Lekarka pokazała, jak wygląda czerniak. Mało kto go szuka w tym miejscu
Kiedy pojawia się hasło "czerniak", od razu myślimy o skórze i tych jej obszarach, które są wystawiane na działanie słońca. I owszem, czerniak najczęściej lokalizuje się na skórze, ale nierzadko miejsca, w których się rozwija, dla pacjenta są nietypowe. Co więcej, nowotwór ten może dotyczyć nie tylko skóry, ale też błon śluzowych czy gałki ocznej. O tym, że czerniak może się ukrywać, przypomniała ostatnio dr n. med. Katarzyna Muras-Szwedziak. Na zdjęciach, którymi się podzieliła, widzimy czerniaka na podeszwowej części stopy. O jakich innych lokalizacjach tego nowotworu powinniśmy pamiętać?
Czerniak, nowotwór złośliwy wywodzący się z komórek barwnikowych, jest najniebezpieczniejszym nowotworem spośród wszystkich nowotworów skóry i jednym z najgroźniejszych nowotworów w ogóle. Na takie określenia zasłużył sobie niezwykle dynamicznym, agresywnym wzrostem, zdolnością do szybkiego rozprzestrzeniania się na inne narządy i wysoką odpornością na leczenie. Nie jest nowotworem trudnym do zdiagnozowania, jednak w wielu przypadkach wykrywany jest w zaawansowanym stadium.
"W Polsce co roku odnotowuje się ok. 50 tys. przypadków nowych zachorowań na nowotwory skóry. W tym ok. 2500-3000 stanowią zachorowania na czerniaki, ok. 1500 czerniaków jest wykrywanych w stadium zaawansowanym lub rozsianym. Liczba czerniaków podwaja się co 10 lat" - wskazuje Akademia Czerniaka.
Najistotniejsze jest szybkie i prawidłowe rozpoznanie czerniaka. Jeśli zostanie wykryty odpowiednio wcześnie, szanse na wyleczenie są ogromne i sięgają niemal 100 proc. Zbyt późno zdiagnozowany czerniak może prowadzić do śmierci. Jak podaje Narodowy Fundusz Zdrowia, w Polsce z powodu czerniaka umiera 1 na 3 chorych.
Czerniaki mogą rozwinąć się w dowolnym miejscu na ciele. Najczęściej pojawiają się na skórze i rozwijają się w obszarach narażonych na działanie słońca (ekspozycja skóry na promieniowanie ultrafioletowe jest dominującym czynnikiem ryzyka rozwoju czerniaka). Obserwuje się je na nogach, z przodu i z tyłu, na plecach, karku, klatce piersiowej, ramionach, twarzy. U panów najczęstszą lokalizacją czerniaków są plecy i klatka piersiowa, u kobiet z kolei ramiona i nogi. Czerniak może pojawić się też na skórze głowy, między włosami.
Czerniak może rozwinąć się również w miejscach, które nie są tak narażone na kontakt z promieniami UV - ekspozycja na słońce jest niewielka, a nawet i żadna. Do takich miejsc należy zaliczyć np. pośladki, przestrzenie między palcami, stopy, dłonie, paznokcie czy okolice narządów płciowych i odbytu. Czerniak może występować również w obrębie ust, nosa czy gałki ocznej. Tego typu czerniaki bywają nazywane "ukrytymi", gdyż pojawiają się w miejscach, o sprawdzeniu których większość osób by nie pomyślała.
Na to, w jak nietypowym miejscu może być zlokalizowany czerniak, zwróciła niedawno uwagę w mediach społecznościowych dr n. med. Katarzyna Muras-Szwedziak, nefrolog. Opublikowała ona na Instagramie dwa zdjęcia, na których pokazała dwa różne oblicza czerniaka, który dotyczył stóp. Na pierwszej fotografii czerniak to po prostu niewielka, ciemna plamka, na drugim to już zmiana zdecydowanie większych rozmiarów, o nierównomiernej barwie.
"To są dwa oblicza czerniaka. Jedno i drugie na podeszwowej części stopy. Oglądajcie się. Badajcie. Chodźcie na dermatoskopię. Pamiętajcie też - wiele z leków immunosupresyjnych zwiększa ryzyko raka skóry (czerniaka też) - dlatego nie opalaj się, przyjmując takie leki!!! Wiele z leków może zwiększać takie ryzyko - zapytajcie o to swojego lekarza" - zaapelowała.
Lekarka przyznała, że sama też zmagała się z czerniakiem.
Czerniak może powstać na skórze wcześniej niezmienionej lub na podłożu już istniejących znamion barwnikowych. Naszą uwagę powinna zwrócić każda nowa zmiana, a także zmiany zachodzące w obrębie znamienia - sytuacja, w której zaczyna się ono różnić od pozostałych zmian na skórze.
Czerniaki mają wiele cech charakterystycznych, a razem składają się one na "abecadło czerniaka".
Niepokojąca zmiana to taka, która:
- jest asymetryczna - czerniak jest asymetryczny względem każdej osi w odróżnieniu do łagodnych zmian, zwykle okrągłych lub owalnych. Zmiana nowotworowa daje też nieregularny obraz, złożony z wyniosłości nazywanych wyspami. Czerniak to np. znamię "wylewające się" na jedną stronę;
- ma poszarpane brzegi - brzegi czerniaka są poszarpane, nierównomierne i posiadają zgrubienia;
- ma czerwony, czarny, niejednolity kolor - czerniak może mieć różnorodny kolor (czerwony, jasnobrązowy, a nawet czarny lub stalowy), przy czym rozkład barwnika jest nierównomierny - w jednym miejscu zmiana może być ciemniejsza, w drugim jaśniejsza (co widać dobrze na drugim zdjęciu udostępnionym przez dr Muras-Szwedziak);
- jest dużego rozmiaru - zmiana na skórze w przypadku czerniaka jest większa od innych, ma zazwyczaj powyżej 0,5 cm;
- ewoluuje - w znamieniu zachodzą zmiany.
Wystarczy, że zmiana, która wydaje ci się podejrzana, spełnia jedno z wymienionych wyżej kryteriów. W takim przypadku pilnie udaj się na kontrolę do dermatologa lub chirurga onkologa.
CZYTAJ TAKŻE:
Czerniak oka - najczęstszy nowotwór narządu wzroku
