Kręgozmyk

Kręgozmyk to przemieszczenie się sąsiadujących kręgów względem siebie. W zdrowym kręgosłupie kręgi są ustawione w jednej osi. W kręgozmyku krąg położony wyżej przesuwa się ku przodowi w stosunku do kręgu leżącego niżej. Kręgosłup traci stabilność.

Przy niewielkim przemieszczeniu kręgów można nie odczuwać dolegliwości. Gdy wyższy krąg ześlizguje się bardziej do przodu, chory ma bóle pleców w okolicy lędźwiowo-krzyżowej przy ruchu, nasilające się przy siadaniu, wstawaniu, mniejsze w spoczynku.

W ostrej fazie kręgozmyk przypomina rwę kulszową, promieniuje do pośladków, ud, kolan, stóp. Gdy jest zaawansowany, zaburza czucie w nogach, które drętwieją. Po przejściu kilkuset metrów są jak z waty.

Zmienia się sylwetka: bardziej pionowe ustawienie kości krzyżowej i miednicy daje efekt wiszących pośladków. Przy chodzeniu nogi są lekko ugięte, skierowane na zewnątrz. Rentgen kręgosłupa lędźwiowego i rezonans magnetyczny pozwolą ocenić zaawansowanie kręgozmyku.

Tzw. czynnościowe zdjęcia RTG, robione kiedy chory stoi, najlepiej ukazują stopień przesunięcia kręgów. Przy nasilonych bólach i objawach neurologicznych niezbędny jest rezonans magnetyczny. Gdy stopień ześlizgu kręgów nie pogłębia się, a bólu nie ma lub jest niewielki, wystarczą badania kontrolne.

Kręgozmyk o niedużym stopniu, z okresowymi bólami i bez objawów neurologicznych, leczy się zachowawczo. W ostrej fazie choroby bierze się leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, rozluźniające mięśnie.

Trzeba ograniczyć wszelki ruch, najlepiej zostać parę dni w łóżku. Ulgę często przynosi leżenie na plecach z ugiętymi stawami biodrowymi i kolanowymi pod kątem 90 stopni. Gdy minie ostra faza choroby, trzeba zacząć rehabilitację. Fizjoterapia wzmacnia mięśnie, przez co stabilizuje kręgosłup.

Początkowo wskazane są zabiegi rozluźniające, np. masaż mięśni przykręgosłupowych, ćwiczenia w wodzie i rozciągające mięśnie kulszowo-goleniowe. W drugim - gimnastyka wzmacniająca mięśnie brzucha, grzbietu i pośladków na przyrządach (np. drabinki, leżanki) z przyborami (np. gumowa piłka, taśmy, ciężarki) lub bez nich. Rehabilitację wykonuje się pod okiem fizjoterapeuty, który na bieżąco modyfikuje ćwiczenia i daje indywidualnie dobrany instruktaż do domu.

Wspomagać wszystko może fizykoterapia działająca przeciwbólowo i przeciwzapalnie, np. prądy TENS i diadynamiczne, jonoforeza, albo krioterapia. Jeśli po trzech miesiącach rehabilitacja nie daje poprawy, potrzebna jest operacja.

Podobnie, gdy występują objawy neurologiczne (np. znaczne osłabienie mięśni nóg), stopień przesunięcia kręgów względem siebie jest duży, a kolejne badania kontrolne stwierdzają pogłębianie się kręgozmyku. Wszczepia się wtedy układ stabilizujący.

Składa się on ze specjalnych śrub i prętów, za pomocą których chirurg właściwie ustawia przemieszczone kręgi i usztywnia ten odcinek kręgosłupa. To zapobiega postępowi choroby i likwiduje niestabilność powodującą ból.

Noszenie pasa, stosowanie specjalnych plastrów i okłady przyniosą ulgę i złagodzą dolegliwości.

Pas lędźwiowy

Stabilizuje kręgosłup, odciąża napięte mięśnie. Najlepszy jest miękki, elastyczny, z oddychającego materiału z fiszbinami lub bez. Długotrwałe noszenie pasa sprzyja osłabieniu mięśni, dlatego jego czas ustalmy z lekarzem lub fizjoterapeutą.

Kinesiotaping

Ta metoda terapeutyczna polega na oklejaniu bolącego miejsca specjalnymi plastrami. Ważna jest technika ich umieszczania na skórze, dlatego musi to robić specjalista fizjoterapii.

Kinesiotaping wspomaga samoleczenie, zwiększa elastyczność mięśni, a przez pobudzenie krążenia krwi działa przeciwbólowo. Plastry nosimy przez 5-7 dni.

Okłady

Przy zaostrzeniu kręgozmyku pomogą okłady. Korzystne są i ciepłe, i zimne. Do rozgrzania bolącego miejsca użyjmy np. termoforu, poduszki elektrycznej, rozgrzewających plastrów. Zimny okład zróbmy z kompresu żelowego z apteki lub kostek lodu owiniętych w folię i bawełnianą ściereczkę.

Kręgozmyk u starszych osób najczęściej jest spowodowany zmianami zwyrodnieniowymi, które rozwijają się w obrębie krążków międzykręgowych (dysków) i stawów kręgosłupa.

Wszelkie przeciążenia: siedząca praca, brak ruchu, otyłość, na jakie całymi latami narażamy kręgosłup, prowadzą do mikrouszkodzeń w jego strukturze, których organizm sam nie jest w stanie wyleczyć. Osłabione stawy nie stabilizują kręgu, który zaczyna się stopniowo zsuwać, naciskając na znajdujący się pod nim krążek międzykręgowy - tak powstaje kręgozmyk.

30/2014 Rewia