Dobra dla żołądka i jelit, pomaga oczyścić organizm. Dieta lekkostrawna jest smaczniejsza niż sądzisz
Lekka, delikatna dla żołądka i pełna wartości odżywczych, taka właśnie jest dieta lekkostrawna. To sposób odżywiania, który pomaga organizmowi odpocząć, zregenerować siły i uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości trawiennych. Choć kojarzy się głównie z osobami chorymi, w rzeczywistości może przynieść korzyści każdemu z nas - wystarczy stosować ją przez trzy-cztery dni raz kwartał, by dać odpocząć jeliom. Dowiedz się, co jeść, czego lepiej unikać i jak przygotowywać posiłki, aby sprzyjały zdrowiu i dobremu samopoczuciu.
Dieta lekkostrawna (inaczej: łatwostrawna) często bywa mylona z dietą odchudzającą lub typową dietą szpitalną. W rzeczywistości nie jest ona przeznaczona wyłącznie dla osób chcących schudnąć ani tylko dla pacjentów leczonych w szpitalach.
Jej głównym celem jest odciążenie układu pokarmowego, łagodzenie dolegliwości trawiennych oraz wspomaganie procesu leczenia i regeneracji organizmu.
Dla kogo jest dieta lekkostrawna?
Dieta lekkostrawna jest szczególnie polecana osobom:
- z chorobami przewodu pokarmowego, takimi jak wrzody żołądka i dwunastnicy, nieżyt żołądka, zapalenie błony śluzowej jelit, choroba Leśniowskiego-Crohna,
- z chorobami przyzębia (np. paradontozą), utrudniającymi gryzienie i żucie,
- w trakcie leczenia onkologicznego,
- w przebiegu chorób infekcyjnych z gorączką,
- po operacjach, zwłaszcza chirurgicznych - jeśli zaleci ją lekarz,
- przygotowujących się do niektórych badań, np. kolonoskopii,
- osób starszych, mających trudności z trawieniem lub przeżuwaniem pokarmów.
Dieta lekkostrawna stanowi zmodyfikowaną wersję diety podstawowej (czyli diety dla osób zdrowych). Jej zadaniem jest:
- wspieranie leczenia i regeneracji organizmu,
- zmniejszenie obciążenia przewodu pokarmowego,
- łagodzenie dolegliwości trawiennych,
- poprawa procesu trawienia i wchłaniania składników odżywczych.
Stosując dietę lekkostrawną, należy wybierać produkty łatwe do strawienia i przyrządzać posiłki w sposób, który nie podrażnia żołądka ani jelit. Potrawy powinny być gotowane, duszone, pieczone w folii lub na parze - z pominięciem smażenia i wędzenia.
W diecie lekkostrawnej ogranicza się lub eliminuje produkty, które:
- długo zalegają w żołądku,
- nasilają wydzielanie soku żołądkowego,
- pobudzają nadmiernie perystaltykę jelit,
- powodują wzdęcia,
- zawierają dużo błonnika pokarmowego.
Do takich produktów należą między innymi:
- potrawy tłuste i smażone,
- produkty wędzone,
- nasiona roślin strączkowych (np. fasola, groch, soczewica),
- ostre przyprawy,
- alkohol,
- napoje gazowane i mocna kawa.
Dieta lekkostrawna powinna być indywidualnie dopasowana - każdy organizm reaguje inaczej, dlatego nie u wszystkich te same produkty wywołują dolegliwości trawienne. Posiłki należy spożywać regularnie, w małych porcjach, najlepiej 4-5 razy dziennie. Warto zadbać także o odpowiednie nawodnienie. Najlepiej pić wodę niegazowaną lub słabe herbaty ziołowe.
- warzywa i owoce - spożywa się w formie gotowanej lub przecierów, a nawet papek,
- posiłki są podawane o umiarkowanej temperaturze, aby nie podrażniać przewodu pokarmowego,
- najbardziej zalecanymi technikami kulinarnymi są: gotowanie na parze, gotowanie w wodzie, pieczenie w folii ale bez wcześniejszego obsmażania oraz duszenie.
W diecie łatwostrawnej należy unikać potraw smażonych, wędzonych i peklowanych, ponieważ są trudne do strawienia i dłużej zalegają w przewodzie pokarmowym. Do zagęszczanie nie używamy zasmażek. Dozwolone są natomiast zawiesiny z mąki i mleka, bądź zagęszczanie potraw żółtkiem. Smażenie i pieczenie na tłuszczu są zabronione, ale można używać tłuszczu na przyrządzone już potrawy. Polecana jest oliwa z oliwek, olej rzepakowy, masło, słodka śmietanka, czy miękkie margaryny.
