Wahania nastroju i większa drażliwość mogą wynikać z krwi. Takie są skutki nadciśnienia tętniczego
Znane są skutki zdrowotne nieleczonego nadciśnienia tętniczego, które może prowadzić do zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu, pogorszenia wzroku czy rozwoju miażdżycy. Badania naukowe udowodniły jednak, że to, jakie wartości ma ciśnienie naszej krwi, może wpływać na to, jakie przejawiamy zachowania. Jest to związane bezpośrednio z przypływem krwi przez mózg oraz zmianami, jakie zachodzą w całym organizmie na skutek nagłego wzrostu ciśnienia tętniczego. Jak może zmienić się zachowanie u osób z nadciśnieniem? Odpowiadamy.
Nadciśnienie tętnicze to choroba, która dotyka co czwartą osobę na świecie i rozwija się u coraz młodszych ludzi. Początkowo choroba nie daje objawów, dlatego przez długi czas pozostaje bez leczenia. O nadciśnieniu tętniczym mowa wtedy, kiedy siła wywierana przez krew na naczynia tętnicze, przekracza ustalone normy. Prawidłowe wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego prezentują się następująco:
- 100/60 mmHg - dzieci w wieku szkolnym,
- 110/70 mmHg - młodzież,
- 120-129/70-79 mmHg - dla osób do 65. roku życia,
- 130-139/70-79 mmHg - dla osób po 65. rokiem życia,
- 130-149/70-79 mmHg - dla osób po 80. roku życia.
Każde wartości odbiegające od powyższych norm mogą świadczyć o rozwijającym się nadciśnieniu tętniczym, które z kolei prowadzi do innych chorób. Powikłaniem zwiększonego ciśnienia może być udar mózgu, zawał mięśnia sercowego, rozwój miażdżycy czy niewydolność nerek.
Jak wspomniano wcześniej, wzrost ciśnienia tętniczego krwi początkowo nie daje żadnych objawów, lub są one na tyle dyskretne, że pacjent nie decyduje się na konsultację lekarską.
Do pierwszych objawów rozwijającego się nadciśnienia tętniczego zalicza się:
- wzmożoną potliwość,
- problemy ze snem,
- uczucie kołatania serca,
- bóle głowy.
Wraz z rozwojem choroby, pojawiają się nowe objawy, które są charakterystyczne dla nagłego wzrostu ciśnienia. Do najczęściej występujących zalicza się:
- uderzenie gorąca i zaczerwienienie twarzy,
- zaburzenie ostrości widzenia,
- zimne kończyny górne i dolne,
- problem z koncentracją,
- krwawienie z nosa,
- uczucie duszności,
- zwiększona nerwowość.
Aby potwierdzić chorobę, konieczny jest jego pomiar ciśnienia, a lekarz stawia diagnozę w momencie, kiedy w dwóch pomiarach, podczas dwóch wizyt lekarskich wartość ciśnienia przekracza 140/90 mmHg, lub wówczas, gdy w trakcie jednej wizyty w gabinecie ciśnieniomierz wskaże wartość minimum 180/110 mmHg z wykluczeniem innych czynników, które mogłyby na to ciśnienie wpłynąć, np. stres, silny ból.
To właśnie zwiększona nerwowość u pacjentów z wysokimi wartościami krwi sprawiła, że naukowcy postanowili przyjrzeć się bliżej temu, jak ciśnienie może wpływać na zachowania pacjentów chorujących na nadciśnienie oraz na decyzje przez nich podejmowane. Badacze wzięli pod uwagę dane zebrane od ponad 700 tys. osób, sprawdzając zależności pomiędzy skurczowym ciśnieniem krwi, rozkurczowym ciśnieniem krwi, ciśnieniem tętna i podwyższonym ciśnieniem krwi.
W wyniku badań okazało się, że wysokie ciśnienie oraz wartość ciśnienia rozkurczowego mają bezpośredni wpływ na rozwój neurotycznych cech osobowości. Tę zależność wykazano w 90 proc. przypadków. Osoby z podwyższonymi wartościami ciśnienia rozkurczowego częściej stają się mniej odporne na stres, przejawiają cechy osoby niezrównoważonej emocjonalnie a także częściej odczuwają lęk. Efekt badań został opublikowany przez "General Psychiatry".
O osobowości neurotycznej mówimy wówczas, gdy osoba przejawia większe skłonności do zamartwiania się, jest pełna nieuzasadnionych obaw, częściej odczuwa lęk i cierpi z powodu nagłych wahań nastroju. Osoby te silniej reagują na stres, są podatne na krytykę ale też częściej miewają napady gniewu czy poczucia winy. Rozwój takich cech osobowości może być spowodowany nadciśnieniem tętniczym, które nie pozostaje bez wpływu na funkcjonowanie centralnego układu nerwowego.
Do tej pory, tylko w niewielkim stopniu, poznano odwrotną zależność - jak typ osobowości może wpływać na rozwój chorób układu sercowo-naczyniowego. Jak się okazuje, neurotyzm aż w 40 proc. przypadków jest uwarunkowany genetycznie, a warunkują go te samy geny, co skłonność do depresji. Drugim istotnym czynnikiem wpływającym na rozwój neurotyzmu, są doświadczenia z dzieciństwa - częsta ekspozycja na silny stres, traumatyczne wydarzenie czy utrata poczucia kontroli we wczesnych latach życia.
Niektóre badania sugerują, że osoby neurotyczne mają większą szansę na zachorowanie na nadciśnienie tętnicze i jest to bezpośrednio związane z produkcją noradrenaliny oraz kortyzolu, czyli hormonu stresu.
Utrzymywanie zbyt wysokiego ciśnienia tętniczego przez długi czas niesie szereg konsekwencji zdrowotnych, zarówno odczuwanych w samopoczuciu fizycznym jak i psychicznym. Zaleca się, by osoby młode dokonywały kontrolnego pomiaru ciśnienia krwi przynajmniej 1-2 razy w roku. Im pacjent jest starszy, tym kontrole powinny odbywać się częściej, a pacjenci z postawioną diagnozą - powinni kontrolować ciśnienie minimum dwa razy dziennie.
Kluczowa jest profilaktyka nadciśnienia tętniczego, na którą składa się regularna aktywność fizyczna, zdrowa i zbilansowana dieta o niskiej zawartości soli, redukcja masy ciała u osób z nadwagą i otyłością. Utrata masy ciała u osoby otyłej o 6 kg, zmniejsza ryzyko zachorowania na nadciśnienie tętnicze o 20 proc. Ryzyko zachorowania zmniejsza się również u osób, które rzucą palenie i odstawią alkohol.
CZYTAJ TAKŻE:
