Jedno badanie, wiele odpowiedzi. Gdy oddajesz próbkę, nie przekrocz limitu czasu

Badanie kału należy zawsze wykonywać podczas normalnej diety, niemiarodajny wynik może pojawić się w trakcie głodówek bądź w okresie przejadania się. 

Należy zaopatrzyć się w jednorazowe pojemniki na próbki kału, dostępne w każdej aptece. Pojemników warto kupić więcej, ponieważ najczęściej jednorazowa analiza jest niewystarczająca. Czasami kał pobieramy 3 dni pod rząd, czasami 3-krotnie, ale w odstępach 3-dniowych. Przy podejrzeniu giardiozy lub amebozy, kał powinien być pobierany nawet sześciokrotnie w okresie 14 dni. 

Próbka do badań parazytologicznych powinna być pobierana trzykrotnie w okresie 10 dni, w odstępach 2-3 dniowych. Po powrocie z obszarów tropikalnych kał powinien być pobierany nawet czterokrotnie. W badaniu na obecność jaj pasożytów w kale zaleca się pobieranie trzech próbek w okresie 10 dni w odstępach 2-3 dniowych. W przypadku owsicy, nawet po otrzymaniu wyniku ujemnego, badanie należy powtarzać trzykrotnie w odstępach 3-5 dniowych. Wszystko jest uzależnione od celu badania, dlatego wymagana liczba próbek może być różna.

Zawsze należy dopytać lekarza albo farmaceuty w aptece jakie pojemniki zakupić do konkretnego badania. W przypadku pobrania kału na nosicielstwo, należy zaopatrzyć się w pojemnik na kał z podłożem transportowym, np. w przypadku badań w kierunku Salmonella i Shigella trzeba nabyć trzy tzw. wymazówki na podłożu żelowym.

Kał powinien być pobierany przed rozpoczęciem leczenia lub po upływie 1-3 tygodni po zakończeniu stosowania leków, chyba że terapia antybiotykowa nie przynosi efektu i lekarz zalecił badanie w trakcie leczenia. Również przed badaniem parazytologicznym najlepiej pobierać próbkę kału przed rozpoczęciem leczenia, ponieważ wiele leków utrudnia rozpoznawanie inwazji przewodu pokarmowego. Jeśli były stosowane leki, to próbki kału należy pobierać po tygodniu od zakończenia kuracji, a w przypadku antybiotyków po upływie aż 2 tygodni.

Materiał do badania zawsze należy pobierać z różnych miejsc, porcje powinny być takie same. Ostateczna wielkość próbki najczęściej zbliżona jest do wielkości orzecha włoskiego, niektórzy podają wielkość orzecha laskowego, a jeszcze inni zalecają wielkość ziarna ryżu. W przypadku badań w kierunku pasożytów jelitowych, ilość próbki powinna wynosić ok. 1/3 pojemnika. W przypadku badania w kierunku rota/adenowirusów i norowirusów oraz antygenu GDH i toksyny a i b clostridium difficile, nie jest wskazane badanie stolca uformowanego. Jako, że stanom tym towarzyszy biegunka, kał powinno się pobierać w ilości 2-3 ml.

Kał przeznaczony do badania nie powinien kontaktować się z wodą, moczem lub detergentami. Przed pobieraniem kału należy opróżnić pęcherz moczowy. W przypadku badania na krew utajoną - nie należy pobierać materiału w okresie około menstruacyjnym i w trakcie miesiączki. Materiał należy pobierać rano, przed wykonaniem wszelkich czynności higieniczno-fizjologicznych.

Jeśli kał pobierany jest celem wykluczenia bądź potwierdzenia obecności pasożytów, pobierając próbkę należy zwracać uwagę na obecność w stolcu członów tasiemca, dojrzałych postaci glisty ludzkiej, włosogłówki, owsików bądź innych podejrzanych struktur mogących być fragmentami ich ciała. Generalnie warto do próbki załączać elementy kału odbiegające od normy np. śluz, krew, ropę, wszystko co wizualnie budzi niepokój.

Próbkę należy zamknąć, opisać imieniem i nazwiskiem i zapakować do foliowego woreczka, a następnie dostarczyć do laboratorium albo punktu pobrań.

Ogólne zasady dostarczenia próbki do punktu analiz są następujące: jeżeli materiał będzie dostarczony do laboratorium w ciągu 2-3 godzin od pobrania, wówczas materiał wystarczy przechowywać i transportować w temperaturze pokojowej.

Gdy to nie jest możliwe, materiał powinien być przechowywany w temperaturze 2 - 8 st. C i dostarczony w czasie nie dłuższym, niż 24 godziny od pobrania. Jeśli konieczny będzie dłuższy transport - kał trzeba pobrać na podłoże transportowe i dostarczyć do laboratorium, utrzymując temperaturę pokojową, do 72 godzin od pobrania. 

W przypadku badań mikrobiologicznych ostatnia opcja nie powinna być wykorzystywana. Poza tym warto mieć na uwadze że największa wykrywalność wirusów w kale od wystąpienia objawów dla adenowirusów wynosi 3-13 dni, dla norowirusów 25-72 godziny, a dla rotawirusów 3-5 dni. W przypadku badania kału na pasożyty dopuszczalne jest przechowywanie próbki w temperaturze chłodziarki (2 - 8 st. C) przez okres do 24h.

W przypadku badania do celów sanitarno-epidemiologicznych pobiera się trzy porcje kału, z trzech różnych wypróżnień, w ciągu trzech kolejnych dni. Jednak transport materiału można realizować według jednego z dwóch poniższych schematów:

1. Próbki kału z kolejnych 2 dni mogą być dostarczone jednocześnie, nie później, niż w ciągu 48 godzin od pobrania pierwszej próbki, zaś trzecia próbka musi być pobrana i dostarczona w kolejnym dniu. Próbki do momentu dostarczenia do laboratorium należy przechowywać w warunkach chłodniczych. Pamiętaj, ostatni pobrany materiał musi być dostarczony tak, by nie przekroczyć 72 godzin od pierwszego pobrania.
2. W przypadku braku możliwości pobierania próbek codziennie, możliwe jest pobranie i dostarczenie wymazów z kału w pojedynczych dniach, jednakże pobranie kolejnych próbek musi mieć miejsce w okresie czasu nie dłuższym niż 7 dni od daty przekazania pierwszej próbki.

CZYTAJ TAKŻE:

Tego raka "dostajesz" z genami. Sprzyja mu niezdrowe jedzenie i wiek

Nadmiar bakterii w jelicie daje mylne objawy. Najlepiej wykonaj jeden test

Po tym poznasz wrzodziejący żołądek lub dwunastnicę. Objawy zawsze po jedzeniu