Jest kluczowy nie tylko dla zdrowych kości. Niedobór wapnia wpływa na pracę serca i mózgu
To pierwiastek, który przede wszystkim kojarzy się ze zdrowymi kośćmi i zębami, jednak nie wszyscy wiedzą, że wapń jest kluczowy dla prawidłowej pracy serca czy mózgu. Kiedy zaczyna go brakować, organizm wysyła subtelne sygnały, które nie zawsze kojarzone są z niedoborami. Jaką rolę odgrywa ten pierwiastek w organizmie człowieka i jakie są pierwsze objawy świadczące o tym, że brakuje nam wapnia? Odpowiadamy.
Wapń nie jest tylko podstawowym budulcem kości i zębów, ale przyczynia się też do wielu procesów zachodzących w organizmie człowieka.
Zacznijmy od powszechnej roli tego pierwiastka - jest głównym składnikiem mineralnym tkanki kostnej, a jego rolą jest zapewnienie jej twardości i wytrzymałości. Aż 99 proc. wapnia w organizmie znajduje się właśnie w kościach i zębach, ale nie na tym kończy się jego rola.
Wapń uczestniczy w aktywacji wielu enzymów oraz niektórych hormonów. Jest niezbędnym elementem w procesie przekazywania sygnałów wewnątrzkomórkowych, co z kolei umożliwia komórkom wydzielanie takich hormonów, jak insulina czy parathormon.
Niektóre hormony z kolei regulują poziom wapnia we krwi, wpływając na pobieranie wapnia z kości, wchłanianie z jelit oraz wydalanie przez nerki.
Jest też pierwiastkiem, który odgrywa ważną rolę w pracy mięśni i nerwów. Bierze on udział w przekazywaniu impulsów, co nie tylko usprawnia działanie układu nerwowego, ale także pobudza mięśnie do pracy, a dokładnie do ich skurczu. To ważne zadanie, ponieważ niedobór tego pierwiastka może przyczyniać się m.in. do zaburzeń pracy serca, które także jest mięśniem.
Wapń uczestniczy także w procesach krzepnięcia, zapobiegając nadmiernym krwawieniom w przypadku np. urazów.
Objawy niedoboru wapnia mogą być typowe i nietypowe.
Do typowych objawów niedoboru wapnia zalicza się:
- skurcze i drżenie mięśni (zazwyczaj w łydkach, dłoniach, powiekach),
- bóle kostno-mięśniowe i uczucie osłabienia,
- mrowienia i drętwienia palców rąk i stóp,
- problemy z zębami - próchnica, rozchwianie zębów,
- kruchość kości prowadząca do złamań,
- osteoporoza,
- zaburzenia pracy serca (arytmie, przyspieszone bicie serca).
Niedobór wapnia może jednak dawać nietypowe objawy, które nie od razu są kojarzone z brakiem tego istotnego pierwiastka.
Niedostateczna ilość wapnia w organizmie może też dawać następujące objawy:
- wypadanie włosów,
- problemy ze snem,
- sucha i łuszcząca się skóra,
- zaburzenia koncentracji oraz “mgła mózgowa",
- ciągłe zmęczenie,
- wahania nastroju, częstsze rozdrażnienie,
- nadmierne pragnienie i suchość w ustach.
Niedobór wapnia może wynikać z niedostatecznej podaży tego pierwiastka w diecie, ale nie jest to jedyna z możliwych przyczyn.
Niedobory wapnia mogą być spowodowane niedoborem parathormonu, czyli hormonu produkowanego przez przytarczyce. Uczestniczy on w regulowaniu poziomu wapnia w organizmie.
Niedobór może być także wynikiem zaburzeń wchłaniania z przewodu pokarmowego albo niedoborem witaminy D, która odgrywa ważną rolę w przyswajaniu wapnia do organizmu.
Innymi, możliwymi przyczynami są: zapalenie trzustki, niewydolność przytarczyc, zasadowica oddechowa.
Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na wapń jest większe u dzieci, a największe w okresie szybkiego wzrostu oraz dojrzewania, a także w okresie ciąży i u kobiet w trakcie laktacji.
O wapniu nie powinny zapominać kobiety w okresie menopauzy oraz seniorzy.
Bazując na analizach modelowych spożycia składników odżywczych, niektóre źródła podają, że aż 66 proc. globalnej populacji, czyli ponad 5 miliardów ludzi, nie spożywa wystarczającej ilości wapnia i może być narażone na niedobór tego kluczowego pierwiastka.
Wapń kojarzony jest przede wszystkim z nabiałem, ale nie jest jedyne źródło tego wartościowego pierwiastka. Gdzie znajdziemy wapń?
Produkty mleczne
Produkty mleczne są najlepiej przyswajalnym źródłem wapnia. Przede wszystkim znajdziemy je w mleku (ok. 120 mg wapnia/100 ml), ale także w jogurcie naturalnym, kefirze, maślance. Do diety warto włączyć sery żółte i dojrzewające oraz twaróg, w którym jest aż 100 mg wapnia na 100 g produktu. Wchłanialność wapnia z nabiału wynosi niemal 50 proc.
Produkty roślinne bogate w wapń
W produktach roślinnych także znajdziemy sporo wapnia, co jest dobrą wiadomością dla wegan i wegetarian. Warto włączyć do diety nasiona sezamu, migdały i orzechy laskowe. Spore ilości tego pierwiastka znajdziemy także w nasionach chia, słonecznika i maku.
Chcąc uzupełnić wapń, warto sięgać także po zielone warzywa liściaste: jarmuż, rukolę, brokuły. Dobrym źródłem jest też fasola biała, soja i wszelkie produkty sojowe.
Ryby i owoce morza
W rybach i owocach morza także znajdziemy sporo wapnia. Na talerzu warto kłaść sardynki i szprotki (zwłaszcza zjadane z ośćmi), łososia oraz anchois.
Źródła:
- https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/download/12189/10067.html
- https://prospects.wum.edu.pl/index.php/pps/article/download/104/82/85
CZYTAJ TAKŻE:
Zmęczenie nie odpuszcza? Być może brakuje ci tego jednego minerału
Pierwiastek odporności odpowiada też za łaknienie i wygląd. Jak cynk wpływa na organizm?
Co oznacza wrażenie "mrugania" mięśni. Przez fascykulacje organizm donosi o problemie
