Naturalnie obniża ciśnienie i ryzyko udaru o 24 proc. Tu jest go najwięcej

Nadciśnienie tętnicze jest jednym z głównych czynników ryzyka wystąpienia zawałów serca i udarów mózgu. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2023 roku, na nadciśnienie tętnicze choruje około 1,28 miliarda osób na świecie w wieku 30-79 lat. Co istotne, prawie połowa z nich (ok. 46 proc.) nie wie, że ma podwyższone ciśnienie. W Polsce problem ten dotyczy około 30-35 proc. dorosłych (czyli ok. 10-12 milionów osób), a w grupie wiekowej powyżej 60. roku życia odsetek ten przekracza nawet 60-70 proc.

Nadciśnienie staje się więc coraz powszechniejszym i jednocześnie często bagatelizowanym zagrożeniem zdrowotnym. Okazuje się, że jednym z jego przyczyn może być niedostateczny poziom potasuw organizmie. Zwiększenie jego spożycia, zwłaszcza pod postacią naturalnych roślinnych źródeł, może być więc skutecznym elementem profilaktyki i leczenia nadciśnienia tętniczego. Udowodniono, że potas reguluje wartości ciśnienia tętniczego zarówno u osób zdrowych, jak i u pacjentów zmagających się z nadciśnieniem tętniczym. Prawidłowy poziom potasu we krwi wywiera pozytywny wpływ na cały układ sercowo-naczyniowy. Dlaczego jest to pierwiastek tak ważny dla sercowców?

Potas jest minerałem i elektrolitem, który odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej, prawidłowego przewodnictwa nerwowego i funkcji mięśni, w tym mięśnia sercowego. W kontekście ciśnienia tętniczego, potas wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych, wspomaga wydalanie sodu z organizmu i hamuje nadmierną aktywność układu renina-angiotensyna-aldosteron - jednego z głównych mechanizmów regulujących ciśnienie krwi.

Skuteczność potasu w regulacji ciśnienia potwierdzają liczne badania. Metaanaliza opublikowana w czasopiśmie BMJ w 2013 roku wykazała, że zwiększenie spożycia potasu prowadzi do istotnego obniżenia zarówno skurczowego, jak i rozkurczowego ciśnienia krwi, szczególnie u osób z nadciśnieniem oraz tych, których dieta cechuje się wysokim spożyciem sodu. Analiza objęła 22 randomizowane próby kliniczne, a jej autorzy podkreślili, że odpowiedni poziom potasu w diecie może także obniżyć ryzyko udaru mózgu nawet o 24 proc.

Badanie INTERSALT, obejmujące dane z ponad 10 000 osób z 52 populacji, wykazało odwrotną zależność między spożyciem potasu a poziomem ciśnienia tętniczego. Populacje spożywające więcej potasu miały niższe średnie wartości ciśnienia.
Z kolei badanie DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) udowodniło, że dieta bogata w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste i niskotłuszczowe produkty mleczne — a więc naturalnie bogata w potas — prowadzi do znaczącego obniżenia ciśnienia tętniczego, nawet bez ograniczenia spożycia sodu.

Również Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w swoich wytycznych zaleca zwiększenie spożycia potasu jako strategię profilaktyki nadciśnienia i chorób sercowo-naczyniowych.

Mechanizm działania potasu na ciśnienie tętnicze obejmuje kilka procesów:

• Wydalanie sodu z moczem - zwiększone spożycie potasu sprzyja natriurezie, czyli wydalaniu sodu, co obniża objętość płynów krążących i zmniejsza ciśnienie.
• Rozszerzenie naczyń krwionośnych - potas działa rozkurczająco na mięśnie gładkie naczyń, co poprawia ich elastyczność.
• Regulacja aktywności układu hormonalnego - zmniejsza nadmierne pobudzenie układu RAA, który zwiększa ciśnienie.

Produkty bogate w potas to przede wszystkim:

• Banany - ok. 358 mg
• Pomidory (świeże) - ok. 237 mg|
• Koncentrat pomidorowy - nawet 1 000 mg
• Szpinak (gotowany) - ok. 558 mg
• Ziemniaki (gotowane) - ok. 421 mg
• Fasola biała (gotowana) - ok. 561 mg
• Soczewica (gotowana) - ok. 369 mg
• Awokado - ok. 485 mg
• Jogurt naturalny (pełnotłusty) - ok. 255 mg 
• Pomarańcze - ok. 181 mg
• Sok pomarańczowy (świeżo wyciskany) - ok. 200 mg
• Pistacje (niesolone, suche) - ok. 1 025 mg
• Migdały - ok. 705 mg
• Orzechy nerkowca - ok. 565 mg

Choć potas jest korzystny w regulacji ciśnienia, jego nadmiar może być niebezpieczny u osób z niewydolnością nerek lub stosujących leki zatrzymujące potas (np. inhibitory ACE, sartany, spironolakton). Dlatego każda zmiana diety powinna być konsultowana z lekarzem, szczególnie w przypadku chorób przewlekłych.

Źródła:

https://www.bmj.com/content/346/bmj.f1378 "Effect of increased potassium intake on cardiovascular risk factors and disease: systematic review and meta-analyses." 

"Intersalt: an international study of electrolyte excretion and blood pressure." BMJ, INTERSALT Cooperative Research Group. (1988).

CZYTAJ TAKŻE:

Pierwsze objawy nadciśnienia. Zwróć uwagę na twarz i szyję

Skuteczne w obniżaniu złego cholesterolu. Zastosuj, zanim sięgniesz po leki

Zawał groźny nie tylko dla serca. Najnowsze badania nie pozostawiają złudzeń