Halitoza, czyli nieprzyjemny zapach z ust. Przyczyny problemu
Każdemu z nas zdarza się mieć przykry oddech po zjedzeniu niektórych aromatycznych potraw. Zwykle pomaga żucie gumy lub umycie zębów. Czasami jednak przykry zapach z ust utrzymuje się mimo usilnych prób jego zwalczania. Często staje się problemem i jest przyczyną spadku samooceny czy unikania spotkań ze znajomymi. Czym jest halitoza? Czym może być spowodowana i jak się jej pozbyć?
Halitozą nazywa się nieprzyjemny zapach z ust. Nie zawsze jest to sygnał, że coś złego dzieje się w organizmie. Wiele osób doświadcza przykrego zapachu z ust tuż po przebudzeniu - jest to naturalne zjawisko związane ze zmniejszeniem wydzielania śliny w nocy. Halitoza fizjologiczna może się pojawić także po zjedzeniu potraw bogatych w czosnek lub cebulę, a także po wypiciu alkoholu czy wypaleniu papierosa.
Czasami jednak przykry zapach z ust utrzymuje się poza fizjologicznymi granicami - wtedy należy pochylić się nad możliwymi przyczynami tego stanu.
Nieprzyjemny zapach z ust u dziewięciu na 10 pacjentów związany jest z nieprawidłowościami w jamie ustnej. Przyczyniają się do niego beztlenowe bakterie, które uwalniają związki siarki mające przykry zapach. Zjawisko to występuje u osób, które niedostatecznie dbają o higienę jamy ustnej, a także w przebiegu chorób dziąseł (paradontoza, zapalenie dziąseł), nieleczonych ubytków i przeniesienia zapalenia w głąb do miazgi zęba.
Dodatkowo halitoza może pojawić się w przebiegu:
- schorzeń połączonych ze zmniejszonym wydzielaniem śliny (zespół Sjögrena, uszkodzenie ślinianek w wyniku radioterapii nowotworów czy pod wpływem leków);
- infekcji migdałków, nosogardła, zatok, polipów nosa, rozstrzenia oskrzeli, ropnia płuc i raka płuca;
- cukrzycy - szczególnie typu 1 (w przebiegu nieleczonej lub źle leczonej choroby może pojawić się charakterystyczny zapach acetonu);
- chorób nerek (tzw. rybi odór);
- uchyłku Zenkera, choroby refluksowej przełyku, raka przełyku czy żołądka;
- chorób wątroby - często zapach rybi i przypominający zepsute jaja;
- terapii niektórymi lekami mogącymi wywoływać przykry zapach z ust - to np. leki przeciwpsychotyczne, disulfiram, leki antycholinergiczne czy leki stosowane w chemioterapii nowotworów.
Diagnozowanie pacjentów z halitozą zwykle opiera się na dolegliwościach zgłaszanych przez samego chorego. Lekarz może zapytać o częstość mycia zębów i regularność wizyt u dentysty. Poinformuj lekarza o wszystkich lekach, które przyjmujesz, a także o chorobach towarzyszących - cukrzycy, nadciśnieniu czy chorobach nerek.
Podczas wizyty specjalista może wykonać badanie za pomocą halimetru, który ocenia stężenie w jamie ustnej związków chemicznych odpowiadających za przykry zapach z ust. Halitozę rozpoznaje się, jeżeli wynik pomiaru przekracza wartości 100-125 ppb.
Na podstawie halimetru można określić także ciężkość halitozy:
- halitoza lekka występuje, jeżeli wynik badania mieści się w zakresie 100-180 ppb;
- halitoza ciężka występuje, jeżeli wynik badania przekracza 250 ppb.
Terapia halitozy zależy od zdiagnozowanej przyczyny dolegliwości. Ze względu na to, że przykry zapach z ust zwykle wywoływany jest przez problemy z zębami i dziąsłami, leczeniem halitozy najczęściej zajmuje się lekarz stomatolog. Jeżeli przyczyna problemu znajduje się gdzie indziej, chory zostanie skierowany przez lekarza do innego specjalisty na dalszą, rozszerzoną diagnostykę.
Pacjenci z halitozą dodatkowo powinni:
- dbać o prawidłową higienę jamy ustnej poprzez regularne mycie zębów, używanie nici dentystycznej, płukanie jamy ustnej płynami antybakteryjnymi;
- dbać o odpowiednie nawodnienie w ciągu dnia;
- rzucić palenie;
- ograniczyć spożywanie potraw zawierających czosnek i cebulę.
Dodatkowo, aby odświeżyć oddech, wtedy gdy nie jest możliwe umycie zębów, można sięgnąć po miętowe gumy do żucia niezawierające cukru. Nie zaleca się używania aerozoli, cukierków, drażetek miętowych do ssania czy gum do żucia z cukrem, ponieważ mogą one nasilać próchnicę zębów.
CZYTAJ TAKŻE:
Biały nalot na języku - co oznacza?
