Masz zimne dłonie i stopy albo ciągle ci zimno? Lepiej zrób badania

Nasze ciała zdolne są do regulacji temperatury w pewnym zakresie. Oznacza to, że kiedy na zewnątrz jest zimno, ciało kieruje krew do najistotniejszych organów, takich jak mózg, serce czy nerki, aby utrzymać ich odpowiednią temperaturę. Możemy wtedy odczuć chłód w peryferyjnych częściach ciała, w tym szczególnie w stopach i dłoniach. Jest to naturalne zjawisko, niemające nic wspólnego z patologią, i powinno być jako takie traktowane. Przyczyna chłodnych stóp i dłoni czy w ogóle uczucia zimna może być jednak zupełnie inna, niezwiązana z tym, jakie warunki panują na zewnątrz. 

W przebiegu anemii, czyli choroby wynikającej z niewystarczającej ilości hemoglobiny w erytrocytach, może dochodzić do gorszego niż zazwyczaj transportu tlenu z krwią do tkanek. W związku z tym faktem w tkankach może spaść aktywność metaboliczna, co daje poczucie zimna. Szczególnie na uczucie zimna narażone są właśnie najbardziej peryferyjne struktury ciała, takie jak stopy i dłonie.

Aby wykryć anemię, niezbędne są następujące badania:

• morfologia krwi obwodowej, która wykaże liczbę erytrocytów, ich parametry i ilość hemoglobiny,
• badanie poziomu żelaza,
• badanie poziomu ferrytyny pełniącej rolę magazynu żelaza w naszych ciałach.

Kolejną, bardzo zróżnicowaną grupą zaburzeń, które mogą prowadzić do zmian odczuwanej temperatury, są choroby układu krążenia. 

Krążenie krwi w organizmie zapewnia równomierne rozprowadzanie ciepła po wszystkich częściach ciała, więc gdy zostaje zmodyfikowane, może prowadzić do zmian w odczuwaniu ciepła i zimna w organizmie. Do najpowszechniejszych chorób układu krążenia, które mogą mieć wpływ na odczuwanie temperatury, należą:

• niewydolność serca,
• niedociśnienie tętnicze,
• miażdżyca kończyn,
• żylna choroba zakrzepowo-zatorowa,
• nieprawidłowości w budowie lub działaniu zastawek żylnych.

Układ krążenia możemy sprawdzić na kilka sposobów, jednak jeśli mamy taką możliwość, powinniśmy skierować się do lekarza kardiologa - on zleci wszystkie potrzebne badania. Często bowiem odczuwanie zimna nie jest ani pierwszym, ani jedynym sygnałem, jaki wysyła nam układ krążenia. Lekarz specjalista pokieruje nas na konkretne badania, wśród których mogą się znaleźć: pomiar ciśnienia, EKG, holter czy badania krwi, takie jak czasy krzepnięcia.

Tarczyca to swoiste centrum regulacji metabolizmu naszych ciał. Gdy jej praca zostaje zaburzona, jednym z objawów może być marznięcie, zwłaszcza dłoni i stóp. Ma to miejsce przy niedoczynności tarczycy, która polega na tym, iż tarczyca nie produkuje odpowiedniej ilości hormonów, co z kolei przekłada się na szereg zmian w organizmie, np. ciągłe odczuwanie zimna, problemy z chudnięciem, ospałość, ciągłe zmęczenie itp.

Aby zbadać tarczycę w wersji podstawowej wystarczy wykonać z krwi badania:

• TSH  - hormonu regulującego pracę tarczycy,
• fT3 i fT4 - wolnych frakcji hormonów tarczycowych,

jednak osobiście zalecałabym wykonanie dodatkowych badań w kierunku autoimmunologicznej niedoczynności tarczycy:

• aTPO i antyTg - przeciwciał przeciwtarczycowych, które organizm produkuje w autoimmunologicznych chorobach tarczycy, które z kolei mogą także wywoływać niedoczynność tarczycy.

Objaw Raynauda to znane części z nas napadowe blednięcie skóry palców, prowadzące do jednoczesnego gwałtownego odczucia zimna w stopach i dłoniach. Jego istotą jest nagły i nadmierny skurcz naczyń włosowatych w palcach dłoni i stóp. Objaw ten może być pierwotny, co związane jest raczej z osobniczą wrażliwością, np. na temperatury zewnętrzne lub stres, i zdarza się częściej, lub też wtórny, który jest przejawem jednej z chorób autoimmunologicznych. Choroby autoimmunologiczne to grupa schorzeń, w których organizm atakuje sam siebie, wytwarzając przeciwciała przeciwko własnym strukturom i tkankom. Jeśli objawowi Raynauda towarzyszą dodatkowe objawy, lekarz może podejrzewać u nas choroby takie jak toczeń rumieniowaty układowy, twardzina układowa czy zespół antyfosfolipidowy.

W celu diagnostyki schorzeń autoimmunologicznych w pierwszym rzucie wykonuje się tzw. panel przeciwciał przeciwjądrowych ANA 1. Badanie to możemy wykonać samodzielnie, natomiast z jego interpretacją będzie nam znacznie trudniej. Dlatego w podejrzeniu choroby autoimmunologicznej najlepiej od razu skorzystać z pomocy specjalisty - reumatologa, który skieruje nas na to i inne, bardziej szczegółowe badania celem diagnozy potencjalnej przyczyny takich, a nie innych objawów.

Cukrzyca to choroba metaboliczna, której następstwa mogą obejmować upośledzone krążenie i uszkodzenie nerwów, co z kolei może powodować przetrwałe uczucie zimna. Zazwyczaj wiemy o cukrzycy dużo wcześniej, zanim dojdzie do takich powikłań, ponieważ pierwszymi jej objawami są rzucające się w oczy nadmierne pragnienie, częste oddawanie moczu, objawy hipoglikemii czy otyłość, która pośrednio do cukrzycy prowadzi.

Aby zdiagnozować cukrzycę, w teorii wystarczy jeden pomiar glukozy we krwi na czczo przekraczający zadaną wartość, ewentualnie dwa przygodne pomiary glukozy w ciągu dnia przekraczające zadaną wartość. Badania takie można wykonać w dowolnym laboratorium lub samodzielnie w domu, jednak, aby zdiagnozować chorobę, potrzebna jest wizyta u specjalisty - diabetologa.

Jeśli ciągle odczuwasz zimno, masz zimne stopy i dłonie, warto zdiagnozować przyczynę tego stanu. To może, choć nie musi, być coś poważnego, co będzie wymagało leczenia. Dlatego nie ignoruj ciągłego poczucia zimna, zacznij diagnozowanie problemu jak najszybciej.

Źródła:

https://www.healthline.com/health/always-cold.

https://enel.pl/enelzdrowie/zdrowie/jakie-sa-przyczyny-zimnych-stop-i-dloni.

https://www.healthline.com/health/cold-feet-and-hands.

https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17861-cold-hands.

Dembińska - Kieć A., Naskalski J. W. (red.), Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Urban & Partner, Wrocław 2002.

CZYTAJ TAKŻE: 

Nie rób przed badaniami. Wpłyniesz na poziom glukozy, kortyzolu czy TSH

Drętwieją ci ręce? To nie musi być niedobór ani magnezu, ani potasu

Niedobór rozregulowuje cały organizm. Za co odpowiada i w czym znajduje się cynk?