Zaparcia możesz pokonać. Nieleczone są groźne dla zdrowia

Jak rozpoznać zaparcia? Lekarze diagnozują je  gdy częstotliwość wypróżnień jest mniejsza niż dwa razy w tygodniu. Natomiast, jeżeli stolec jest wydalany rzadziej niż dwa razy w miesiącu, mamy do czynienia o zaparciami ciężkimi. 

Objawy zaparć, które często świadczą o ich występowaniu to: 

• konieczność wzmożonego parcia przy defekacji
• oddawanie suchego lub nadmiernie zbitego stolca 
• uczucie niepełnego wypróżnienia 
• wzdęcia
• mdłości
• odczuwanie dyskomfortu w obrębie jamie brzusznej 

Przyczyny zaparć mogą być różne w zależności od tego, z jakim typem obstrukcji mamy do czynienia. Chociaż najczęściej za problem z prawidłowym wypróżnianiem się odpowiedzialne są zła dieta i brak aktywności fizycznej, zaparcia mogą powstawać również w wyniku choroby albo stosowania określonych leków. 

W zależności od rodzaju przeszkody w oddawaniu stolca wyróżniamy: 

• zaparcia czynnościowe  - inaczej idiopatyczne. Powstają w wyniku zaburzeń pracy jelit. Przyczyną zaparć tego rodzaju bardzo często jest spożywanie ciężkostrawnych pokarmów albo stosowanie leków, szczególnie medykamentów o charakterze antykoncepcyjnym, przeciwbólowym, środków podawanych przy chorobach nerek, serca albo nadciśnieniu, preparatów żelaza lub wapnia. 

• zaparcia nawykowe -  za ich powstawanie najczęściej odpowiedzialna jest psychika np. negatywne emocje lub niechęć do korzystania z toalet publicznych albo chaotyczny tryb życia, w wyniku którego zostaje zaburzone prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

• zaparcia, których przyczyną sobą choroby

CZYTAJ TAKŻE: Dieta przy zaparciach. Pomóc może jedzenie gruszek

Zaparcia mogą towarzyszyć mniej lub bardziej poważnym schorzeniom. Najczęściej jednak zdarza się, że problemy z prawidłowym wypróżnianiem pojawiają się przy chorobach przewodu pokarmowego albo w przypadku jego anormatywnej budowy. Sprzyjają im zwłaszcza uchyłki jelita grubego oraz hemoroidy, a także dolegliwości: 

• układu nerwowego m.in. choroba Parkinsona, neuropatia cukrzycowa, depresja
• endokrynologiczne m.in. niedoczynność tarczycy, niedoczynność przysadki
• tkanki łącznej m.in. twardzina układowa
• metaboliczne tj. chociażby mocznica 

Zaparcia mogą być jedynie chwilowym problemem, ale zdarza się również, że są oznaką rozwoju poważnej choroby tj. niedokrwienie jelit lub rak jelita grubego. Stąd warto regularnie obserwować własny organizm. Jeżeli występowanie obstrukcji jest dla nas nietypowe, powinniśmy zwrócić uwagę na to, czy oprócz problemów z wypróżnianiem nie występują u nas jednocześnie objawy towarzyszące, wśród których zaniepokoić powinny nas zwłaszcza: 

• nagła utrata wagi
• niedokrwistość 
• silne bóle brzucha 
• krwawienia z przewodu pokarmowego 

Nawet, jeżeli wydaje nam się, że przyczyny zaparć nie są poważne, koniecznie zgłośmy się do lekarza, który na podstawie możemy nam ustalić ich powód, a w razie konieczności zleci dodatkowe badania i podejmie odpowiednie leczenie.

Osoby starsze z reguły częściej mają problemy z wypróżnianiem, ponieważ wraz z wiekiem dochodzi do zmian anatomicznych i fizjologicznych odbytu tj. osłabienie mięśni odpowiedzialnych za wypróżnianie się czy obniżenie krocza. Wydłuża się również czas pasażu, czyli przemieszczania się resztek pokarmowych w okrężnicy. Do tego nierzadko dochodzą również takie czynniki jak leki, uboga w błonnik dieta, zbyt rzadkie przyjmowanie płynów i niewielka aktywność fizyczna lub jej całkowity brak np. w przypadku chorych stale leżących w łóżku. 

Problem z zaparciami u pacjentów z obstrukcją można złagodzić lub całkowicie zniwelować, stosując medykamenty, z których duża część jest dostępna w aptece bez recepty. 

Leki na zaparcia można podzielić na:

• środki o działaniu zwiększającym objętość mas kałowych – m.in. błonnik w tabletkach albo nasiona lnu. Są stosunkowo bezpieczne, ponieważ w przypadku ich stosowania nie dochodzi do takiego rozleniwienia jelit jak przy agresywnych środkach przeczyszczających. Przyjmując je, trzeba jednak pamiętać o przyjmowaniu większej ilości płynów, przez co nie są polecane pacjentom leżącym. 

• osmotyczne leki przeczyszczające - tj. laktuloza czy sól gorzka. Już po około 2-3 dni stosowania można zauważyć, że wykazują działanie przyspieszające pasaż kału. Należy uważać, ponieważ długotrwałe przyjmowanie tego rodzaju środków prowadzi do rozwoju tolerancji. 

• medykamenty o charakterze drażniącym - tj. senes, bisakodyl, korzeń rzewienia czy czopki glicerynowe. Podobnie jak osmotyczne leki oczyszczające działają szybko i prowadzą do rozwoju nietolerancji, przez co ich stosowanie powinno być krótkotrwałe. 

• sposoby na zaparcie tj. stosowanie parafiny czy lewatywy 

Domowe sposoby na zaparcia u osób starszych i nieco młodszych są bezpieczne, a przy tym równie skuteczne co leki. Aby zapobiegać problemom z wypróżnieniem, warto zadbać szczególnie o systematyczny ruch i regularny tryb życia, a także o zdrową, zbilansowaną dietę - koniecznie bogatą w błonnik, którego dziennie należy spożywać od 25 do około 35 g i naturalne probiotyki.

Najważniejsze w diecie dla osób z obstrukcją jest regularne jedzenie (co około 2,5- 4h). Kolacji pod żadnym pozorem nie wolno spożywać tuż przed snem. Oznacza to, że ostatni posiłek najlepiej zjeść na około 2-3 przed położeniem się do łóżka. 

W diecie osoby borykającej się z zaparciami, powinno być dużo warzyw i produktów spożywczych, zawierających błonnik. W tym pełnoziarnistych zbóż, kasz i strączków. Oto najpopularniejsze produkty które są zalecane osobom zmagającym się z zaparciami to m.in.: 

• pieczywo pełnoziarniste 
• otręby pszenne
• groch łuskany
• śliwki suszone
• jabłka
• daktyle
• migdały
• orzechy 
• figi 
• kasza jaglana
• kasza gryczana 
• buraki
• papryka

Pod żadnym pozorem nie wolno też zapominać o nawodnieniu organizmu. Trzeba wypijać co najmniej od 2 do 2,5 litra płynów dziennie, unikając przy tym mocnej kawy i herbaty, które sprzyjają zaparciom. 

Pić należy przede wszystkim wodę, ale od czasu do czasu leczenie obstrukcji warto wspomagać również zdrowotnymi herbatkami na zaparcia, których przykłady znajdziecie tutaj. Przy problemach z wypróżnianiem warto również sięgać po kefiry, maślanki, jogurty i kwaśne mleko. 

CZYTAJ TAKŻE:

Przewlekłe zaparcia prowadzą do złogów w jelitach

Choroba Parkinsona. Przyczyny, objawy, leczenie pomoc

Zobacz także: