Nowotwory mózgu. Bóle głowy to często pierwszy objaw

Nowotwory mózgu mogą rozwijać się praktycznie ze wszystkich rodzajów komórek znajdujących się w obrębie ośrodkowego układu nerwowego. Powstają one z komórek gleju, które pełnią funkcję podporową i odżywczą wobec neuronów, a także z samych komórek nerwowych czy opon mózgowych. 

Ze względu na to wyróżniamy:

• glejaki - stanowią aż 80 proc. wszystkich nowotworów zlokalizowanych w obrębie czaszki;
• nowotwory neuronalne jak nerwiaki czy zwojakoglejaki - są to znacznie rzadziej występujące nowotwory, zwykle to guzy o niskim stopniu złośliwości;
• nowotwory embrionalne jak rdzeniaki;
• inne pierwotne nowotwory mózgu jak chłoniaki;
• oponiaki.

W przypadku nowotworów mózgu stopień złośliwości ustala się nie tylko na podstawie rodzaju guza, ale również jego lokalizacji. Nawet łagodne nowotwory mogą naciekać bardzo duże obszary mózgu i umiejscawiać się w obszarach, z których trudno jest je usunąć. 

W mózgu mogą się lokalizować również przerzuty nowotworowe. Do ośrodkowego układu nerwowego najczęściej przerzutują raki płuc, piersi, czerniaki złośliwe, a także rak nerki i przewodu pokarmowego.

To, jakie objawy odczuwa pacjent z guzem mózgu, zależy głównie od lokalizacji guza, jego rozmiarów i od tego, jak szybko się rozrasta. Często jednymi z pierwszych odczuwanych objawów są bóle głowy, stopniowo pojawiające się coraz częściej, a także nudności i wymioty. 

Oprócz tego chorzy mogą skarżyć się na:

• zaburzenia widzenia w postaci niewyraźnego obrazu, dwojenia w oczach czy ubytków w polu widzenia;
• problemy ze słuchem;
• problemy z utrzymaniem równowagi, częste zawroty głowy;
• problemy z wymawianiem słów i zdań, rozumieniem mowy i czytanych zdań;
• zmiany osobowości, zachowania;
• napady padaczkowe (ich pojawienie się jest w szczególności niepokojące u osób, u których wcześniej one nie występowały).

W diagnostyce nowotworów mózgu główną rolę odgrywają badania obrazowe. Z ich pomocą można potwierdzić lub wykluczyć obecność guza, a także określić jego wielkość i lokalizację w odniesieniu do najważniejszych struktur mózgowia. 

Standardowo wykonuje się:

• tomografię komputerową (TK) z kontrastem - jest zwykle pierwszym badaniem przy podejrzeniu nowotworu mózgu. Pozwala wykryć masę guza, jednak jest stosunkowo mało dokładnym badaniem. Jeżeli nie uwidoczniono w nim zmian, należy poszerzyć diagnostykę o wykonanie rezonansu magnetycznego;
• rezonans magnetyczny (MR) z kontrastem - jest bardzo dokładnym badaniem, pozwala nie tylko zobrazować guzy, które mogą być niewidoczne w tomografii komputerowej, ale także ocenić ich wielkość, a nawet prawdopodobny typ histologiczny;
• angiografia rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej - pozwala ocenić położenie guza względem dużych naczyń, co pozwala na zaplanowanie zabiegu operacyjnego;
• badanie histopatologiczne - służy do określenia typu histologicznego nowotworu.

Dodatkowo u pacjentów wykonuje się badania oceniające funkcje ośrodkowego układu nerwowego - badanie wzroku, słuchu, elektroencefalografię, badanie potencjałów wywołanych czy badanie płynu mózgowo-rdzeniowego.

Działania terapeutyczne różnią się w zależności od typu nowotworu, jego złośliwości, rozmiarów i lokalizacji. Najczęściej w leczeniu wykorzystuje się metody chirurgiczne w połączeniu z radioterapią lub chemioterapią. Nierzadko całkowite wycięcie guza w obrębie mózgu jest niemożliwe, ze względu na jego naciekanie lub lokalizację obok ważnych dla życia struktur. 

Radioterapia jest często stosowana jako uzupełnienie leczenia operacyjnego, natomiast chemioterapia w większości nowotworów ośrodkowego układu nerwowego ma ograniczoną skuteczność i jest stosowana głównie w leczeniu paliatywnym złośliwych glejaków.

Rokowanie w nowotworach mózgu zależy głównie od typu histologicznego guza i szybkości jego wzrostu. Najgorsze rokowanie ma glejak wielopostaciowy, który jest wysoko złośliwym i szybko rozrastającym się nowotworem.

Czytaj także: 

Tyle filiżanek kawy to stanowczo za dużo! Bardzo sobie szkodzisz

Paracetamol może wpływać na nasze zachowanie. Oto wyniki badań

Już niedługo będziemy wykrywać guzy mózgu w prostym badaniu krwi i moczu

Siedem nawyków, które niszczą mózg