Zgłosił się do lekarza z objawem na skórze. Okazało się, że to rak trzustki

Trzustka to niewielki narząd (ma od ok. 12 do 20 cm), który zlokalizowany jest w jamie brzusznej, tuż za żołądkiem. Pełni w organizmie ważne funkcje. Wydziela enzymy wspomagające trawienie i wytwarza hormony (m.in. insulinę), które pomagają kontrolować poziom cukru we krwi.

Niemal 95 proc. nowotworów trzustki wywodzi się z komórek tworzących część zewnątrzwydzielniczą, zwłaszcza z komórek wyściełających przewody trzustkowe. To raki gruczołowe, inaczej - gruczolakoraki. Pozostałe nowotwory wywodzą się z części wewnątrzwydzielniczej trzustki i nazywane są guzami neuroendokrynnymi trzustki.

Zazwyczaj nowotwory trzustki przybierają postać litych guzów, rzadziej są to zmiany torbielowate wypełnione płynem. Jak wskazuje Krajowy Rejestr Nowotworów, większość nowotworów trzustki jest wybitnie złośliwa, rozrasta się w miejscu powstania i daje przerzuty.

Rak trzustki jest jednym z najbardziej śmiercionośnych nowotworów na świecie. Rokowania, w porównaniu z innymi nowotworami, są bardzo niepomyślne.

W Polsce co roku rozpoznaje się 3-4 tys. przypadków raka trzustki. Najczęściej rozwija się on u osób po 55. roku życia, ale chorują też osoby młodsze. Więcej zachorowań notowanych jest wśród mężczyzn.

Rak trzustki przez bardzo długi czas rozwija się po cichu. W początkowym stadium mogą wystąpić niespecyficzne objawy. Zazwyczaj są one jednak mylone z innymi przypadłościami i są przez pacjentów bagatelizowane. Do takich objawów zaliczamy np. ogólne osłabienie.

Dopiero w bardzo zaawansowanym stadium choroby dolegliwości stają się na tyle niepokojące, że chory szuka pomocy u specjalistów. Z reguły nowotwór wykrywany jest wtedy, gdy obecne są już przerzuty, a guz jest nieoperacyjny.

Do objawów raka trzustki zalicza się:

• ogólne osłabienie,
• dyskomfort w górnej części brzucha,
• brak apetytu,
• postępujące chudnięcie,
• wczesne uczucie sytości,
• wzdęcia,
• zmianę w wyglądzie stolca (ma tłuszczowy charakter),
• ciemne zabarwienie moczu,
• żółtaczkę,
• bóle brzucha promieniujące od okolicy pępka do kręgosłupa,
• świąd skóry,
• świeżo rozpoznaną cukrzycę.

O tym, jak niepozorne potrafią być objawy raka trzustki, przekonał się niedawno pacjent z USA o imieniu Brian, którego przypadek nagłośniła dr Erika Kube.

Mężczyźnie przez kilka tygodni dokuczało swędzenie skóry. Nie pomógł preparat na alergię ani preparat sterydowy zalecony przez lekarza rodzinnego. W przeszłości źle zareagował na trujący bluszcz i doszedł do wniosku, że musiał znowu mieć z nim kontakt, mimo że nie wykonywał ostatnio żadnej pracy na zewnątrz. Kiedy leki nie przyniosły poprawy, postanowił udać się do szpitala.

Swędzenie nie było jedynym objawem zaobserwowanym przez pacjenta. Brian wyznał lekarzom, że w ostatnich tygodniach czuł się nieco zmęczony i często drzemał. Wcześniej mu się to nie zdarzało. Zaznaczył też, że ma dobry apetyt, ale kiedy już je, czuje się syty znacznie szybciej. Jak stwierdził, mogła to być jednak reakcja żołądka na przyjmowane leki.

Podczas wizyty lekarze zauważyli lekkie zażółcenie skóry i oczu, a także ślady po drapaniu. Zlecono odpowiednie badania, w tym tomografię komputerową jamy brzusznej.

Wynik prób wątrobowych był nieprawidłowy. Podwyższony poziom bilirubiny wyjaśniał zażółcenie skóry. Tomografia wykazała guza głowy trzustki. Masa naciskała na przewód żółciowy wspólny (drogę przepływu żółci z pęcherzyka żółciowego i wątroby do dwunastnicy), co z kolei tłumaczyło wysoki poziom bilirubiny. Nie znaleziono żadnych dowodów na to, że rak rozprzestrzenił się na wątrobę lub inne narządy, dlatego lekarze mają nadzieję, że w przypadku Briana został on wykryty odpowiednio wcześnie i dzięki dostępnym terapiom wyniki leczenia będą zadowalające.

Inni mogą nie mieć tyle szczęścia co Brian. I zwykle nie mają, bo rak trzustki w chwili rozpoznania jest zwykle mocno zaawansowany. Jedyną opcją jest wtedy leczenie paliatywne.

Jak zwraca uwagę dr Erika Kube, istnieje kilka modyfikowalnych czynników ryzyka raka trzustki. Zalicza się do nich m.in. palenie tytoniu (zwiększa co najmniej dwukrotnie prawdopodobieństwo wystąpienia raka trzustki i wzrasta ono wraz z liczbą wypalanych papierosów, jak i okresem palenia), czynniki dietetyczne (dietę bogatą w tłuszcz zwierzęcy i czerwone, przetworzone mięso, a ubogą w warzywa i kwas foliowy), otyłość czy przewlekłe nawracające zapalenie trzustki (główną jego przyczyną jest nadużywanie alkoholu). "Inne czynniki ryzyka, których nie można zmienić, obejmują wiek, historię rodzinną, płeć, rasę i niektóre dziedziczne schorzenia genetyczne" - wskazuje dr Kube, a cytuje ją "The Columbus Dispatch",

Lekarka zauważa jednak, że Brian był zdrowym mężczyzną, który palił tylko kilka lat, kiedy był znacznie młodszy. Nie znał żadnych innych członków rodziny z historią raka trzustki i nie miał żadnych rażących czynników ryzyka rozwoju tego nowotworu.

CZYTAJ TAKŻE: 

Nowotwory o najgorszym rokowaniu. Objawy? Mało specyficzne lub żadne

Trzustka: Pięć najgorszych decyzji żywieniowych

Te radioaktywne implanty dosłownie wymiatają nowotwory. Przełom w leczeniu raka trzustki?