Rak narządów rodnych - objawy, leczenie, profilaktyka

Objawy: Gdy choroba jest we wczesnym stadium, jedyne symptomy to dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego: brak apetytu, uczucie pełności, wzdęcia nawet po lekkostrawnych potrawach, biegunki, zaparcia. W późniejszych fazach wiele chorych skarży się na zmęczenie, trudności z oddaniem moczu, zaparcia na przemian z biegunkami, bóle okolicy krzyżowej i w dole brzucha. 

Bywa jednak, że jedynym objawem jest powiększenie obwodu talii (bez zmian w diecie, które mogłyby prowadzić do tzw. otyłości brzusznej, jak spożywanie nadmiernych ilości tłuszczów zwierzęcych, słodyczy). 

Najczęściej chorują: Kobiety po 45. roku życia, ale coraz częściej jest wykrywany już u trzydziestolatek.

Wczesna pierwsza miesiączka, późna menopauza, bezdzietność, urodzenie pierwszego dziecka po 35. roku życia (bo to oznacza, że jajniki dłużej są aktywne i wytwarzają komórki jajowe, co według badań sprzyja nieprawidłowym zmianom w komórkach tych narządów).

Według specjalistów czynnikami ryzyka są też niepłodność i - prawdopodobnie - stymulowanie owulacji. Jedna na dziesięć kobiet, u których stwierdza się ten nowotwór, ma predyspozycje genetyczne (m.in. stwierdzoną mutację w genach BRCA1, BRCA2). Ryzyko zwiększa też przebyty rak piersi oraz częste nowotwory w rodzinie. Na rozwój choroby wpływa też otyłość i dieta bogata w tłuszcze zwierzęce.

Według ekspertów ryzyko zmniejsza doustna antykoncepcja (dlatego, że pigułki zmieniają aktywność jajników i nie dopuszczają do owulacji). Warto też ograniczyć ilość zjadanego mięsa. A nawracające problemy ze strony przewodu pokarmowego trzeba omówić z ginekologiem, zwłaszcza gdy badania zlecone przez innych specjalistów, np. gastroskopia, nie stwierdzają przyczyny kłopotów.

Regularnie (raz w roku) wykonywane USG przezpochwowe pomaga zdiagnozować raka we wczesnym stadium, co zwiększa szanse wyleczenia. W przypadku ryzyka genetycznego możliwe jest profilaktyczne usunięcie jajników. Nie jest to jednak metoda w stu procentach chroniąca przed rakiem. 

Bywa, że zmiany nowotworowe rozwijają się nie tylko w jajnikach, ale też w otrzewnej. Dlatego nosicielki mutacji genetycznych, które poddały się takiej operacji, powinny zgłaszać się na dodatkowe testy badające obecność markera nowotworowego (tzw. białko CA 125). O tym, jak często je powtarzać, decydujelekarz. Podwyższone stężenie tego markera może wskazywać na chorobę.

Objawy: Podobnie jak w przypadku raka szyjki macicy o chorobie mogą świadczyć krwawienia po menopauzie, przedłużające się, obfite miesiączki, plamienia, ropne upławy. 

Najczęściej chorują: Kobiety w wieku 50-60 lat.

Wczesna miesiączka, późna menopauza, bezdzietność. Wiadomo, że na rozwój tego nowotworu wpływa nadmiar estrogenów (wyższe stężenie hormonu występuje m.in. u kobiet otyłych, z cukrzycą i nadciśnieniem). Statystycznie częściej guz stwierdza się również u kobiet leczących się z powodu niepłodności. Eksperci wiążą też wzrost zachorowań z dietą bogatą w tłuszcze zwierzęce.

Unikanie otyłości, cukrzycy oraz regularne poddawanie się badaniu ginekologicznemu. Do lekarza trzeba zgłaszać się zawsze, gdy wystąpi nietypowe krwawienie. U kobiet, które regularnie współżyją, najczęściej oznacza tzw. ektopię (zmianę zapalną potocznie zwaną nadżerką, lekarz stwierdza na szyjce macicy obecność czerwonej plamki).

 Powstaje na skutek m.in. infekcji bakteryjnych, grzybiczych. Z reguły ustępują samoistnie. Pomagają globulki przeciwzapalne. Niekiedy zmianę usuwa się metodą krioterapii (nieprawidłowe komórki wymraża się ciekłym azotem).

Objawy: Trwające ponad miesiąc świąd, ból i pieczenie zewnętrznych warg sromowych, okolic cewki moczowej, łechtaczki, które nie ustępują mimo leczenia globulkami przeciwgrzybiczymi, antybakteryjnymi. Bywa, że na sromie pojawia się znamię lub guzek. W późniejszym stadium kobiety skarżą się na bolesne ranki, które się powiększają i nie goją. 

Najczęściej chorują: Głównie kobiety po 70. roku życia, ale coraz częściej po pięćdziesiątce.

Podobnie jak w przypadku raka szyjki macicy do choroby mogą doprowadzić infekcje przenoszone drogą płciową, m.in. wirusem HPV, a także przewlekłe zakażenia bakteryjne. Naraża również palenie papierosów.

Najważniejsza jest ochrona przed zakażeniem, czyli m.in. szczepienia przeciwko wirusowi HPV, unikanie ryzykownych zachowań seksualnych. Ale równie istotne jest samobadanie, czyli oglądanie okolic intymnych raz w miesiącu pod kątem ewentualnych zmian.

Podczas codziennych zabiegów higienicznych warto zwrócić uwagę, czy na wargach sromowych nie pojawiła się nowa plamka lub czy zgrubienie, które miałyśmy od zawsze, nagle nie zaczęło się powiększać, boleć (kobiety, u których stwierdzono tzw. kłykciny kończyste, czyli brodawki w okolicach intymnych wywoływane przez wirus HPV, w średnim i starszym wieku powinny bacznie je obserwować).

Często się zdarza, że w podeszłym wieku naszą czujność usypia brak kontaktów seksualnych. Objawy, które dawniej skłoniłyby Cię do wizyty u ginekologa, bo utrudniały współżycie - jak pieczenie, świąd, ból podczas stosunku - bywają lekceważone, kobiety leczą się na własną rękę lub wcale. A zawsze w takim przypadku powinnaś pójść do ginekologa i ustalić przyczyny dolegliwości. 

Po menopauzie najczęściej wywołuje je nadmierna suchość błony śluzowej (na skutek zmniejszonej produkcji estrogenów). Pomaga stosowanie miejscowo maści z syntetycznymi hormonami).