Po tym poznasz wrzodziejący żołądek lub dwunastnicę. Objawy zawsze po jedzeniu

• Wrzody żołądka są ubytkami w błonie śluzowej tego narządu. Postępują szybko, a nieleczone są bardzo groźne.
• Do tej pory sądzono, że przyczyną wrzodów jest stres i alkohol. Dziś wiemy, że za samotrawieniem się żołądka stoi bakteria, genetyka oraz nadużywanie pewnego typu leków.
• Objawy wrzodów żołądka są charakterystyczne. Ból po posiłku jest jednym z nich. 

Komórki żołądka wytwarzają kwas solny i enzymy trawienne, dlatego zdrowy narząd pokryty jest warstwą śluzu chroniącą go przed samostrawieniem. Co, jeśli dojdzie do uszkodzenia tej warstwy? Mówimy wtedy o chorobie wrzodowej, często nazywanej po prostu "wrzodami". Definiuje się ją jako: cykliczne pojawianie się ubytków w błonie śluzowej, sięgających do jej głębokich warstw (poza blaszkę mięśniową), którym towarzyszy martwica i naciek zapalny. 

Do naruszenia bariery błony dochodzi w momencie zaburzenia równowagi pomiędzy czynnikami drażniącymi (takimi jak wspomniany kwas solny, czy czynna postać enzymu trawiącego białka - pepsyna) a ochronnymi (tzn. błoną śluzową o prawidłowym ukrwieniu). Poza żołądkiem wrzody lokalizują się również w opuszce i pętli dwunastnicy (60 proc.), rzadziej w dolnej części przełyku. Niektóre z nich są niewielkie, a inne mają ponad 2 cm.

Choroba wrzodowa dotyka aż od 5 do 10 proc. dorosłej populacji. Chociaż wcześniej uważano, że mężczyźni chorują aż dwukrotnie częściej niż kobiety, udowodniono, że ta zależność dotyczy tylko wrzodów dwunastnicy i nie znajduje potwierdzenia w statystykach odnoszących się do wrzodów żołądka.

Przyczyny choroby wrzodowej można podzielić na częste i rzadkie. Do tych pierwszych zalicza się:

• zakażenie Helicobacter pylori - uważa się za główny czynnik stymulujący powstawanie wrzodów, odpowiada za 75 do 90 proc. wrzodów dwunastnicy i ok. 70 proc. wrzodów żołądka. Bakteria jest w stanie przetrwać w kwaśnych warunkach panujących w żołądku. Podczas swojego bytowania produkuje toksyny niszczące błonę śluzową, co prowokuje powstawanie stanu zapalnego. Odpowiedzią komórek żołądka jest zwiększone wydzielanie gastryny, hormonu pobudzającego uwalnianie kwasu solnego sprzyjającego owrzodzeniom. Do zakażenia Helicobacter pylori dochodzi najczęściej drogą pokarmową, warto zaznaczyć, że obecność bakterii w organizmie nie oznacza od razu, że dojdzie do pojawienia się wrzodów;

• czynniki genetyczne - podwyższone ryzyko zapadnięcia na chorobę wrzodową mają osoby z genetycznie uwarunkowaną zwiększoną liczbą komórek okładzinowych, czyli tych, które wytwarzają kwas solny i tych, u których obserwuje się podniesioną wrażliwość na gastrynę. Badania wykazały również, że wrzody dwunastnicy występują z większą częstością u osób z grupą krwi 0 niż u reszty populacji.

• przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych - choroba wrzodowa często bywa niepożądanym skutkiem przyjmowania leków z tej grupy. Wszystko przez ich właściwości hamujące produkcję czynników ochronnych (blokują aktywność COX-1, a tym samym wytwarzanie protekcyjnie działających na śluzówkę - prostaglandyn).    

• palenie papierosów - składniki dymu tytoniowego zwiększają ryzyko nawrotów wrzodów i utrudniają gojenie się ubytków w błonie śluzowej.

Zaskakującą może wydawać się informacja, że alkohol, stres i czynniki psychologiczne wcale nie należą do czynników wyzwalających chorobę wrzodową. Dowiedziono jedynie, że zaostrzają jej przebieg.

Do rzadszych przyczyn choroby wrzodowej zalicza się:

• zażywanie kortykosteroidów - w połączeniu z NLPZ zwiększają ryzyko powstania wrzodów aż 15- krotnie;
• zespół Zollingera-Ellisona - w którego przebiegu dochodzi do nadmiernego wydzielania gastryny przez guz lokalizujący się trzustce lub dwunastnicy;
• zwężenie dwunastnicy;
• chorobę Leśniowskiego-Crohna - pacjenci cierpiący na to schorzenie doświadczają przewlekłego stanu zapalnego przewodu pokarmowego;
• nadczynność przytarczyc - podwyższenie poziomu wapnia we krwi wynikające z nadmiernego wydzielania parathormonu osłabia barierę błony śluzowej żołądka i dwunastnicy;
• napromienienie i chemioterapia;
• sarkoidozę - u części pacjentów, u których stwierdzono tę chorobę nieserowaciejące ziarniniaki, tworzą owrzodzenia w różnych częściach przewodu pokarmowego;
• depresję - dowiedziono, że choroba wrzodowa może być jednym z objawów maskowanej depresji;
• zakażenie wirusem opryszczki pospolitej i cytomegalowirusem.

Mimo że wielu pacjentów z chorobą wrzodową nie odczuwa żadnych dolegliwości, nie oznacza to, że u wszystkich ubytki w błonie śluzowej żołądka i dwunastnicy pozostają bezobjawowe. Do głównych symptomów choroby wrzodowej, należą:

• dyskomfort w nadbrzuszu o charakterze pieczenia - zwykle występuje na czczo, w nocy lub rano,
• ból brzucha ustępujący po spożyciu pokarmu,
• kwaśne lub gorzkie odbijanie,
• niesmak w ustach,
• brak apetytu,
• wczesne uczucie sytości,
• zaburzenia wypróżniania o charakterze biegunki lub zaparć,
• czkawka,
• wzdęcia,
• nudności i wymioty.

CZYTAJ TAKŻE:

Nieleczona zgaga jest groźna dla zdrowia. Tego objawu nie bagatelizuj 

Brak apetytu może być objawem choroby. Kiedy zacząć się martwić? 

Najlepsze zioła na żołądek? To wcale nie mięta