Wysoki poziom "dobrego" cholesterolu wcale nie jest zdrowy. Stwarza ryzyko
Wysoki cholesterol LDL wzbudza strach, bo od dawna wiadomo, że jego nadmiar przyczynia się do narastania blaszki miażdżycowej w tętnicach, powodując w nich zwężenia i zwiększając tym samym ryzyko udaru mózgu czy zawału mięśnia sercowego. Cholesterol HDL, powszechnie uznawany za "dobry", zmniejsza ryzyko miażdżycy i chorób serca. Nie oznacza to jednak, że im wyższy, tym lepiej, a wręcz przeciwnie. Czy HDL może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie? Odpowiadamy.
Funkcją cholesterolu HDL jest transport cholesterolu z tkanek obwodowych do wątroby. Cholesterol HDL ma właściwości przeciwmiażdżycowe i przeciwzapalne, dlatego zbyt niskie stężenie cholesterolu HDL zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, przyczynia się do udarów mózgu i zawałów serca.
Określa się, że poziom HDL nie powinien być niższy niż 50 mg/dl u kobiet i 45 mg/dl u mężczyzn.
Okazuje się jednak, że istnieje zależność między poziomem HDL a większym ryzykiem miażdżycy i incydentów sercowych, a poziom "dobrego" cholesterolu nie powinien być za wysoki. Dlaczego?
Duńscy naukowcy przeprowadzili analizę na podstawie dwóch dużych prospektywnych badań populacyjnych: Copenhagen City Heart Study i Copenhagen General Population Study. W badaniach udział wzięło 52 268 mężczyzn i 64 240 kobiet, a obserwacje dotyczyły 745 452 osobolat (czyli iloczynu liczby osób narażonych w czasie prowadzenia obserwacji i czasu trwania obserwacji).
Na podstawie analizy przypadków odkryto, że bez względu na płeć badanych związek między poziomem HDL a ryzykiem zgonu na wykresie przedstawiono w kształcie litery U. Oznacza to, że zarówno przy skrajnie niskim, jak i skrajnie wysokim poziomie HDL ryzyko zgonu rośnie.
Najniższą śmiertelność zaobserwowano przy wartościach 73 mg/dL dla mężczyzn i 93 mg/dL dla kobiet.
Inne badania, prowadzone pod kierownictwem dr Marca Allard-Raticka z Emory University School of Medicine wykazały, że poziom HDL powinien być jeszcze niższy.
W badaniu wzięło udział 6 tys. osób o średniej wieku 63 lata. Uczestników podzielono na pięć grup na podstawie otrzymanych wyników poziomu HDL we krwi:
- mniej niż 30 mg/dl,
- 31-40 mg/dl,
- 41-50 mg/dl,
- 51-60 mg/dl
- więcej niż 60 mg/dl.
Obserwację pacjentów prowadzono przez cztery lata. W tym czasie 13 proc. badanych zmarło (769 osób), a przyczyną zgonu był zawał mięśnia sercowego lub inny powód sercowo-naczyniowy.
Wysunięto wniosek, że w przypadku osób z HDL na poziomie 41-60 mg/dl ryzyko śmierci czy zawału było najniższe, a zwiększone ryzyko zawału lub zgonu zaobserwowano u osób z poziomem "dobrego" cholesterolu zarówno równym lub mniejszym niż 40 mg/dl, jak i większym niż 60 mg/dl.
Uczeni z Australii sprawdzili, jak wysoki poziom HDL wpływa na choroby związane z układem nerwowym.
Naukowcy z Uniwersytetu Monash przeanalizowali dane z badania ASPREE, w trakcie którego monitorowano stan zdrowia ponad 19 tys. seniorów w USA i Australii. Celem badania było sprawdzenie, jak codzienne stosowanie aspiryny wpływa na uczestników, ale badanie to dostarczyło innych, zaskakujących danych.
Na początku badania u pacjentów nie stwierdzono: demencji, niepełnosprawności fizycznej, nie mieli potwierdzonych chorób krążenia ani innych chorób, które stanowiły zagrożenie zdrowia.
Australijscy badacze odkryli, że w ciągu ponad 6 lat ryzyko wystąpienia demencji u osób z poziomem cholesterolu HDL powyżej 80 mg/dl było o 27 proc. większe w porównaniu z osobami ze zdrowym poziomem cholesterolu HDL, który mieści się w przedziale 40-60 mg/dl.
Na początku badania prawie 3 tys. osób miało wysoki poziom HDL. Spośród nich u 38 uczestników w wieku poniżej 75 lat rozwinęła się demencja, podobnie jak u 101 osób w wieku powyżej 75 lat.
Potrzebne są dalsze badania w kierunku związku między poziomem HDL a rozwojem demencji.
Aby utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu, należy przede wszystkim skoncentrować się na diecie oraz aktywności fizycznej.
Na talerzu powinny gościć takie produkty, jak:
- ryby morskie,
- oliwa,
- owoce jagodowe,
- kapusta,
- awokado,
- rośliny strączkowe,
- orzechy i nasiona sezamu, dyni,
- produkty pełnoziarniste.
Regularne ćwiczenia, takie jak bieganie, jazda na rowerze, pływanie czy szybkie spacery, mogą zwiększyć poziom HDL nawet o 10 proc.
Bardzo ważne jest także dbanie o prawidłową masę ciała i eliminację z diety produktów bogatych w cukry. Palenie papierosów obniża poziom HDL i zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, dlatego istotne jest także porzucenie nałogu.
Źródła:
- https://academic.oup.com/eurheartj/article-abstract/38/32/2478/3608700?redirectedFrom=fulltext&login=false.
- https://www.escardio.org/The-ESC/Press-Office/Press-releases/Too-much-of-a-good-thing-Very-high-levels-of-good-cholesterol-may-be-harmful.
- prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak, lek. Michał Sokólski, Lipidogram - interpretacja, pożądane normy lipidogramu w różnych grupach. pacjentów,https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/download/56412/42412.
CZYTAJ TAKŻE:
Skuteczne w obniżaniu złego cholesterolu. Zastosuj, zanim sięgniesz po leki
Czynniki, które osłabiają serce. To prosta droga do niewydolności układu krążenia
Nadciśnienie - i co dalej? Te badania trzeba zrobić, gdy ciśnieniomierz pokazuje za dużo