Spis treści:
- Włókniaki - czym są?
- Wysyp włókniaków jako sygnał zaburzeń metabolicznych
- Kiedy włókniaki to tylko defekt kosmetyczny, a kiedy powód do zaniepokojenia?
- Usuwanie włókniaków - czy jest bezpieczne?
- Co robić, jeśli zauważyłeś u siebie wiele włókniaków?
Włókniaki - czym są?
Włókniaki (ang. skin tags, łac. acrochordon) to drobne, miękkie narośla skóry, zwykle w jej odcieniu albo o brązowym kolorze, które pojawiają się najczęściej w miejscach takich jak szyja, pachy, pachwiny, okolice dekoltu czy fałdy skórne.
Choć często są traktowane wyłącznie jako defekt kosmetyczny, medycyna pokazuje, że mogą mieć znacznie większe znaczenie dla zdrowia. W większości przypadków włókniaki są łagodne i nie stanowią zagrożenia - nie są nowotworami, nie dają objawów bólowych, a jedynym ich minusem bywa wygląd albo ocieranie się o noszoną odzież.
Wysyp włókniaków jako sygnał zaburzeń metabolicznych
Coraz więcej badań wskazuje, że nagłe pojawienie się kilku lub kilkunastu nowych włókniaków w krótkim czasie, może być objawem zaburzeń gospodarki cukrowej, a dokładniej: insulinooporności albo rozwijającej się cukrzycy.
W jednym z nowszych badań odnotowano, że u osób z licznymi włókniakami ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 wzrasta nawet o 89 proc. Wyniki tych badań opublikowano w serwisie PMC (PubMedCentral) w 2025 roku.
Badanie objęło 150 pacjentów z włókniakami i grupę kontrolną bez zmian skórnych. Z pacjentami przeprowadzono szczegółowy wywiad, zostali poddani dokładnemu badaniu dermatologicznemu oraz badaniom krwi, a dokładnie dokonano u nich pomiaru glukozy na czczo i po posiłku.
Zobacz również:
Wykazano, że osoby z występującymi licznymi włókniakami częściej chorują na cukrzycę typu 2.
Mechanizm tej zależności nie jest skomplikowany: nadmiar insuliny w organizmie (hiperinsulinemia) aktywuje czynniki wzrostu, m.in. Insulin-like Growth Factor 1 (IGF-1), co stymuluje komórki skóry do nadmiernej proliferacji w efekcie czego powstają liczne
Co ważne, problem ten często współwystępuje z nadwagą, zaburzeniami lipidowymi, czyli elementami składowymi tzw. zespołu metabolicznego.
Wskazano także na zależność, że im dłużej pacjent miał widoczne włókniaki na ciele, tym dłużej chorował. To oznacza, że włókniaki rozwijają się równolegle z insulinoopornością i podniesionym poziomem glikemii we krwi.
Kiedy włókniaki to tylko defekt kosmetyczny, a kiedy powód do zaniepokojenia?
Włókniaki nie są zwiastunem problemów zdrowotnych, jeśli:
- zmiany są pojedyncze, powolne, nie rosną gwałtownie,
- nie powodują podrażnień ani bólu,
- nie utrudniają życia, czyli nie ocierają się o ubranie ani nie są w widocznych miejscach.
- Włókniaki można usuwać, jednak w powyższych przypadkach jest to wskazanie estetyczne, nie zdrowotne.
Na szczególną uwagę zasługują poniższe sytuacje:
- nagłe pojawienie się wielu nowych włókniaków,
- zmiany pojawiają się w krótkim czasie (np. kilka miesięcy),
- towarzyszy im nadwaga, trudności z utrzymaniem prawidłowej masy ciała, nieprawidłowe wyniki badań (np. podwyższony poziom cukru, zaburzenia lipidowe),
- dodatkowe objawy insulinooporności lub zespołu metabolicznego (np. nadciśnienie, zwiększona ilość tkanki tłuszczowej).
W takich sytuacjach włókniaki mogą być "skórnym zwierciadłem" tego, co dzieje się wewnątrz organizmu i wówczas warto rozważyć konsultację lekarską oraz badania.
Usuwanie włókniaków - czy jest bezpieczne?
Choć włókniaki same z siebie nie muszą być usuwane, wiele osób decyduje się na ich likwidację z przyczyn estetycznych lub z powodu dyskomfortu (ocieranie o odzież).
Zdecydowanie zaleca się profesjonalne zabiegi dermatologiczne, zamiast domowych metod, które mogą być ryzykowne. Do profesjonalnych zabiegów usuwania włókniaków zalicza się:
- krioterapia (wymrażanie),
- elektrokoagulacja,
- laseroterapia (np. laser CO₂),
- chirurgiczne wycięcie w przypadku większych lub trudnych zmian.
Domowe eksperymenty (np. okłady z octu jabłkowego, soku z cytryny itp.) są niezalecane - mogą prowadzić do podrażnień, stanów zapalnych, a nawet trwałych blizn.
Co robić, jeśli zauważyłeś u siebie wiele włókniaków?
Obserwuj skórę i zmiany - zwróć uwagę na tempo pojawiania się nowych włókniaków, ich liczbę, lokalizację, ewentualne podrażnienia.
Porozmawiaj z lekarzem (internistą lub dermatologiem) - warto zbadać poziom glukozy, insuliny, lipidów, a także ocenić ryzyko insulinooporności lub zespołu metabolicznego.
Zadbaj o zdrowy styl życia - wskazana jest redukcja masy ciała, racjonalna dieta, regularny ruch i kontrola poziomu cukru - te działania mogą pomóc zahamować powstawanie nowych zmian.
Jeśli decydujesz się na usunięcie włókniaków zawsze wybieraj sprawdzone, profesjonalne metody, najlepiej w gabinecie dermatologicznym.
Choć włókniaki są często bagatelizowane jako drobne, kosmetyczne niedogodności, ich nagły wysyp może być wczesnym alarmem: ostrzeżeniem przed zaburzeniami w gospodarce cukrowej, insulinoopornością czy zbliżającą się cukrzycą. Obserwacja skóry i szybka reakcja, w tym badania krwi, konsultacja lekarska, zmiana stylu życia, mogą pozwolić wcześnie wykryć i zahamować rozwój poważniejszych chorób metabolicznych.
Źródła:
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11887516/
- https://www.termedia.pl/Wlokniaki-skory-jako-objaw-zaburzen-metabolicznych,56,27786,1,0.html
