnisz tego obowiązku, Zakład przyjmie, że zawiadomienie wysłane na adres podany w zaświadczeniu lekarskim zostało doręczone skutecznie" - podaje ZUS.
Należy więc podawać właściwy adres pobytu na okres zwolnienia lekarskiego lekarzowi wystawiającemu zaświadczenie oraz unikać opuszczania wskazanego miejsca bez uzasadnionych powodów. Jeżeli pracownik nie wyjaśnił powodu swojej nieobecności lub odmówił udzielenia wyjaśnień, uznaje się, że niewłaściwie wykorzystywał zwolnienie lekarskie.
CZYTAJ TAKŻE:
Kody na zwolnieniu lekarskim. Każdy pracownik powinien wiedzieć, co oznaczają