Nie zaleca się:
Ze względu na to, że są ciężkostrawne, i długo zalegają w przewodzie pokarmowym niedozwolone są:
- potrawy smażone,
- potrawy powodujące nadmierne wydzielanie soków trawiennych (ostro przyprawione, tłuste),
- zawierające duże ilości błonnika pokarmowego,
- powodujące wzdęcia,
- używki i marynaty,
- potrawy wędzone,
- potrawy peklowane,
- pieczenie w sposób tradycyjny,
- zapiekanie,
- grillowanie,
- sporządzanie zasmażek,
- odgrzewanie,
- odsmażanie.
Z diety łatwostrawnej najczęściej eliminuje się również cebulę, czosnek, oraz kapustę ponieważ mogą powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Ogranicza się także rośliny strączkowe, które mają właściwości wzdymające.
Ponieważ błonnik pokarmowy wiąże się z wodą i pęcznieje przez co zalega w przewodzie pokarmowym, należy go ograniczyć. Szczególnie powinny o tym pamiętać osoby, które zmagają się z chorobami żołądka i jelit. Natomiast ze względu na rolę, jaką odgrywa błonnik w naszym organizmie, czyli m.in. podtrzymuje uczucie sytości po posiłku, zapobiega zaparciom, i nowotworom jelita grubego, nie możemy z niego rezygnować całkowicie. Zaleca się, aby w diecie lekkostrawnej znalazło się ok. 25g na dobę błonnika pokarmowego. Dlatego zaleca się usuwać skórki i pestki z warzyw i owoców. W ograniczeniu błonnika pomaga również wydłużony czas gotowania, i rozdrabnianie, np. przez miksowanie, przecieranie przez sito.
Dieta lekkostrawna jest opracowana tak, aby minimalizować obciążenie układu pokarmowego i ułatwić trawienie. Oto najważniejsze zasady tej diety:
Ograniczenie tłuszczów. Najlepiej unikać ciężkostrawnych potraw, bogatych w tłuszcze nasycone. Zamiast tego, należy wybierać źródła zdrowych tłuszczów, takie jak orzechy, nasiona i oleje roślinne.
Przetworzone produkty. Należy unikać przetworzonych produktów o dużej ilości konserwantów i sztucznych dodatków, które mogą być trudne do strawienia.
Źródła białka. Należy wybierać chude źródła białka, takie jak chude mięso (kurczak, indyk), ryby o białym mięsie, chude produkty mleczne i jaja.
Gotowane lub duszone warzywa. Należy stosować miękkie i dobrze ugotowane warzywa, a unikać surowych warzyw, które mogą być trudniejsze do strawienia.
Łatwostrawne węglowodany. Należy spożywać węglowodany o łagodnym wpływie na układ trawienny, takie jak pszenny chleb, biały ryż, drobne kasze.
Odpowiednia konsystencja potraw. Preferowane są jednolite potrawy, które są łatwo przyswajalne (np. blendowane).
Unikanie gazowanych napojów i alkoholu. Należy unikać alkoholu, który może podrażniać układ trawienny.
Małe i częste posiłki. Zamiast spożywać trzy duże posiłki, lepiej jeść częściej w mniejszych porcjach, aby uniknąć nadmiernego obciążenia układu pokarmowego.
Stosowanie łagodnych przypraw. Należy ograniczyć ostre i pikantne przyprawy, które mogą drażnić żołądek i jelita.
Należy pić odpowiednią ilość płynów.
Źródło:
https://diety.nfz.gov.pl/images/ebooki/dieta-lekkostrawna.pdf
Jarosz M. (red.) Zasady prawidłowego żywienia chorych w szpitalach
Jarosz M. (red.) Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu
Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka, Żywienie zdrowego i chorego człowieka
CZYTAJ TEŻ:
Jesienny owoc doskonały dla jelit i serca. Najważniejsze powody, dla których warto sięgać po gruszki
Czego nie wolno cukrzykowi? Nie chodzi tylko o słodycze
Wspierają pracę serca i chronią przed wolnymi rodnikami. Choć tłuste, to bardzo zdrowe
