Diagnostyka niepłodności u niej i u niego. Jakie badania wykonać?
Zła dieta, uwarunkowania genetyczne, stres, używki - to czynniki często wymieniane jako mające wpływ na płodność. Pary, u których występują problemy z zajściem w ciążę, są coraz bardziej świadome tych czynników. Nierzadko jednak przyczyna jest znacznie bardziej złożona i trudna do wykrycia. Warto postarać się o jej zdiagnozowanie jak najszybciej, aby maksymalnie zwiększyć swoje szanse.
Zazwyczaj udanie do lekarza zaleca się parom, u których minął rok od rozpoczęcia starań. Aby diagnoza była możliwa konieczne jest przejście przez kilka etapów: najpierw wywiad przeprowadzony przez lekarza, a następnie dalsze szczegółowe badania. Należy wykonać je zarówno u kobiety, jak i u mężczyzny, jednak ich przebieg i kolejność nieco się różni. W jaki sposób ustalić przyczynę problemów z płodnością? Co może na nią wpływać i jak temu zaradzić? Wiedzą na ten jakże ważny temat dzieli się z INTERIĄ ZDROWIE dr n. med. Radosław Maksym, specjalista zajmujący się nieinwazyjnym leczeniem mięśniaków i leczeniem niepłodności.
Kobiecy układ rozrodczy jest złożony z wielu elementów. Wszystkie niezbędne są do tego, żeby doszło do zapłodnienia i rozwoju ciąży, dlatego też najczęściej konieczne jest przeprowadzenie następujących badań:
USG przezpochwowe - problemy takie jak jajniki policystyczne, torbiele endometrialne lub endometrioza mogą zostać wykryte podczas badania USG lub podczas laparoskopii diagnostycznej, są to częste przyczyny niepłodności:
badania hormonalne - analiza poziomu pozwala na wykrycie zaburzeń i przepisanie odpowiednich leków lub dalsze leczenie i ukierunkowanie diagnostyki,
analiza drożności jajowodów - to małoinwazyjne badanie, dostępne w gabinecie pozwala wielu pacjentkom na określenie przyczyny problemu,
ocena pęcherzyków jajnikowych i ciałka żółtego - to ważne badanie, ponieważ u nawet 50 proc. kobiet problemy z zajściem w ciążę związane są z brakiem owulacji,
pomiar rezerwy jajnikowej - w leczeniu niepłodności bardzo istotne jest określenie liczby pęcherzyków antralnych lub AMH parametrów niezbędnych do tego, aby powstała wartościowa komórka jajowa,
USG trójwymiarowe macicy i/lub rezonans magnetyczny - badania pozwalają na ocenę budowy macicy i wykrycie ewentualnych polipów, mięśniaków lub innych guzów. Mogą również wykryć schorzenia takie jak endometrioza, adenomioza i zrosty śródmaciczne. Powyższe badania umożliwiają zaplanowanie leczenia i dobranie takiej terapii, która pomoże parze w dalszych staraniach.
W przypadku mężczyzn diagnostyka rozpoczyna się najczęściej od mniej złożonego badania, czyli spermiogramu, a najprościej mówiąc badania nasienia. Pozwala ono na ocenienie jakości, ruchliwości i ilości plemników. Dodatkowo analizowany jest również odczyn, objętość i gęstość ejakulatu. Analiza wyników nasienia nie jest oczywista i powinna uwzględniać całą charakterystykę starającej się pary. Dopiero w sytuacji, gdy w wynikach pojawi się coś niepokojącego, lekarz może zlecić inne, bardziej szczegółowe badania:
posiew nasienia - w celu wykrycia drobnoustrojów, które mogą być oznaką zakażenia przebiegającego bezobjawowo nawet u kilkunastu procent mężczyzn,
USG jąder - pozwalające wykryć m. in. guzy i torbiele,
test SCD - czyli inaczej fragmentacja DNA plemników, pozwalająca na wykrycie ewentualnych uszkodzeń DNA, mogących uniemożliwiać zapłodnienie lub powodować wczesne poronienie,
test HBA - określający odsetek dojrzałych plemników zdolnych do zapłodnienia. Wcześnie wykryte nieprawidłowości łatwiej wyeliminować, pomaga w tym również rozwój medycyny i mnogość rozwiązań, jakie oferuje. Im szybciej więc zostanie wykonana diagnoza, tym szybciej będzie można wdrożyć odpowiednie leczenie i uzyskać upragniony sukces.
Wśród dostępnych środków, jakimi dysponuje dziś medycyna, możemy wymienić m.in.: operacje udrażniania jajowodów, leczenie hormonalne i immunologiczne, farmakologiczne stymulowanie owulacji czy nieinwazyjne metody usuwania mięśniaków macicy. Takich mięśniaków nie należy lekceważyć - mimo że mowa o guzach niezłośliwych, to mogą one w znaczny sposób uniemożliwiać pracę narządu rodnego.
Mięśniaki często uciskają na jamę macicy lub rosną zmieniając jej kształt, a co za tym idzie powodują problemy z zajściem w ciążę lub jej donoszeniem. Dodatkowo w trakcie trwania ciąży taki mięśniak może zacząć rosnąć, a liczba jego komórek gwałtownie się zwiększać. Warto więc zadbać o siebie w odpowiednim momencie.
Wśród metod leczenia często wymieniana jest klasyczna operacja, ma ona jednak swoje złe strony, szczególnie w przypadku kobiet planujących macierzyństwo w najbliższym czasie. Takie rozwiązanie nosi za sobą ryzyko zrostów, które często są przeszkodą do zajścia w ciążę. W takiej sytuacji poleca się wyjścia, które są mniej inwazyjne, takie jak operacje laparoskopowe.
Istnieje również opcja w pełni nieinwazyjna - zabieg HIFU, czyli fale ultradźwiękowe, które przez specjalną sondę pozwalają na podgrzanie mięśniaka macicy do temperatury 50-60° C. Jeśli nie ma przeciwwskazań do jego wykonania, to po przeprowadzonym zabiegu HIFU guz obumiera i powoli wchłania się. Już kilka dni po zabiegu nie stanowi zagrożenia dla ciąży.
Czytaj także:
