Znaczenie wapnia dla organizmu
Wapń (łac. calcium) to jeden z pierwiastków niezbędnych nam do życia. Jego niedobory w codziennej diecie mogą mieć bardzo poważne skutki zdrowotne. Za co odpowiada wapń i jakie składniki diety dostarczą nam go najwięcej?
Wapń jest ważnym budulcem kości i to w nich właśnie gromadzone jest 99% zapasów tego składnika. Pozostały 1%, choć ilościowo niewielki, spełnia wiele ważnych dla organizmu zadań.
Ma swój udział w procesie krzepnięcia krwi, uczestniczy w prawidłowym przebiegu czynności skurczowej mięśni (w tym serca), jest niezbędny dla przewodzenia impulsów elektrycznych, a więc działania całego układu nerwowego.
W sytuacji zmniejszenia stężenia wapnia w surowicy krwi (hipokalcemii) wapń jest pobierany z kości, czego skutkiem jest łamliwość kości i skłonność do psucia się zębów. Niedobór może się też objawiać mrowieniem i drętwieniem kończyn, skurczami mięśni, zaburzeniami rytmu serca, krwawieniami z nosa (w wyniku zaburzeń krzepnięcia).
Choć hipokalcemia może być związana ze schorzeniami upośledzającymi wchłanianie wapnia czy powodującymi jego zwiększone wydalanie z moczem, najczęstszą przyczyną jest niewłaściwe odżywianie.
Aby zapewnić organizmowi odpowiednia podaż tego pierwiastka, należy włączyć do diety mleko i jego przetwory, sery żółte, orzechy, żółtka jajek. Warte uwagi są konserwy rybne (z ryb wraz z ośćmi). Uważać trzeba na produkty takie jak szpinak, szczaw, rabarbar - zawarty w nich kwas szczawiowy zmniejsza wchłanianie wapnia, podobnie jak kawa, herbata czy alkohol.
Ważną rolę we wchłanianiu wapnia pełni witamina D, należy więc jednocześnie zadbać o jej odpowiedni poziom w organizmie.
Warto pamiętać, że zapotrzebowanie na wapń jest zwiększone w okresie intensywnego wzrostu (u dzieci i młodzieży), wzrasta u kobiet w czasie ciąży i w okresie menopauzy, a także u osób w podeszłym wieku.