Pół godziny ruchu, plus kilka zdrowych wyborów. Tak chronisz się przed nowotworami każdego dnia
Październik i listopad to miesiące, w których szczególnie dużo mówi się o nowotworach, o tym, jak im zapobiegać, jak je wcześnie wykrywać i jak ważna jest świadomość zdrowotna. Symbol różowej wstążki przypomina kobietom o badaniach piersi, a wąsy w kampanii Movember, mężczyznom o konieczności dbania o swoje zdrowie. Choć te akcje mają różne oblicza, ich przesłanie jest wspólne: profilaktyka ma ogromne znaczenie. Z zaleceń opartych na badanach naukowych wynika, że 50 procent nowotworów można uniknąć, przestrzegając zasad Europejskiego kodeksu walki z rakiem. Co możesz robić? Przypominamy.
W trosce o zdrowie mieszkańców Europy powstał Europejski kodeks walki z rakiem - zestaw 12 zaleceń opracowanych na podstawie badań naukowych. Eksperci podkreślają, że nawet połowie nowotworów można zapobiec, jeśli w codziennym życiu zastosujemy się do jego zasad.
Co warto robić? Przede wszystkim zdrowo się odżywiać, ograniczać przetworzoną żywność i czerwone mięso, a zwiększać udział warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych. Aktywność fizyczna powinna stać się stałym elementem dnia - wystarczy pół godziny ruchu, by poprawić kondycję i obniżyć ryzyko chorób. Ważne jest także ograniczenie używek - unikanie palenia, alkoholu i ekspozycji na słońce bez ochrony. Nie wolno zapominać o regularnych badaniach profilaktycznych, które pozwalają wykryć chorobę na wczesnym, wyleczalnym etapie.
Stosowanie zasad kodeksu nie daje pełnej ochrony przed wszystkimi nowotworami, ale znacząco obniża ryzyko zachorowania i może uchronić przed wieloma ich przypadkami.
Nie pal i nie używaj tytoniu w żadnej formie
Palenie tytoniu to jedna z głównych przyczyn nawet 20 różnych nowotworów oraz przedwczesnych zgonów. Nie istnieje "bezpieczna" liczba wypalanych papierosów, każda dawka dymu szkodzi. Dotyczy to również papierosów elektronicznych. Najlepszym rozwiązaniem dla zdrowia jest całkowite zerwanie z nałogiem.
Zadbaj o środowisko wolne od dymu tytoniowego
Bierne palenie, czyli wdychanie dymu z papierosów innych osób, również zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów i wielu innych chorób, zwłaszcza u dzieci. Dom wolny od dymu to taki, w którym nie pali się nigdzie, ani w pomieszczeniach, ani na balkonie, ani przy otwartym oknie.
Palenie tytoniu i bierny kontakt z dymem odpowiadają za około 80 proc. przypadków raka płuca. Dym papierosowy ma też związek z wieloma innymi nowotworami, m.in. głowy i szyi, żołądka, jelita grubego, odbytnicy, trzustki, nerki, jajnika, trzonu macicy oraz białaczki szpikowej. Ograniczenie kontaktu z dymem tytoniowym to jeden z najskuteczniejszych sposobów, by chronić siebie i bliskich przed rakiem.
Utrzymuj prawidłową masę ciała
Nadwaga i otyłość znacząco zwiększają ryzyko rozwoju wielu nowotworów, a także chorób serca i cukrzycy. Zbyt wysoka masa ciała sprzyja m.in. powstawaniu raka okrężnicy, gruczolakoraka przełyku, raka trzustki, nerki czy pęcherza moczowego. U kobiet po menopauzie otyłość wiąże się również z większym ryzykiem raka piersi.
Bądź aktywny każdego dnia i ograniczaj siedzący tryb życia
Regularna aktywność fizyczna pomaga zapobiegać przybieraniu na wadze i chroni przed nowotworami, zwłaszcza jelita grubego, piersi i błony śluzowej macicy. Wystarczy co najmniej 30 minut ruchu dziennie: spacer, jazda na rowerze czy pływanie, by poprawić kondycję i wzmocnić odporność. Staraj się też jak najczęściej wstawać od biurka i ograniczać czas spędzany w pozycji siedzącej.
Jedz zdrowo i zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia
Twoja dieta ma ogromny wpływ na zdrowie. Wybieraj produkty pełnoziarniste, warzywa, owoce i rośliny strączkowe , to one pomagają obniżyć ryzyko zachorowania na nowotwory. Sięgaj po żywność jak najmniej przetworzoną, czytaj etykiety i unikaj dodatków takich jak barwniki, konserwanty czy sztuczne aromaty. Ogranicz spożycie przetworzonego mięsa, nadmiaru soli, słodzonych napojów i wysokokalorycznych przekąsek.
Ogranicz alkohol lub najlepiej całkowicie z niego zrezygnuj
Każda ilość alkoholu szkodzi zdrowiu. Jego spożycie zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, wątroby i piersi. Połączenie alkoholu z paleniem tytoniu działa szczególnie toksycznie. Szacuje się, że alkohol odpowiada za 4-8 proc. wszystkich przypadków nowotworów.
Chroń się przed słońcem i unikaj solarium
Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV, zarówno słoneczne, jak i z lamp w solarium - zwiększa ryzyko nowotworów skóry, w tym najbardziej agresywnego czerniaka. Unikaj słońca w godzinach 10:00-16:00, stosuj kremy z filtrem i chroń dzieci oraz osoby o jasnej karnacji.
Zabezpieczaj się przed substancjami rakotwórczymi w pracy
Narażenie na substancje rakotwórcze w miejscu pracy, takie jak chrom, nikiel, arsen czy azbest, zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów. Dlatego przestrzegaj przepisów BHP.
Zbadaj poziom radonu w swoim domu
Sprawdź, czy w domu jesteś narażony na naturalne promieniowanie spowodowane wysokim stężeniem radonu.
Karm piersią, jeśli możesz
Karmienie piersią przynosi korzyści zarówno dziecku, jak i matce zmniejsza ryzyko raka piersi, jajnika i błony śluzowej macicy. Zaleca się, by karmić przez co najmniej sześć miesięcy.
Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) powinna być stosowana wyłącznie po konsultacji z lekarzem, który dobierze ją do indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia kobiety.
Zadbaj o szczepienia przeciw WZW typu B i HPV
Szczepienia te chronią przed wirusami odpowiedzialnymi za rozwój raka wątroby, szyjki macicy i innych nowotworów.
Korzystaj z badań profilaktycznych
Regularne badania przesiewowe,takie jak mammografia, cytologia czy kolonoskopia, pozwalają wykryć nowotwory lub zmiany przedrakowe na wczesnym etapie, kiedy leczenie jest najbardziej skuteczne. Wczesna diagnoza to większe szanse na całkowite wyleczenie.
Źródło:
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/12-sposobow-na-profilaktyke-nowotworowa
CZYTAJ TAKŻE:
Nieoczywiste zmiany, które mogą świadczyć o raku piersi. Na to zwróć uwagę
Nowotwór, o którym jest za cicho. Chorują kobiety po menopauzie i młodsze
