Zespół przewlekłego zmęczenia - objawy i leczenie

Zespół przewlekłego zmęczenia czasami nazywany jest CFS. Skrót ten pochodzi od angielskiej nazwy schorzenia - Chronic Fatigue Syndrom. Problem ten pojawić może się u osób w każdym wieku. Nie ma jednak wątpliwości, że najczęściej dotyczy on nastolatków oraz aktywnych zawodowo młodych dorosłych. Jak pokazują badania, przewlekłe zmęczenie pojawia się u ponad 20 proc. wszystkich pracowników. Czym właściwie jest zespół przewlekłego zmęczenia? CFS to zespół objawów, które pojawiają się zwykle w związku wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. Zdarza się, że zespół przewlekłego zmęczenia występuje także w przypadku długotrwałego wykonywania monotonnych czynności. Choroba ma poważne skutki - odbiera chęć do życia, motywację do pracy i w wielu przypadkach uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Ze względu na mało charakterystyczne objawy, CFS bywa skomplikowane w diagnostyce. Przed rozpoznaniem należy więc wykluczyć inne choroby, które mają bardzo podobne symptomy. Chodzi przede wszystkim o depresję, zaburzenia hormonalne, migreny i boreliozę.

Głównym objawem zespołu przewlekłego zmęczenie jest utrata sił, która znacznie utrudnia (lub nawet uniemożliwia) właściwe funkcjonowanie - zarówno społeczne, jak i zawodowe. Stan ten musi utrzymywać się przez co najmniej 6 miesięcy.

Inne objawy przewlekłego zmęczenia to: 

•    problemy ze snem, chory mimo snu wciąż odczuwa zmęczenie i brakuje mu odpoczynku,
•    bezsenność,
•    pogorszenie pamięci i koncentracji,
•    zawroty głowy,
•    osłabienie,
•    omdlenia,
•    dezorientacja,
•    tzw. mroczki przed oczami,
•    wahania nastrojów - głównie obniżenie nastroju,
•    ból głowy,
•    ból mięśni i stawów,
•    ból gardła,
•    powiększenie węzłów chłonnych.

Jak do tej pory nie udało się ustalić innej bezpośredniej przyczyny zespołu przewlekłego zmęczenia niż chroniczna ekspozycja na stres i zaburzenia hormonalne. Istnieją jednak pewne hipotezy, które pomagają lepiej zrozumieć to zjawisko. Za jedną z możliwych przyczyn CFS podaje się infekcje wirusowe wywołane przez wirusa Epsteina-Barr, XMRV, pMLV lub herpeswirusa typu 6. Niektóre badania sugerują, że kluczowe mogą być także inne czynniki. Chodzi przede wszystkim o wpływ toksyn, zaburzenia pracy układu immunologicznego i układu nerwowego oraz nieprawidłową pracę mięśni. Warto pamiętać również, że zespół przewlekłego zmęczenia to schorzenie, które bardzo często towarzyszy pacjentom borykającym się z innymi chorobami. Chodzi przede wszystkim o choroby nowotworowe. Jak pokazują badania, problem CFS dotyczyć może od 70 proc. do nawet 100 proc. pacjentów onkologicznych.

Tak jak zostało już napisane - rozpoznając zespół przewlekłego zmęczenia, przede wszystkim należy rozpocząć od wykluczenia chorób, które mogą mieć podobne objawy. Chodzi m.in. o depresję, zaburzenia hormonalne, migreny i boreliozę. Leczenie zespołu przewlekłego zmęczenia nie należy do najprostszych i niestety, pacjent musi zdawać sobie sprawę z faktu, że na efekt leczenia będzie musiał poczekać nawet kilka miesięcy. Farmakologicznie CFS leczy się lekami przeciwdepresyjnymi, przeciwwirusowymi i kortykosterydami. Nie ma jednak wątpliwości, że bardzo ważnymi elementami powrotu do zdrowia jest psychoterapia oraz rehabilitacja, która ma na celu zwiększenie aktywności chorego. Uzupełnieniem terapii lub leczenia powinna być zmiana stylu życia pacjenta. Konieczne jest ograniczenie stresu i sytuacji, które powodują zmęczenie. Warto zadbać także o dietę chorego, która powinna być bogata w witaminy i minerały.