USG piersi - kiedy i po co je wykonywać?

USG to podstawowe badanie profilaktyczne, które z powodzeniem wykorzystywane jest w diagnostyce chorób piersi. USG pozwala szybko wykryć zmiany w piersiach (np. guzy i torbiele), co znacznie zwiększa szanse na szybki powrót do zdrowia. USG jest bardzo czułym narzędziem, które potrafi wykryć nawet kilkumilimetrowe zmiany. Po skończeniu 20. roku życia, badanie należy wykonywać profilaktycznie przynajmniej raz w na dwa lata, z kolei po 30. co roku. Dodatkowym wskazaniem do wykonania USG w trybie pilnym jest wyczucie obecności ewentualnego guza podczas samobadania piersi, a także inne nieprawidłowości w obrębie piersi, np. zmiany na skórze czy wycieki z sutków.

Wiele pań obawia się wykonania USG w trakcie ciąży. Należy jednak wiedzieć, że badanie jest całkowicie bezinwazyjne i bezpieczne, zarówno dla matki, jak i dziecka. USG w ciąży przez wielu lekarzy traktowane jest jako niezbędne badanie. Dzieje się tak ze względu na coraz większą ilość zachorowań na raka piersi tuż po ciąży. Szacuje się, że nowotwór piersi po porodzie rozwija się u jednej na 1000 ciężarnych. Z tego powodu specjaliści zalecają wykonywanie badania w pierwszym lub drugim trymestrze ciąży, co pozwala monitorować rozwój ewentualnych zmian w piersiach.

USG piersi najlepiej wykonać w pierwszej połowie cyklu miesiączkowego (między 1 a 10 dniem). W późniejszych dniach ze względu na gromadzenie się wody w piersiach, badanie może być utrudnione lub nawet niewiarygodne. Do badania nie trzeba się przygotowywać w specjalny sposób. Lekarz z pewnością zapyta o przyjmowane leki, termin ostatniej miesiączki i przebyte badania i choroby. Warto zabrać ze sobą wcześniejsze badanie USG lub ewentualną mammografię. USG piersi wykonać można o każdej porze dnia. Pacjentka nie musi być na czczo.

USG jest bezbolesne i zazwyczaj trwa około 10-15 minut. Do badania pacjentka powinna rozebrać się od pasa w górę. Badanie przebiega w pozycji leżącej. USG rozpoczyna się od posmarowania piersi specjalnym żelem, który ułatwi przesuwanie specjalnej głowicy po skórze. Sonda z głowicą przesuwa się po piersiach z rożną intensywnością, ma to na celu jak najdokładniejsze zbadanie piersi i zaobserwowanie ewentualnych zmian. W przypadku wykrycia zmian ogniskowych, USG określa ich kształt, brzegi, granice, obecność mikro- lub makrozwapnień oraz odkształcalność.

Pacjentka otrzymuje wyniki USG tuż po badaniu. W przypadku wykrycia nieprawidłowości lekarz może zlecić dodatkowe badania - mammografię lub biopsję.

Ewentualne zmiany w piersiach określane są w kategorii stworzonej przez Amerykańskie Towarzystwo Radiologiczne - BIRADS. Uwzględnia ona ewentualne ryzyko złośliwości oraz dalsze postępowanie.

Kategoria klasyfikacji BIRADS:

BIRADS 1 - prawidłowy obraz

BIRADS 2 - piersi z łagodnymi zmianami, gdzie ryzyko złośliwości wynosi 0 proc. Zalecenie kontrolnego USG lub mammografii.

BIRADS 3 - piersi z prawdopodobnie łagodnymi zmianami, gdzie ryzyko złośliwości jest mniejsze niż 2 proc. Skierowanie pacjentki na biopsję.

BIRADS 4 - podejrzenie ryzyka złośliwości większego niż 2 proc., lecz mniejszego niż 90 proc. Skierowanie pacjentki na biopsję.

BIRADS 5 - podejrzenie ryzyka złośliwości większego niż 90 proc. Skierowanie pacjentki na biopsję.

BIRADS 6 - zmiany po przeprowadzonej biopsji potwierdzającej raka sutka. 

USG piersi to badanie ultrasonograficzne, które wykorzystuje ultradźwięki. Mammografia z kolei zaliczana jest do badań rentgenowskich. Bez wyraźnej potrzeby nie zaleca jej się u kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz poniżej 30. roku życia. Nie należy jednak traktować USG jako alternatywy mammografii. Oba badania uzupełniają się, tworząc razem narzędzie diagnostyczne.

USG piersi można wykonać za darmo w ramach NFZ. Konieczne do tego jest jednak skierowanie lekarza. Badanie wykonać można również prywatnie. Cena USG piersi waha się od 100 do 200 zł, w zależności od miasta i typu gabinetu. 

Zobacz także:

Witamina D cenniejsza, niż sądzono. Dlaczego?