Oddawanie szpiku. Kto i jak może zostać dawcą? Podstawowe informacje

Przeszczep szpiku bywa ostatnią szansą dla osób walczących z chorobami układu krwiotwórczego, niektórymi schorzeniami metabolicznymi, a przede wszystkim z nowotworami układu krwiotwórczego. W jednej czwartej przypadków konieczne jest wykonanie przeszczepu od spokrewnionego dawcy, u pozostałych można wykorzystać szpik osoby niespokrewnionej. Niestety, zdarza się, że bardzo trudno jest znaleźć odpowiedniego dawcę. Kojarzeniem dawców i biorców zajmują się fundacje korzystające z ciągle aktualizowanych baz danych. Zastanawiasz się, czy oddawanie szpiku boli? To bezpieczna procedura i nie wywołuje ona znacznego bólu. Sprawdź, czy i ty możesz zostać dawcą.

Kto może, a kto nie może zostać dawcą szpiku?

Dawcą szpiku może zostać osoba w wieku od 18. do 50. roku życia, która nie jest obciążona chorobami genetycznymi i która nie cierpi na przewlekłe schorzenia. 

Dawcą szpiku nie może być ktoś chorujący na: 

Reklama
  • choroby serca, w tym nadciśnienie,
  • hemofilię i inne choroby krwi,
  • schorzenia o podłożu autoimmunologicznym,
  • choroby nerek i układu moczowego,
  • kiłę i gruźlicę,
  • nowotwory,
  • chorobę Creutzfeldta-Jakoba,
  • cukrzycę,
  • WZW B lub C,
  • aktywną astmę,
  • łuszczycę.

Z bycia dawcą wyklucza też ciąża oraz karmienie piersią i niska masa ciała (poniżej 50 kg). 

Nie każdy zdaje sobie sprawę, że przeciwwskazanie do pobrania szpiku przez okres sześciu miesięcy stanowią również: operacje, przekłucia ciała, tatuaże oraz endoskopia.

Jak zostać dawcą szpiku?

Żeby zostać dawcą szpiku, należy zgłosić się do ośrodka dawców szpiku. Wszystkie potrzebne informacje znajdziesz na stronie fundacji DKMS

Zgłoszenie jest dwuetapowe. Należy wypełnić ankietę o stanie zdrowia i dostarczyć próbkę materiału do badania antygenów zgodności tkankowej. Tę próbkę może stanowić krew albo wymaz z policzków. Po tej procedurze zostajesz zapisany do światowego rejestru dawców i pozostaje ci czekać na kontakt. Możesz zostać poproszony o oddanie szpiku nawet po wielu latach od zgłoszenia.

Jak przebiega oddawanie szpiku?

Wyróżnia się dwie główne metody pobierania szpiku. 

Pierwsza z nich polega na pobieraniu krwi obwodowej. Podczas tej procedury do jednej z żył dawcy podłącza się igłę z drenem, którym krew dociera do separatora. Po oddzieleniu komórek krwiotwórczych w separatorze krew wraca do drugiej żyły dawcy. Trwa to zwykle od dwóch do czterech godzin. 

Druga metoda zakłada pobieranie komórek krwiotwórczych z talerza kości biodrowej. Zabieg trwa ok. godziny i jest wykonywany w znieczuleniu ogólnym.

Jakie są przywileje dawcy szpiku?

Każdemu dawcy przysługuje legitymacja i odznaka "Dawcy Przeszczepu". Dzięki niej możesz korzystać z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej poza kolejką. 

Na czas badań wstępnych, a także samego pobrania, przysługują ci pełnopłatne dni wolne. Lekarz z ośrodka pobierającego, na twoją prośbę, wystawia zwolnienie, które musi respektować twój pracodawca. 

"Zasłużony Dawca Przeszczepu" to osoba, która oddała szpik lub inne regenerujące się komórki i tkanki co najmniej dwa razy. "Zasłużony Dawca Przeszczepu", poza prawem do korzystania poza kolejnością z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, może bezpłatnie (do wysokości limitu finansowania zapisanego w ustawie) pobierać leki refundowane oraz preparaty zalecane do stosowania osobom oddającym krew, czyli witaminy, żelazo i kwas foliowy. Dokumentem uprawniającym do korzystania z tych przywilejów jest recepta i legitymacja "Zasłużonego Dawcy Przeszczepu". 

Wiele miast pozwala dawcom na korzystanie z darmowej komunikacji publicznej.

Powikłania po oddaniu szpiku

Powikłania po oddawaniu szpiku nie są groźne. Dawca po pobraniu krwi obwodowej może czuć się przez jakiś czas tak, jakby przechodził grypę. Wynika to z podania czynnika wzrostu uwalniającego komórki macierzyste do krwi obwodowej. 

W trakcie pobierania niektórzy odczuwają mrowienie rąk, języka oraz palców. 

Dolegliwości, jakie możliwe są po pobraniu szpiku z talerza kości biodrowej, związane są przede wszystkim z przeprowadzeniem znieczulenia ogólnego. Najczęściej zgłaszanymi problemami są: bóle głowy, nudności i wymioty. 

Czytaj także: 

Przewlekła białaczka szpikowa. Przez dłuższy czas nie daje objawów

Tatuaże a oddawanie krwi. Wszystko, co musisz wiedzieć

Jak zostać dawcą krwi?

INTERIA.PL

W serwisie zdrowie.interia.pl dokładamy wszelkich starań, by przekazywać wyłącznie sprawdzone, rzetelne informacje o objawach i profilaktyce chorób, bo wierzymy, że świadomość i wiedza w tym zakresie pomogą dłużej utrzymać dobre zdrowie.
Niniejszy artykuł nie jest jednak poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki i konsultacji z lekarzem lub specjalistą.

Dowiedz się więcej na temat: dawca szpiku
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Popularne