Spis treści:
- Poparzenie przez meduzę - przyczyny
- Poparzenie przez meduzę - czynniki ryzyka
- Poparzenie przez meduzę - objawy
- Poparzenie przez meduzę - pierwsza pomoc
- Poparzenie przez meduzę - czego nie robić?
- Pomoc medyczna w poparzeniu przez meduzę
- Poparzenie przez meduzę - zapobieganie
Poparzenie przez meduzę - przyczyny
Do oparzeń skóry wywołanych przez meduzy zazwyczaj dochodzi zupełnie przypadkiem podczas pływania w morzu czy zabawy na plaży. Niezależnie od gatunku wszystkie meduzy posiadają czułki z komórkami parzącymi zawierającymi zbiorniczki z jadem. To on jest odpowiedzialny za przykre objawy po kontakcie czułek ze skórą. Warto też pamiętać, że jad ten obecny jest w zbiorniczkach nawet po śmierci meduzy. Z tego powodu parzyć mogą nie tylko osobniki pływające w wodzie, ale także te, które wraz z falami zostały wyrzucone na piasek.
Większość gatunków meduz posiada jad, który jest niegroźny dla człowieka. Wywołuje niewielkie oparzenia, po których zazwyczaj nie ma śladu w ciągu kilku dni. Niektóre jednak mogą być szczególnie niebezpieczne, a ich jad może wywoływać zagrażające życiu reakcje ogólnoustrojowe. Zalicza się do nich:
- meduzy pudełkowe, zwane również osami morskimi,
- pokrzywę morską (tzw. sea nettle),
- bełtwę festonową, zwaną również lwią grzywą.
Poparzenie przez meduzę - czynniki ryzyka
Ryzyko poparzenia przez meduzę wzrasta w trakcie kąpieli bez odpowiedniej ochrony w miejscach, które są ich miejscem życia. Zazwyczaj takie obszary są właściwie oznaczone i nie powinno się w nich pływać bez przygotowania. Dodatkowo do oparzenia może dojść przypadkowo w trakcie opalania się blisko brzegu morza, gdy meduza zostanie wyrzucona przez fale na piasek.
Zobacz również:
Poparzenie przez meduzę - objawy
Oparzenie przez meduzę początkowo objawia się nagłym, silnym bólem skóry w miejscu poparzenia. Może on promieniować do pachwin, brzucha, pach bądź pleców. Następnie skóra czerwienieje, pojawia się obrzęk, mogą pojawić się także pęcherze, wysypka czy płytkie wylewy krwi. Przy cięższych oparzeniach może dojść do skurczy mięśni, mdłości i wymiotów, duszności i trudności z oddychaniem, czasem również paraliżu i wstrząsu. Najpoważniejsze oparzenia czasami są śmiertelne.
Poparzenie przez meduzę - pierwsza pomoc
Aby pomóc osobie poparzonej przez meduzę, należy w pierwszej kolejności jak najszybciej wyciągnąć ją z wody. Jeżeli jesteś na plaży, poszukaj pomocy ratownika. Rozpocznie on przemywanie oparzonego miejsca octem, który pomoże zneutralizować jad i ograniczy jego dalsze rozprzestrzenianie. Alternatywnie skórę można przemyć w ciepłej, jednak nieparzącej wodzie o temperaturze ok. 43-45 st. Celsjusza. Pomoże to złagodzić ból w ciągu ok. 20-45 minut. Kolejnym krokiem powinno być usunięcie widocznych na skórze parzydełek przy pomocy pęsety - nigdy gołymi dłońmi!
Osoba po poparzeniu przez meduzę wymaga dalszej obserwacji. Jeżeli chory zaczyna przejawiać niepokojące objawy - osłabienie, bóle głowy, niewyraźna mowa - są to możliwe oznaki wstrząsu. W takiej sytuacji należy jak najszybciej zadzwonić po karetkę. Jeśli straci przytomność, skontroluj oddech. Jeśli oddycha, ułóż w pozycji bezpiecznej, w przeciwnym wypadku natychmiast rozpocznij RKO.
Poparzenie przez meduzę - czego nie robić?
W trakcie pomagania osobie poparzonej przez meduzę warto unikać:
- polewania rany moczem - wbrew powszechnej opinii mocz nie zawsze jest jałowy. Czasem obecne są w nim bakterie, które nie dają objawów zapalenia. Oblanie rany takim moczem jest pierwszym krokiem do rozwoju zakażenia;
- polewania rany zimną wodą - może to nasilić dolegliwości bólowe;
- nakładania preparatów posiadających w składzie alkohol lub amoniak;
- tarcia rany ręcznikiem;
- samodzielnego zakładania bandaży i jakichkolwiek opatrunków.
Pomoc medyczna w poparzeniu przez meduzę
Większość oparzeń przez meduzę przebiega łagodnie, szybko się goi, a poszkodowany nie potrzebuje dodatkowej pomocy medycznej. Czasami jednak oparzenia niektórych meduz mogą być bardzo mocne i bolesne, do tego stopnia, że rozwija się wstrząs. W takim wypadku konieczne jest jak najszybsze przetransportowanie chorego do najbliższego szpitala. Może zaistnieć konieczność podawania tlenu, intubacji czy resuscytacji płynowej. Zgony z powodu oparzeń meduzy zdarzają się rzadko, jednak jak najbardziej są możliwe. Z tego powodu nigdy nie należy ich lekceważyć.
Poparzenie przez meduzę - zapobieganie
Oparzenia przez meduzę zazwyczaj są kwestią nieszczęśliwego wypadku, dlatego nie da się im całkowicie zapobiec. Jednak dzięki przestrzeganiu kilku środków ostrożności możliwe jest w jak największym stopniu zmniejszenie ryzyka ich wystąpienia.
Zaleca się, aby:
- zwracać uwagę na oznaczenia na plażach i unikać pływania w obszarach z dużym ryzykiem napotkania na meduzy;
- w trakcie pływania na obszarach zamieszkiwanych przez meduzy mieć na sobie odzież ochronną, np. skafander płetwonurka;
- w rejonach tropikalnych nie pływać od razu po sztormie;
- z ostrożnością obchodzić się z meduzami wyrzuconymi na plażę i unikać kontaktu z ich czułkami.
CZYTAJ TAKŻE:
Występuje w Polsce. Spotkanie z nim możesz przypłacić "wędkarskim kacem"
Oleica krówka ma trujący jad. Tego chrząszcza lepiej nie denerwować
