SIBO - nadmiar bakterii w jelicie cienkim

SIBO (zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego) to sytuacja, w której w jelicie cienkim pojawia się zbyt duża (więcej niż 105 mikroorganizmów/ml) ilość bakterii. Istotne jest to, że często opisywane bakterie są nietypowe dla jelita cienkiego, ponieważ w normalnych warunkach bytują one wyłącznie w jelicie grubym. Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego zazwyczaj rozpoznaje się u pacjentów powyżej 65. roku życia. Szacuje się, że problem ten dotyczyć może nawet 15 proc. seniorów. Warto pamiętać jednak, że wiele przypadków SIBO nie zostaje prawidłowo zdiagnozowanych, dlatego faktyczna liczba chorych może być dużo większa. Trzeba wiedzieć również, że w zdecydowanej większości SIBO łączy się z innymi dolegliwościami. Chodzi m.in. o zespół jelita drażliwego, celiakię, cukrzycę, zapalenie trzustki oraz chorobę Parkinsona. W rzadkich przypadkach zdarza się, że SIBO rozpoznaje się u osób zdrowych.

Tak jak zostało już napisane, SIBO powstaje w sytuacji, w której w jelicie cienkim pojawia się za dużo bakterii lub dostają się tam bakterie normalnie przebywające w jelicie grubym. Jak do tej pory nie udało się określić bezpośredniej przyczyny takiego stanu. Wśród możliwych powodów wymienia się:

•    zaburzenia odporności (np. związane z przeszczepami narządów lub przyjmowaniem leków immunosupresyjnych),
•    niedobory witaminowe (przede wszystkim chodzi o witaminę B12),
•    celiakię,
•    zapalenie żołądka i jelit,
•    gastroparezę,
•    uszkodzenia nerwów,
•    nadciśnienie wrotne,
•    zespół jelita drażliwego,
•    marskość wątroby,
•    przewlekłą chorobę nerek,
•    cukrzycę,
•    silny stres,
•    chorobę Leśniowskiego-Crohna,
•    neuropatie w jelitach,
•    chorobę Parkinsona.

Ryzyko SIBO zwiększają także zmiany anatomiczne (np. uchyłki przewodu pokarmowego), a także przebyte operacje, które spowodować mogły zwężenia i/lub zrosty. Inną możliwą przyczyną SIBO może być nadużywanie opioidów lub/i leków o właściwościach hamujących wydzielanie żołądkowe.

Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego powodować może objawy o różnej intensywności. Pacjenci najczęściej skarżą się na ból brzucha. Towarzyszyć mu mogą takie objawy jak: biegunki, stolce tłuszczowe, wzdęcia, uczucie pełności w brzuchu, zaparcia, nadmiar gazów, utrata masy ciała, anemia, problemy skórne, obniżenie nastroju, niedobory witaminowe - przede wszystkim żelaza oraz witamin A, D i B12, zespół niespokojnych nóg, bóle stawów, niedokrwistość, obrzęki. 

Ze względu na mało typowe objawy, które świadczyć mogą o wielu różnych dolegliwościach, SIBO jest stosunkowo trudne w rozpoznaniu. W przypadku podejrzenia zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego pacjenta kieruje się na takie badania jak morfologia, RTG jamy brzusznej, badanie kału oraz  badanie poziomu albumin we krwi. Warto jednak pamiętać, że opisywane badania nie dadzą jednoznacznej odpowiedzi, czy pacjent cierpi na SIBO. Mogą one dać jedynie informację o ewentualnym rozroście bakteryjnym. Innymi badaniami, jakie zleca się w dalszej diagnostyce, jest test na oznaczenie bakterii w jelicie. Można wykonać to w dwojaki sposób - bezpośrednio (poprzez obserwacje pod mikroskopem) oraz pośrednio (poprzez wodorowy test oddechowy). Wodorowy test oddechowy ma na celu określenie poziomu wodoru w wydychanym powietrzu. Pomiar wykonuje się dwa razy - na czczo oraz po wypiciu glukozy.