Rezonans magnetyczny. Na czym polega to badanie?
Nieinwazyjne i bezbolesne badanie? Taki jest rezonans magnetyczny. Dzięki rezonansowi magnetycznemu lekarz ma wgląd w głąb ciała, co pozwala mu określić, w jakim stanie są narządy czy tkanki pacjenta oraz jaka terapia będzie najskuteczniejsza. Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego wykorzystuje się przy podejrzeniu chorób neurologicznych, nowotworów czy urazów. Na czym dokładnie polega to badanie? Jak się do niego przygotować? I jakie są przeciwskazania? Wszystkie potrzebne informacje znajdziesz poniżej.
Musisz wykonać rezonans magnetyczny i masz obawy, bo słyszałeś, że podczas badania wjeżdża się do głębokiego, ciemnego tunelu, a zewsząd dochodzą dziwne dźwięki? Brzmi strasznie, ale tak strasznie w rzeczywistości nie jest.
Nowoczesne aparaty do rezonansu magnetycznego są wewnątrz dobrze oświetlone - to po pierwsze. Po drugie te hałasy, dźwięki wydawane przez sprzęt - one są w większości tłumione za pomocą zatyczek do uszu lub specjalnych słuchawek. Co więcej, podczas badania ma się stały kontakt z lekarzem, więc gdy tylko coś cię zaniepokoi, od razu będziesz mógł o tym dać znać. W przypadku niektórych pacjentów (np. cierpiących na klaustrofobię), u których rezonans magnetyczny jest konieczny, stosowane bywają leki uspokajające lub znieczulenie ogólne.
Najważniejsze - badanie rezonansem magnetycznym jest badaniem całkowicie bezpiecznym, bezbolesnym i nieinwazyjnym.
W badaniu rezonansem magnetycznym nie znajduje wykorzystania promieniowanie rentgenowskie, którego tak obawiają się pacjenci (organizm wystawiany zbyt często na działanie promieniowania rentgenowskiego lub w przypadku którego zastosowano zbyt wysoką dawkę może zostać poważnie uszkodzony). W rezonansie magnetycznym wykorzystywane jest pole magnetyczne oraz promieniowanie elektromagnetyczne w paśmie fal radiowych.
Fale radiowe oddziałują z jądrami wodorów (protonami), które, umieszczone w polu magnetycznym, ulegają pewnemu uporządkowaniu. Za sprawą fal radiowych o odpowiedniej częstotliwości zmieniają one swój stan i oddają energię - w ten sposób wysyłają fale o tej samej częstotliwości. Sygnał ten jest przetwarzany przez system komputerowy, czego efektem jest obraz medyczny.
Spotkamy się z dwoma rodzajami aparatów do wykonywania rezonansu magnetycznego: zamkniętymi (wymagają one położenia się osoby badanej na specjalnym stole, który automatycznie wsuwa się do wnętrza maszyny - pacjent cały czas musi leżeć nieruchomo) oraz otwartymi (wykorzystuje się go np. u pacjentów z klaustrofobią bądź mających problemy z otyłością; daje on dostęp do pacjenta z trzech stron).
Badanie, w zależności od jego rodzaju, trwa od kilkunastu do kilkudziesięciu minut.
Lekarz specjalista wystawi skierowanie na rezonans magnetyczny w przypadku podejrzenia u pacjenta chorób ośrodkowego układu nerwowego (np. guza mózgu), chorób klatki piersiowej i jamy brzusznej. Badanie wykonuje się także do analizy układu mięśniowego i kostnego.
Tak naprawdę za pomocą tej metody można zbadać każdy narząd. Najczęściej wykonuje się: rezonans magnetyczny głowy, rezonans magnetyczny kręgosłupa, rezonans magnetyczny serca, a także jamy brzusznej i miednicy.
Podstawowym krokiem przed wykonaniem rezonansu magnetycznego jest zbadanie poziomu kreatyniny (kreatynina to organiczny związek chemiczny wydalany przez nerki) we krwi. Najlepiej zrobić je w ciągu tygodnia przed rezonansem - tyczy się to przede wszystkim tych osób, u których stwierdzono lub podejrzewa się zaburzenia czynności nerek. Osoby zdrowe mogą wykonać badanie poziomu kreatyniny na 21 dni przed rezonansem. Niektóre placówki mogą wymagać też zbadania wskaźnika GFR z krwi (wskaźnika filtracji kłębuszkowej) oraz (rzadziej) dobowej zbiórki moczu pacjenta.
Czy przed badaniem rezonansem magnetycznym trzeba być na czczo? Nie, chyba że istnieje wskazanie do dożylnego podania środka kontrastowego (substancji ułatwiającej diagnozowanie) - wtedy należy nie jeść przez dwie godziny przed badaniem. Natomiast kiedy badanie wykonywane jest w znieczuleniu, co najmniej sześć godzin przed nim nie można spożywać żadnych posiłków ani przyjmować płynów. Jeśli dziecko do drugiego roku życia spożywało pokarmy stałe przed badaniem, to może się ono odbyć po sześciu godzinach od posiłku, a jeśli były to pokarmy płynne, wtedy okres ten skraca się do czterech godzin. Osoby niepełnoletnie na badanie muszą zgłosić się z rodzicem lub opiekunem.
Pamiętaj - nie odstawiaj stosowanych na co dzień leków, a na rezonans magnetyczny udaj się ze wszystkimi wymaganymi badaniami, skierowaniem i dokumentem tożsamości!
Na uwadze miej także jeszcze kilka innych rzeczy.
Z racji tego, że w pomieszczeniu, w którym przeprowadzany jest rezonans magnetyczny, nie powinny znajdować się metalowe przedmioty, na badanie włóż strój pozbawiony takich elementów (np. suwaków czy sprzączek). Na miejscu zostaniesz poproszony o zdjęcie kolczyków czy zegarka, a także np. protezy zębowej czy aparatu słuchowego oraz o pozostawienie poza pomieszczeniem telefonu komórkowego czy kart płatniczych.
Niektóre kosmetyki zawierają metaliczne drobiny i mogą one zafałszować wynik, dlatego lepiej udać się na badanie bez makijażu czy fryzury starannie spryskanej lakierem. Poinformuj również o posiadanych tatuażach - barwniki wykorzystywane do tatuowania ciała również mogą zawierać drobinki metalu.
Nie u wszystkich osób badanie rezonansem magnetycznym może zostać wykonane. Bezwzględnym przeciwskazaniem są wszczepione u pacjenta urządzenia elektryczne - to np. rozrusznik serca czy implant ślimakowy. Także implanty ortopedyczne (śruby, stabilizatory), wykonane z metalu, stanowią przeciwskazanie do badania.
Może się też zdarzyć tak, że na kilka dni przed badaniem metalowy opiłek wpadnie nam do oka, np. przy pracy. Wtedy konieczne jest wykonanie badania okulistycznego, które potwierdzi bądź wykluczy nasze obawy.
IRz