Długie drzemki mogą być wczesnym objawem choroby Alzheimera
Zdrowy sen jest dobry dla mózgu. Jednak ostatnie badania w grupie starszych osób wykazały, że częste i długie drzemki w środku dnia mogą być sygnałem ostrzegawczym choroby Alzheimera i innych form demencji. - Główny wniosek - jeśli wcześniej nie ucinałeś sobie drzemek, a teraz zauważasz, że coraz częściej w ciągu dnia stajesz się bardziej śpiący, może to być sygnał pogarszającego się stanu funkcji poznawczych - wskazuje dr Yue Leng z Uniwersytetu Kalifornijskiego.
Wcześniejsze badania wykazały, że drzemki redukują zmęczenie, poprawiają nastrój, czujność, dodają energii, pozytywnie wpływają na sprawność poznawczą. Zwraca się jednak również uwagę, że drzemki o niewłaściwej porze dnia lub drzemki trwające zbyt długo mogą wpłynąć negatywnie na nasze samopoczucie. Wśród niekorzystnych skutków sjesty wymienia się m.in. oszołomienie, dezorientację, a także problemy ze snem w nocy. Należy pamiętać, że jeśli w ciągu dnia odczuwamy zwiększoną potrzebę snu i nie ma oczywistej przyczyny naszego zmęczenia (np. nocna zmiana w pracy), należy skonsultować się ze specjalistą.
Wyniki najnowszych badań każą nam patrzeć na drzemkę jeszcze inaczej. Według naukowców częste i długie drzemki mogą być wczesnym objawem choroby Alzheimera.
"Zachowania osób starszych związane ze snem w ciągu dnia są często ignorowane, a w praktyce klinicznej i opiece zdrowotnej wciąż brakuje konsensusu dotyczącego drzemek w ciągu dnia" - podkreśla jeden z badaczy, Peng Li. "Nasze wyniki nie tylko sugerują, że nadmierna drzemka w ciągu dnia może sygnalizować podwyższone ryzyko choroby Alzheimera, ale pokazują również, że szybszy roczny wzrost drzemek w ciągu dnia może być oznaką pogorszenia lub niekorzystnego postępu klinicznego choroby" - wskazuje.
Naukowcy przez kilka lat obserwowali ponad tysiąc osób, średnio w wieku 81 lat. Każdego roku uczestnicy projektu "Rush Memory and Aging" nosili podobne do zegarków urządzenie, które śledziło ich mobilność przez okres do 14 dni. Każdy wydłużony okres braku aktywności od godz. 9 do godz. 19 interpretowano jako drzemkę. Chociaż możliwe, że w tym czasie badani czytali lub oglądali telewizję, naukowcy twierdzą, że opracowali unikalny algorytm do definiowania drzemek i odróżniania ich od zwyczajnego braku aktywności.
Uczestnicy co roku przechodzili również testy oceniające funkcje poznawcze. Na początku badania, jak podaje "The Guardian" (wyniki oryginalnie zamieszczono w czasopiśmie Stowarzyszenia Alzheimera "Alzheimer's and Dementia"), 76 proc. uczestników nie miało upośledzenia funkcji poznawczych, 20 proc. miało łagodne upośledzenie funkcji poznawczych, a 4 proc. miało chorobę Alzheimera.
W przypadku uczestników, u których nie wystąpiły zaburzenia funkcji poznawczych, dzienna drzemka w ciągu dnia wydłużyła się średnio o 11 minut rocznie. Tempo wzrostu podwoiło się po rozpoznaniu łagodnego upośledzenia funkcji poznawczych do 24 minut i prawie potroiło do 68 minut po rozpoznaniu choroby Alzheimera.
Stwierdzono, że uczestnicy, którzy drzemali dłużej niż godzinę dziennie, mieli o 40 proc. wyższe ryzyko zachorowania na Alzheimera niż ci, którzy drzemali krócej. Z kolei uczestnicy, którzy drzemali przynajmniej raz dziennie, mieli o 40 proc. wyższe ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera niż ci, którzy drzemali mniej niż raz dziennie.
Wcześniejsze badania, w których porównywano mózgi po śmierci, wykazały, że osoby z chorobą Alzheimera mają mniej wyspecjalizowanych neuronów promujących czuwanie.
Niecodzienne wzorce snu, bezsenność i słaba jakość snu w nocy są powszechne wśród osób z demencją, ale najnowsze badania wykazały, że związek z drzemką pozostał nawet wtedy, gdy brano pod uwagę sen w nocy. - To sugeruje, że rola drzemki w ciągu dnia jest ważna sama w sobie - zauważa cytowana przez brytyjski dziennik dr Yue Leng, adiunkt psychiatrii na Uniwersytecie Kalifornijskim, współautorka omawianego badania.
Naukowcy podkreślają, że uczucie coraz większej senności w ciągu dnia może być wczesnym sygnałem, że w mózgu zachodzą zmiany, które mogą być prekursorami demencji. Zwraca się jednak uwagę na pewne ograniczenia obserwacji, w tym fakt, że ponieważ wszyscy uczestnicy byli starsi, wyniki niekoniecznie muszą przekładać się na osoby młodsze.
Jak wskazują badacze, aby odnieść jak największe korzyści z drzemki i jednocześnie nie wpłynąć na nocny sen, dorośli powinni ograniczyć drzemki w ciągu dnia do 15-20 minut przed godz. 15.
Ponadto, starsi dorośli i opiekunowie osób z chorobą Alzheimera powinni zwracać większą uwagę na sen w ciągu dnia i rejestrować oznaki nadmiernej lub zwiększonej liczby drzemek. Każdy znaczący wzrost zachowań związanych z drzemką powinien być omówiony z lekarzem.
CZYTAJ TAKŻE:
Czy operacje chirurgiczne zwiększają ryzyko choroby Alzheimera?
Kawa a alzheimer. Zmniejsza ryzyko nawet o 65 procent
Viagra chroni przed chorobą Alzheimera? Zaskakujące właściwości "niebieskiej tabletki"
