Spis treści:
- Rak jąder - co to za choroba?
- Najczęstsze przyczyny raka jąder
- Niepokojące objawy, które mogą świadczyć o raku jądra
- Rozpoznanie raka jądra - jakie badania?
- Leczenie raka jądra
- Najważniejsza profilaktyka - jak przeprowadzić samobadanie?
Rak jąder - co to za choroba?
Rak jąder to złośliwy nowotwór powstający w tkance jąder, czyli narządach odpowiedzialnych za produkcję plemników i hormonów. Zazwyczaj występuje jednostronnie, czyli dotyczy jednego jądra.
W większości przypadków rak rozwija się z komórek rozrodczych, a chorobę dzieli się na dwa typy:
- nasieniaki (seminoma) - rosną wolniej i częściej występują u starszych mężczyzn,
- nienasieniaki (non-seminoma) - rozwijają się szybciej, a ten typ najczęściej występuje u mężczyzn młodszych.
- inne, rzadkie typy - wywodzą się z komórek zrębów jądra, komórek Sertolego, mogą występować także chłoniaki, nowotworowe nacieki białaczki lub przerzuty z do jąder z innych narządów.
Najczęstsze przyczyny raka jąder
Przyczyny raka jąder nie są do końca znane, choć istnieją czynniki, które zwiększają ryzyko związane z zachorowaniem.
Na nowotwór jąder narażeni są mężczyźni z wnętrostwem, czyli tacy, u których nie doszło do zstąpienia jądra do worka moszny. Badania wskazują, że ryzyko to jest tak samo wysokie, mimo przeprowadzonej orchidopeksji, czyli po chirurgicznym sprowadzeniu jądra do moszny.
Na raka narażeni są także mężczyźni, u których w rodzinie występował nowotwór lub tacy, u których stwierdza się wady w budowie lub funkcjonowaniu jąder.
W grupie ryzyka są też mężczyźni chorujący na niepłodność.
Zobacz również:
Niepokojące objawy, które mogą świadczyć o raku jądra
Objawy sugerujące nowotwór jądra długo mogą pozostać w ukryciu. Zmiany pojawiające się na jądrze początkowo są nieznaczne i co istotne - niebolesne, dlatego mężczyzna może początkowo nie odczuwać żadnych symptomów.
Wraz z rozwojem choroby na jądrze pojawia się wyczuwalny pod palcami guz lub stwardnienie. Może pojawić się także uczucie ciężaru w mosznie.
Im bardziej zaawansowana choroba, tym zmiana na jądrze większa, a co za tym idzie - może pojawić się obrzęk, widoczne powiększenie jądra. Rzadkimi, ale możliwymi objawami, są bóle jądra, powiększenie węzłów chłonnych w pachwinie oraz nagromadzenie płynu w mosznie.
Którykolwiek z powyższych objawów zawsze jest jasnym sygnałem, że konieczna jest wizyta u lekarza, by pogłębić diagnostykę i znaleźć przyczynę dolegliwości.
Rozpoznanie raka jądra - jakie badania?
Aby postawić ostateczną diagnozę, przede wszystkim lekarz musi dokonać badania palpacyjnego a następnie pacjent jest kierowany na wykonanie USG. Konieczne jest także oznaczenie markerów nowotworowych oraz badanie TK jamy brzusznej, klatki piersiowej oraz głowy - jest ono konieczne, by potwierdzić lub wykluczyć ewentualne przerzuty.
Leczenie raka jądra
Najważniejszą informacją jest to, że rak jądra jest w 100 proc. wyleczalną chorobą, o ile do jej zdiagnozowania dojdzie w początkowym stadium choroby. Leczenie polega na usunięciu zajętego jądra, często wraz z sąsiadującymi węzłami chłonnymi. Uzupełniającym leczeniem jest zazwyczaj chemioterapia oraz radioterapia.
Najważniejsza profilaktyka - jak przeprowadzić samobadanie?
Mężczyźni powinni pamiętać przede wszystkim o samobadaniu. Należy wykonywać je przynajmniej raz w miesiącu, najlepiej zawsze po ciepłym prysznicu - moszna jest wówczas rozluźniona i łatwiej wyczuć zmiany.
Początkowo warto obejrzeć jądra - ocenić, czy nie widać obrzęku albo asymetrii większej, niż zazwyczaj (wielkość jąder może się od siebie nieznacznie różnić).
Następnie należy chwycić jedno jądro między kciuk, a palce obu rąk i przetaczać je powoli między palcami, koncentrując się na tym, czy wyczuwalne są guzy, zgrubienia lub stwardnienia. Zdrowe jądro jest gładkie i elastyczne - bez twardych miejsc (na górze jądra i z tyłu wyczuwalna może być pofalowana struktura i jest to normalne).
Po sprawdzeniu jednego jądra, z taką samą dokładnością należy zbadać drugie jądro.
To, co powinno niepokoić, to nie tylko twarde zmiany na jądrze, ale także powiększenie jądra, wyczuwalny płyn w mosznie, uczucie ciężaru albo ból w mosznie.
Jeśli któreś jądro jest większe w porównaniu z poprzednim badaniem, również należy potraktować to jako sygnał alarmowy.
Jakiekolwiek niepokojące sygnały należy zawsze skonsultować z urologiem albo lekarzem rodzinnym. Zmiany nie muszą być bolesne ani uciążliwe, a mogą świadczyć o rozwijającym się nowotworze. Należy pamiętać, że rak jądra jest uleczalny, o ile leczenie rozpoczyna się na wczesnym etapie choroby.
Źródła:
- https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/99055,rak-jadra-nowotwory-zlosciwe-jadra
- https://uro.pl/porady/nowotwor-rak-jadra-objawy-przyczyny-rodzaje-leczenie/
