Ważne badanie. Wykrywa nieprawidłowości już w pierwszych tygodniach życia

Podczas USG wykorzystuje się dźwięki o wysokiej częstotliwości, tzw. ultradźwięki, które emituje się do konkretnego obszaru ciała. Fale dźwiękowe odbite przez narządy i tkanki wracają do głowicy, która przetwarza odebrane sygnały na obraz diagnostyczny. 

Za pomocą USG można ocenić kształt, położenie i wielkość narządów. Badanie pozwala wykryć np.:

• torbiele trzustki i dróg żółciowych,
• zmiany ogniskowe w nadnerczach (typowe dla zespołu Cushinga),
• wole tarczycy,
• wrodzone wady moczowodów,
• nieprawidłowości w stawach, węzłach chłonnych i naczyniach oraz wiele innych.

O zasadności przeprowadzenia USG decyduje lekarz, po zebraniu wywiadu z dzieckiem i jego opiekunem oraz po wykonaniu badania fizykalnego.

Ultrasonografia wykorzystywana jest w profilaktyce schorzeń noworodków. W ramach badań przesiewowych wykonuje się: USG bioderek, USG jamy brzusznej i USG przezciemiączkowe.

• USG bioderek - pozwala na wykrycie dysplazji i wrodzonego zwichnięcia stawów biodrowych. Zwykle przeprowadza się je pomiędzy 4. a 6. tygodniem życia dziecka, chyba że występują niepokojące sygnały takie jak objaw Barlowa lub Ortolaniego, różnice w długości lub asymetryczne ustawienie nóżek dziecka bądź wyczuwalny opór podczas poruszania kończyną dolną dziecka;
• USG jamy brzusznej - daje lekarzowi wgląd w to, czy narządy wewnętrzne dziecka rozwinęły się prawidłowo. Jak najszybciej należy je zlecić noworodkom, u których obserwuje się: nieplanowany spadek masy ciała, powiększony obwód brzucha, uporczywe wymioty i biegunki, krew lub śluz w kale i moczu, nawracające zakażenia układu moczowego lub żółtaczkę;
• USG przezciemiączkowe - dzięki niemu możliwa jest ocena rozwoju mózgowia i niektórych naczyń krwionośnych w obrębie głowy. USG główki można przeprowadzać do 18.-20. miesiąca życia, tzn. do czasu zarośnięcia ciemiączka przedniego. Wśród szczególnych wskazań do zgłoszenia się na badanie wymienia się: niską wagę urodzeniową, wcześniactwo, stwierdzone wady płodu, powiększony obwód główki, drgawki, niewłaściwe napięcie mięśniowe i cukrzycę u matki.

U starszych dzieci za pomocą ultrasonografii najczęściej obrazuje się:

• tarczycę,
• jamę brzuszną,
• mosznę lub pachwiny,
• węzły chłonne.

USG nie wymaga szczególnego przygotowania. Na początku badania na głowicę urządzenia nanoszony jest żel, który zapewnia prawidłowe przewodnictwo i poprawia jakość uzyskiwanego obrazu, niwelując tworzące się pęcherzyki powietrza. Z tego powodu warto ubrać dziecko w luźne ubrania, które łatwo zdjąć. Należy też wziąć pod uwagę, że mogą pobrudzić się żelem. 

Podczas USG brzucha dzieci powinny mieć wypełniony pęcherz moczowy. Niemowlęta, jeśli to możliwe, nie powinny być karmione godzinę przed badaniem. Niektórzy lekarze zalecają, by dzieci w wieku przedszkolnym przed badaniem przyjęły leki zmniejszające ilość gazów jelitowych i powstrzymały się od oddawania moczu (na ok. godzinę przed ultrasonografią).

Zazwyczaj nie ma przeciwwskazań do tego, by rodzic znajdował się w gabinecie podczas USG. Zwłaszcza że najmłodsze dzieci mogą wymagać uspokojenia.

Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące tego, jak przygotować pociechę na USG, zadaj je pediatrze podczas wizyty.

Zdecydowanie tak! Nie wykazano, żeby ultrasonografia wiązała się z występowaniem skutków ubocznych - warto zaznaczyć, że jest wykorzystywana w diagnostyce od lat. 

Procedura jest bezbolesna, trwa najczęściej kilkanaście minut i może być wykonana u niemal wszystkich dzieci. Opis jest dostępny zaraz po zakończeniu obrazowania. Ponadto USG pozwala uwidocznić wiele niepokojących zmian w początkowym stadium, dzięki czemu możliwe jest szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia. Co więcej, aparaty do ultrasonografii znajdują się niemal w każdej placówce medycznej, dzięki czemu badanie jest powszechnie dostępne i można z niego skorzystać w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. 

Źródła: 

W. Kawalec, R. Grenda, M. Kulus, Pediatria Tom 1 i 2,  PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2018.

Gastroenterologia, red. P. Socha, w: Pediatria, red. W. Kawalec, R. Grenda, M. Kulus, t. 1, wyd. 2, Warszawa 2018.

Jensen JA. Medical ultrasound imaging. Prog Biophys Mol Biol. 2007, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17092547/.

CZYTAJ TAKŻE:

Myślą, że przed badaniem krwi jest to zakazane. Zrób pół godziny przed

Zrobisz je za kilkanaście złotych. Odpowie na pytanie, w jakim stanie jest trzustka

Dlaczego neurolog uderza w kolano? Przyczyna może cię zaskoczyć