Problem wielu mężczyzn po pięćdziesiątce. Pierwsze objawy obserwują w toalecie

Prostata, znana także jako gruczoł krokowy lub stercz, to mały narząd o kształcie przypominającym owoc kasztana jadalnego. Pełni niezmiernie ważne funkcje w układzie moczowo-płciowym mężczyzny. Produkuje płyn, w którym znajdują się plemniki. Płyn ten obecny jest w spermie i odpowiada za dostarczenie składników odżywczych oraz nośnych dla plemników, potrzebnych im w dotarciu do komórki jajowej.

Niestety, kiedy komórki budujące stercz zaczynają się niekontrolowanie dzielić, gruczoł krokowy ulega powiększeniu, co ma swoje implikacje kliniczne, odczuwane przez pacjentów w codziennym życiu. Przerost prostaty, znany także jako łagodny rozrost stercza, jest jedną z najczęstszych dolegliwości występujących u mężczyzn. Dotyka głównie panów po 50. roku życia, ale jego objawy mogą pojawiać się już wcześniej. Schorzenie to nie tylko obniża jakość życia, ale w niektórych przypadkach może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych.

Prostata znajduje się poniżej pęcherza moczowego, w obrębie miednicy mniejszej, i otacza cewkę moczową, co oznacza, że jej powiększenie może prowadzić do problemów z oddawaniem moczu. 

Typowe objawy choroby to:

• bolesne oddawanie moczu,
• uczucie pieczenia w cewce moczowej,
• uczucie stałego parcia na mocz,
• uczucie niepełnego wypróżnienia,
• wstawanie w nocy celem oddania moczu (więcej niż dwa razy),
• wąski strumień moczu.

Zdarza się, że przerost prostaty daje o sobie znać dość nietypowo. Jednym z takich symptomów jest przewlekłe uczucie zmęczenia, które wynika z częstych nocnych wizyt w toalecie zakłócających sen. Niektórzy mężczyźni odczuwają także bóle w dolnej części pleców lub podbrzuszu, które mylą z innymi schorzeniami, np. zwyrodnieniami kręgosłupa. Innym nieoczywistym objawem są problemy z erekcją lub obniżone libido, które mogą być wynikiem zarówno fizycznych zmian w obrębie prostaty, jak i psychologicznego stresu związanego z uciążliwymi dolegliwościami.

Niepodjęcie odpowiednich działań może skutkować nie tylko nasileniem objawów, ale również poważnymi komplikacjami zdrowotnymi. Należą do nich:

• zatrzymanie moczu (ostre lub przewlekłe) - jednym z najpoważniejszych powikłań jest nagłe zatrzymanie moczu. To stan, w którym mężczyzna nie jest w stanie opróżnić pęcherza, co prowadzi do silnego bólu i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej;
• infekcje dróg moczowych - zaleganie moczu w pęcherzu sprzyja namnażaniu bakterii, co zwiększa ryzyko zapaleń, a w cięższych przypadkach może przyczynić się do uszkodzenia nerek;
• kamica pęcherza moczowego - długotrwałe zaleganie moczu może prowadzić do powstawania złogów w pęcherzu, co dodatkowo nasila pierwotne dolegliwości;
• uszkodzenie pęcherza lub nerek - nieleczony przerost prostaty może powodować trwałe uszkodzenie mięśnia pęcherza lub prowadzić do niewydolności nerek z powodu cofania się moczu.

Na szczęście łagodny rozrost nie jest czynnikiem zwiększonego ryzyka raka stercza. Łagodny rozrost stercza i rak prostaty to dwa różne schorzenia, choć oba dotyczą tego samego narządu i mogą dawać podobne objawy. Jeśli jednak dokuczają ci niepokojące dolegliwości, bardzo nieodpowiedzialne jest ich bagatelizowanie. To, że łagodny przerost prostaty występuje najczęściej, nie oznacza, że jego symptomy nie maskują obecności nowotworu. Dlatego lekarze podkreślają znaczenie regularnych badań profilaktycznych, takich jak oznaczanie poziomu PSA i badanie per rectum. Wczesne wykrycie raka prostaty daje duże szanse na skuteczne leczenie.

Leczenie przerostu prostaty zależy od tego, jak bardzo objawy utrudniają życie pacjentowi. Wyróżnia się trzy główne metody terapii:

• farmakoterapię - stosuje się leki rozluźniające mięśnie gładkie prostaty (alfa-blokery) oraz zmniejszające objętość gruczołu (inhibitory 5-alfa-reduktazy);
• leczenie o niewielkim stopniu inwazyjności - nowoczesne techniki, takie jak laseroterapia czy ablacja wodna, pozwalają na skuteczne leczenie przy minimalnym ryzyku powikłań;
• operacje chirurgiczne - w przypadkach zaawansowanych stosuje się klasyczne zabiegi, takie jak przezcewkową resekcję prostaty, lub nowoczesne techniki przeprowadzane z użyciem robotów.

Źródła:

Ng M, Leslie SW, Baradhi KM. Benign Prostatic Hyperplasia. 2024 Oct 20. In: StatPearls.

Mobley D, Feibus A, Baum N. Benign prostatic hyperplasia and urinary symptoms: Evaluation and treatment. Postgrad Med. 2015.

CZYTAJ TAKŻE: 

Jak rozszyfrować wyniki morfologii? Wyjaśniamy tajemnicze skróty w opisie badania

Liczba przypadków rośnie z roku na rok. Trzy nietypowe objawy chorujących nerek

Zapomnij o PESEL-u, patrz na wiek metaboliczny. Obniż go, a pożyjesz dłużej