Składka zdrowotna i chorobowa - czym się różnią? Kto, kiedy i ile musi płacić?
Przedsiębiorcy prowadzący własną działalność gospodarczą na terenie Polski zobowiązani są do opłacania składek ZUS za siebie oraz zatrudnianych pracowników. Należą do nich m.in. składka zdrowotna i chorobowa. Czym się one od siebie różnią? Jaka jest ich wysokość? Wyjaśniamy wszystkie zawiłości.
Składka zdrowotna, nazywana również ubezpieczeniem zdrowotnym, jest obowiązkowa. Natomiast składka chorobowa należy do dobrowolnych - o chęci jej opłacania przedsiębiorca decyduje samodzielnie. Sprawdź, co obie składki gwarantują płatnikom, i jaki jest ich koszt.
Ubezpieczenie zdrowotne jest obligatoryjnym świadczeniem, które zapewnia ochronę zdrowia oraz prawo do bezpłatnego korzystania z opieki zdrowotnej na terenie Polski. Do jego opłacania zobowiązani są pracodawcy - w przypadku zatrudnianych pracowników, oraz przedsiębiorcy.
Dodatkowo, obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne przysługuje:
- uczniom i studentom;
- emerytom;
- rencistom;
- osobom bezrobotnym, które zarejestrują się w urzędzie pracy;
- rolnikom;
- osobom zatrudnionym na podstawie umowy zlecenie czy umów agencyjnych.
Ubezpieczenie zdrowotne pokrywa nie tylko koszty wizyt lekarskich w ramach umów z NFZ, ale również koszt pobytu w szpitalu, transportu medycznego czy rehabilitacji.
Do końca 2021 roku przedsiębiorca miał prawo do zadeklarowania kwoty ubezpieczenia zdrowotnego. Nie mogła być ona jednak niższa niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale poprzedniego roku.
Wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu zasady te uległy zmianie. Obecnie wysokość składki zdrowotnej uzależniona jest od formy opodatkowania.
W związku z tym w przypadku:
- rozliczenia według skali podatkowej i podatku liniowego - podstawę stanowi osiągnięty dochód;
- karty podatkowej - podstawę stanowi minimalne wynagrodzenie;
- ryczałtu - wysokość składki zdrowotnej uzależniona jest od osiąganego przychodu.
Do końca 2021 roku termin płatności składki zdrowotnej przypadał na 10. dzień każdego miesiąca. Polski Ład wprowadził jednak nowe terminy.
Zgodnie z nowym harmonogramem ubezpieczenie zdrowotne należy zapłacić do:
- 15. dnia następnego miesiąca - w przypadku podatników posiadających osobowość prawną (m.in. fundacji, spółek itp.);
- 20. dnia następnego miesiąca - w przypadku pozostałych płatników.
W odróżnieniu od składki zdrowotnej składka chorobowa jest dobrowolna. Oznacza to, że płatnik może, lecz nie musi zdecydować się na jej opłacanie. Jeśli jednak podejmie taką decyzję, może liczyć na wypłatę z ZUS-u zasiłków:
- chorobowego,
- rehabilitacyjnego,
- macierzyńskiego,
- opiekuńczego.
Wysokość składki chorobowej jest zmienna i wynosi 2,45 proc. podstawowego wymiaru składki. Wartość ta jest co roku ogłaszana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W tym roku, przy opłacaniu standardowych składek, potocznie nazywanych "dużym ZUS-em", wynosi ona 3553,20 zł, co oznacza, że minimalna wysokość składki chorobowej 2022 to 87,05 zł.
Warto również zaznaczyć, że składkę chorobową można odliczyć od dochodu lub zaliczyć do kosztów. Nie jest to natomiast możliwe w przypadku składki zdrowotnej.
CZYTAJ TAKŻE:
Zwolnienie lekarskie na nowych zasadach. Co się zmieniło?
Składka zdrowotna w górę o kilka tysięcy złotych w skali roku
