Ubezpieczenie zdrowotne - do czego uprawnia?
Zgodnie z zapisami polskiej konstytucji każdy obywatel ma prawo do ochrony zdrowia. Kto podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, ile ono kosztuje i co oferuje? Jak ma się sprawa z dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym? Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje.
W Polsce kwestiami zdrowotnymi zajmuje się Narodowy Fundusz Zdrowia. To tam przekazywane są nasze składki na ubezpieczenie. Sprawdźmy, kogo dotyczy obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne, jak zgłosić się do ubezpieczenia i jakie daje nam ono możliwości.
Obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu podlega każdy Polak spełniający konkretne warunki. Zgodnie z ustawą są to:
- osoby zatrudnione (zarówno na umowę o pracę, jak i umowę zlecenie);
- rolnicy posiadający własną działalność rolną i ich domownicy;
- pracownicy działalności gospodarczych i współpracownicy spółek;
- bezrobotni zarejestrowani w Państwowym Urzędzie Pracy;
- osoby pobierające emeryturę i rentę oraz te na zasiłku przedemerytalnym;
- rodzina osoby ubezpieczonej.
Zdarzają się też sytuacje, w których status członka rodziny zwalnia z obowiązku ubezpieczenia. Dotyczy to:
- dzieci przebywających w domach dziecka, placówkach wychowawczych oraz resocjalizacyjnych;
- dzieci, które nie rozpoczęły jeszcze edukacji szkolnej;
- studentów i doktorantów, którzy nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia z tytułów podanych wcześniej;
- osób pobierających zasiłek;
- osób, które otrzymały w Polsce status uchodźcy;
- osób korzystających z urlopu wychowawczego;
- osób objętych programem zatrudnienia socjalnego;
- osób uprawnionych do świadczeń alimentacyjnych.
Możemy również ubezpieczyć niepełnoletnie dziecko, które nie jest członkiem naszej rodziny. W takiej sytuacji wszelkie opłaty z tego tytułu pokrywa Skarb Państwa. Dziadkowie również mogą dopisać wnuczęta do swojego ubezpieczenia. Możliwe jest to jednak tylko, jeśli rodzice dziecka nie posiadają praw do ubezpieczenia.
Do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego jesteśmy zgłaszani przez płatnika naszych składek. Na ogół jest to pracodawca, Urząd Pracy czy szkoła. W przypadku działalności gospodarczych lub rolnych płatnikiem jesteśmy my sami. Płatnik kieruje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o uwzględnienie nas w ubezpieczeniach. Prawo do świadczeń zdrowotnych otrzymujemy jeszcze w tym samym dniu, w którym zostaliśmy zgłoszeni.
Jeśli członkowie naszej rodziny nie posiadają ubezpieczenia z tytułu stosunku pracy, mamy obowiązek objąć ich swoim ubezpieczeniem. Czas na zgłoszenie do płatnika to siedem dni od daty utracenia prawa do ubezpieczenia (np. utrata pracy). W momencie, gdy nie poinformujemy płatnika o zmianach w kwestii ubezpieczeń, grozi nam kara grzywny. Dotyczy to zarówno dopisania, jak i wypisania osoby z naszego ubezpieczenia.
Zdarzają się sytuacje, w których mamy prawo do ubezpieczenia zdrowotnego, lecz nie zostaliśmy do niego zgłoszeni. Nawet jeśli korzystaliśmy ze świadczeń opieki zdrowotnej, wciąż mamy prawo do wstecznego zgłoszenia ubezpieczenia. Możemy to zrobić w terminie do 30 dni od skorzystania ze świadczeń NFZ lub od daty rozpoczęcia dochodzenia kosztów za wizytę lekarską.
Kwota składek na ubezpieczenie zdrowotne zależna jest od naszego dochodu. W 2022 roku, z powodu wejścia w życie Polskiego Ładu, wysokość składek zdrowotnych uległa zmianie.
Według nowych przepisów składka obliczana jest na podstawie dochodu za poprzedni miesiąc i od niego odliczane będzie 9 proc. Kwota na ubezpieczenie zdrowotne nie może być natomiast niższa niż 270,90 zł. Taka składka wynika z minimalnego dochodu miesięcznego w 2022 roku. Osoby zarabiające średnią krajową będą musiały na składkę zdrowotną przeznaczyć 532,98 zł.
Do czego uprawnia nas ubezpieczenie zdrowotne? W dużym skrócie jest to dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej. Jeśli zachorujemy, mamy możliwość umówienia się na wizytę lekarską bez dodatkowych kosztów, o ile lekarz posiada kontrakt z NFZ.
Ubezpieczenie zdrowotne daje nam również:
- częściowe świadczenia z zakresu stomatologii,
- możliwość skorzystania z pobytu w uzdrowisku lub ośrodku opiekuńczo-leczniczym,
- refundację części leków koniecznych do osiągnięcia poprawy stanu zdrowia,
- świadczenia pielęgniarskie,
- pełny zakres opieki nad osobą ciężarną, po porodzie oraz nad płodem i noworodkiem.
Istnieje możliwość skorzystania z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Polega ono na samodzielnym zgłoszeniu się do regulowania składek zdrowotnych. Najczęściej forma tego ubezpieczenia wykorzystywana jest przez osoby, które nie kwalifikują się do obowiązkowej składki zdrowotnej. Do takiej grupy należą pracownicy na umowie o dzieło oraz przebywający na urlopie bezpłatnym.
Istnieją dwie możliwości zawarcia umowy na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne. Pierwszą z nich jest złożenie wniosku do Narodowego Funduszu Zdrowia. Regulujemy wtedy składki w zależności od kwoty deklarowanego przez nas miesięcznego dochodu. Po regulacji składek otrzymujemy ten sam zakres opieki medycznej, co w przypadku obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.
Drugą opcją jest zawarcie umowy z firmami oferującymi prywatną opiekę medyczną. W tym przypadku składki zależne są od cennika danej firmy i wybranego przez nas pakietu usług. W związku z podziałem opieki medycznej na pakiety nie zawsze otrzymamy dostęp do wszystkich lekarzy specjalistów. Możemy również nie mieć z tego tytułu możliwości realizowania badań EKG, RTG czy EEG.
CZYTAJ TAKŻE:
Program "Profilaktyka 40 plus". Jakie badania można wykonać?
