Zadławienie. Pierwsza pomoc, w której liczą się minuty

Zadławienie to inaczej zamknięcie dróg oddechowych przez ciało obce. Do zadławienia dochodzi, kiedy na skutek szybkiego jedzenia czy włożenia do ust małego przedmiotu, wraz z wdechem ciało obce zostanie zaaspirowane do tchawicy, zamiast przełyku. Wyróżnia się:

Niedrożność częściową - drogi oddechowe nie są całkowicie zamknięte i przepływ powietrza do dróg oddechowych i z dróg oddechowych jest możliwy. Dla częściowej niedrożności oddechowej charakterystyczny jest naturalny odruch obronny, czyli kaszel.

Niedrożność całkowitą - drogi oddechowe są całkowicie zamknięte przez ciało obce. Powietrze nie przepływa przez drogi oddechowe, poszkodowany nie jest w stanie oddychać, mówić czy kaszleć. W całkowitej niedrożności liczy się każda minuta, ponieważ jej następstwem jest utrata przytomności.

Zadławienie trudno pomylić z jakimkolwiek innym stanem, ponieważ w momencie zadławienia od razu pojawiają się:

• trudności w oddychaniu,
• zaczerwienienie lub zasinienie twarzy,
• wzmożona praca mięśni oddechowych i poruszanie skrzydełek nosa,
• kaszel,
• odruch wymiotny.

Wymienione objawy wskazują na zadławienie w lekkiej postaci, ponieważ wciąż tor oddechowy jest zachowany. W przypadku ciężkiego zadławienia poszkodowany nie wydaje z siebie żadnego dźwięku, a skóra sinieje.

U niemowląt do pierwszego roku życia do zadławienia najczęściej dochodzi na skutek włożenia do ust małej zabawki, która zostaje zaaspirowana do dróg oddechowych. Nie zawsze jednak, bowiem zadławienie płynem, na przykład mlekiem, również jest możliwe. Jedną z takich historii można przeczytać na instagramowym koncie ratowniczki medycznej, która prowadzi kanał Mama na sygnale.

Zasady udzielania pierwszej pomocy przy zadławieniu zakładają, że dopóki poszkodowany kaszle samodzielnie, żadna dodatkowa interwencja jest niewskazana. Jeśli dochodzi do całkowitej niedrożności dróg oddechowych, niemowlę należy:

1. Umieścić dziecko głową w dół na swoim przedramieniu.
2. Palcem i kciukiem chwycić za żuchwę dziecka (nigdy nie za szyję).
3. Wykonać 5 energicznych uderzeń w okolicę międzyłopatkową.
4. Po każdym uderzeniu sprawdzić, czy ciało obce zostało usunięte lub przesunęło się do jamy ustnej.

Jeżeli te działania nie przyniosły zamierzonego efektu, w następnej kolejności należy:

1. Obrócić dziecko na plecy z głową skierowaną do dołu
2. Wyznaczyć miejsce środka klatki piersiowej niemowlęcia
3. Wykonać 5 uciśnięć klatki piersiowej dwoma palcami (wskazującym i środkowym). Uciski powinny być wolne ale energiczne

Jeśli i te działania nie przynoszą efektu, dziecko jest przytomne, ale wciąż ciało obce nie zostało ewakuowane z dróg oddechowych, należy stosować powyższe metody naprzemiennie: 5 uderzeń w przestrzeń międzyłopatkową i 5 energicznych uciśnięć klatki piersiowej.

Nie wolno wkładać palców do jamy ustnej ani przytrzymywać dziecka za nogi głową w dół.

U dzieci powyżej pierwszego roku życia, pierwsza pomoc przy zadławieniu również powinna rozpocząć się od pięciu uderzeń w przestrzeń międzyłopatkową. W przypadku dzieci większych należy:

1. Stanąć z boku poszkodowanego, lekko z tyłu.
2. Umieścić jedną rękę pod mostkiem dziecka i pochylić je do przodu.
3. Wykonać pięć energicznych uderzeń w przestrzeń międzyłopatkową.
4. Po każdym uderzeniu sprawdzić, czy ciało obce zostało usunięte lub przesunęło się do jamy ustnej.

Jeśli metoda ta nie przyniosła pożądanego efektu, następnie należy:

1. Stanąć za dzieckiem i ułożyć splecione ręce w okolicy nadbrzusza dziecka
2. Pochylić je do przodu
3. Zaciśnięte pięści rąk ułożyć między pępkiem a końcem mostkiem dziecka
4. Pociągnąć do siebie i do góry - powtórzyć ten manewr pięć razy

Jeśli i te działania nie przynoszą efektu, dziecko jest przytomne, ale wciąż ciało obce nie zostało ewakuowane z dróg oddechowych, należy stosować powyższe metody naprzemiennie:  pięć uderzeń w przestrzeń międzyłopatkową i pięć energicznych uciśnięć nadbrzusza.

Pierwsza pomoc u dorosłych w pierwszej kolejności opiera się o zachęcenie do efektywnego kaszlu. Jeśli mamy do czynienia z całkowitą niedrożnością, pierwsza pomoc wygląda tak, jak u dziecka powyżej 1. roku życia. W pierwszej kolejności należy wykonać pięć uderzeń między łopatki, a następnie pięć uciśnięć nadbrzusza.

Manerw tłoczni brzusznej, czyli uciskanie nadbrzusza, pozwala zwiększyć ciśnienie w klatce piersiowej za pomocą gwałtownego ucisku przepony. Zwiększone ciśnienie zwiększa natomiast prawdopodobieństwo, że ciało obce zostanie wypchnięte na zewnątrz. Są pacjenci, u których nie wolno wykonywać tego manewru i zalicza się do nich: kobiety w ciąży, osoby po świeżych operacjach jamy brzusznej, osoby otyłe oraz dzieci poniżej 1. roku życia.

W każdej sytuacji zadławienia, jeżeli czynności związane z udzielaniem pierwszej pomocy nie przynoszą efektu lub doszło do utraty przytomności, należy wezwać zespół ratownictwa medycznego.

Aby uniknąć zadławienia, wystarczy wprowadzić kilka podstawowych i dobrze znanych zasad. Posiłki powinny być spożywane powoli i spokojnie, należy również unikać mówienia w trakcie przeżuwania pokarmu. Dzieci nie powinny mieć w swoim zasięgu zabawek oraz innych elementów, które po włożeniu do buzi, mogłyby doprowadzić do zadławienia. Amerykańska blogerka i tym samym ratowniczka medyczna, autorka Tiny hearts education, zaproponowała na swoim blogu test rolki. Jeśli jakikolwiek przedmiot jest w stanie przelecieć przez rolkę po zużytym papierze toaletowym, to z dużą łatwością może zostać włożony do buzi dziecka. W swoim poście zachęca, by każdą rzecz, jaką dajemy do zabawy dziecku, przetestować w ten sposób pod kątem bezpieczeństwa. Należy również pamiętać, by dziecko nigdy nie zostawało bez nadzoru opiekuna, jeśli jest w trakcie posiłku lub pije mleko z butelki. 

CZYTAJ TAKŻE: 

Jak prawidłowo wezwać karetkę?

Postępowanie w nagłym zatrzymaniu krążenia