Pytania o gorączkę i odpowiedzi. Kiedy i jak ją zbijać? Ile może trwać? Czy jest niebezpieczna?
Obiegowe opinie na temat gorączki nie zawsze są słuszne. To objaw na tyle popularny, że ludzie na podstawie własnych obserwacji lub wyrywkowo czytanych tekstów bardzo często stawiają nieprawdziwe tezy. Dlatego warto wypunktować najważniejsze fakty i mity dotyczące gorączki. Dowiedz się, ile dni i stopni gorączki to powód do zmartwień, oraz kiedy i jak prawidłowo zbijać zbyt wysoką temperaturę.
Nie każda gorączka wymaga natychmiastowego zbicia lekami. Gorączka jest naturalnym mechanizmem obronnym organizmu, który aktywuje układ odpornościowy do walki z infekcją. Nie zawsze konieczne jest jej obniżanie, zwłaszcza jeśli dziecko lub dorosły dobrze znosi podwyższoną temperaturę. Specjaliści rekomendują, by zbijać gorączkę dopiero gdy ta przekracza 39°C lub wywołuje znaczny dyskomfort.
Nie chodzi o to, by za wszelką cenę dążyć do "idealnych" 36,6°C, ale by poprawić samopoczucie chorego. Warto pamiętać, że gorączka poniżej 40°C sama w sobie nie jest groźna i nie prowadzi do uszkodzeń mózgu.
Tak, to możliwe! Istnieją naturalne metody, które mogą pomóc w obniżeniu temperatury ciała. Do najpopularniejszych należą chłodne okłady na czoło, lub kark. Można też spróbować kąpieli w letniej wodzie, której temperatura powinna być niższa o 2°C od temperatury ciała. Lodowate kąpiele są zdecydowanie złym pomysłem, ponieważ może dojść do szoku termicznego.
Niemniej istotne jest dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu. Gorączka prowadzi do utraty płynów, dlatego podawanie wody, herbat ziołowych czy elektrolitów ma tak ogromna znaczenie. Kluczowe są także odpoczynek i nieprzegrzewanie pomieszczeń, w których przebywa osoba chora.
Jeśli masz własne doświadczenia z tym, jaki preparat działa na ciebie najlepiej, sięgnij po niego, oczywiście uwzględniając wszystkie zalecenia zawarte w ulotce. Na zbicie temperatury zazwyczaj podaje się paracetamol, ibuprofen lub aspirynę. Leki można podawać naprzemiennie, ale zapamiętaj, by nie zażywać więcej niż jednego rodzaju preparatu zawierającego paracetamol i nie podawać aspiryny dzieciom i nastolatkom - w tej grupie wiekowej lek może negatywnie wpływać na żołądek, a nawet wywołać tzw. zespół Reya, czyli rzadką, ale poważną chorobę, która wiąże się z uszkodzeniem wątroby.
To mit, że gorączka powinna ustąpić po jednym dniu. Czas trwania gorączki zależy od przyczyny choroby. W przypadku większości infekcji wirusowych gorączka utrzymuje się zwykle przez 2 -3 dni, ale może przeciągnąć się nawet do tygodnia. Gorączka spowodowana infekcjami bakteryjnymi często trwa długo, a czas jej trwania skraca dopiero zażycie antybiotyku.
To nie sama temperatura, ale ogólny stan chorego powinien budzić niepokój. Nawet wysoka gorączka (do 40°C) zazwyczaj nie stanowi zagrożenia, o ile dziecko lub dorosły jest w dobrej kondycji, reaguje na bodźce i nie ma innych poważnych objawów.
Gorączka staje się niebezpieczna w rzadkich przypadkach, gdy temperatura ciała przekracza 42°C (takie sytuacje mogą prowadzić do uszkodzeń mózgu) lub gdy chorego pojawiają się dodatkowe niepokojące objawy, takie jak: wysypka, sztywność karku czy trudności w oddychaniu. Wtedy należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Drgawki spowodowane gorączką to scenariusz, który martwi głównie rodziców małych dzieci. Uspokajamy: drgawki gorączkowe występują tylko u około 4 proc. dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat. Zwykle są to krótkotrwałe epizody, które wyglądają dramatycznie, ale nie powodują trwałych uszkodzeń ani opóźnień w rozwoju. Ważne jest, aby zachować spokój i odpowiednio zareagować: ułożyć dziecko na boku, zabezpieczyć przed urazami i nie wkładać niczego do ust. Jeśli drgawki trwają parę minut lub pojawiają się po raz pierwszy, lub nawracają, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.
Choć termometr jest podstawowym narzędziem do pomiaru gorączki, warto pamiętać, że odczytywany wynik nie zawsze odzwierciedla faktyczny stan chorego. Temperatura ciała zmienia się w ciągu dnia - jest niższa rano, a wyższa wieczorem. Różne metody pomiaru (doustna, doodbytnicza, pod pachą czy na czole) również dają odmienne wyniki. Dlatego ważniejsze od samej liczby na wyświetlaczu termometru jest obserwowanie, jak chory się czuje i jak reaguje na chorobę.
Tak, to prawda. Układ odpornościowy dzieci dopiero się uczy, jak radzić sobie z drobnoustrojami. Dlatego gorączka u najmłodszych występuje znacznie częściej niż u dorosłych. Każda infekcja, nawet nieznaczna może wywołać wzrost temperatury. Przy czym maluchy gorączkują inaczej niż osoby dorosłe: ich temperatura może wzrastać szybko i gwałtownie, co potrafi bardzo niepokoić zatroskanych opiekunów, jednak zwykle nie ma powodów do obaw i gorączka dość szybko ustępuje.
Źródła:
Indeks leków, Medycyna Praktyczna
K.W. Lindsay, I. Bone, G. Fuller, Neurologia i neurochirurgia, red. W. Kozubski, tłum. zbior., wyd. 5, Edra Urban & Partner, Wrocław 2010.
CZYTAJ TAKŻE:
Prosty sposób na poprawę odporności. Nim sięgniesz po witaminy, zrób jedno
Wypij, gdy czujesz, że bierze cię przeziębienie. Działa na odporność, skraca czas choroby
Pierwszy wybór przy bólu głowy i infekcji. Choć bez recepty, nie zawsze jest bezpieczny
W tych sytuacjach nie zbijaj gorączki. Ratowniczka: działaj, gdy zauważysz te objawy
