Napady głodu i wzmożone pragnienie. Tak objawia się cukrzyca u przyszłych mam
Wzmożone pragnienie, wilczy apetyt i wielomocz - to dobrze znane objawy cukrzycy, czyli choroby przewlekłej związanej z nietolerancją glukozy. Jeżeli po raz pierwszy pojawia się w ciąży, mówimy o cukrzycy ciążowej. Schorzenie może mieć poważne konsekwencje zarówno dla matki, jak i dziecka, dlatego wymaga właściwej diagnostyki i prawidłowego leczenia. Czym jest cukrzyca ciążowa? Jakie ma przyczyny i objawy? Jak się ją leczy?
Cukrzycę ciążową definiuje się jako różnego stopnia zaburzenie tolerancji węglowodanów, które po raz pierwszy zostało rozpoznane w ciąży. Typowa cukrzyca ciążowa wykrywana jest zazwyczaj pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży i ustępuje wraz z porodem.
Diagnozę stawia się, jeżeli poziom glukozy u przyszłej mamy (wystarczy spełnić tylko jedno z poniższych kryteriów):
- na czczo wynosi 92 mg/dl (5,1 mmol/l) lub więcej;
- w 60 minucie badania wynosi 180 mg/dl (10 mmol/l) lub więcej;
- w 120 minucie badania wynosi 153 mg/dl (8,5 mmol/l) lub więcej.
Stwierdzenie glikemii powyżej normy we wcześniejszych tygodniach ciąży może wskazywać na cukrzycę typu 2 nierozpoznaną przed ciążą lub cukrzycę typu 1, która rozwija się podczas ciąży.
Za przyczynę cukrzycy ciążowej uważa się podwyższone stężenia niektórych hormonów, a dokładniej: estrogenów, progesteronu, prolaktyny i laktogenu łożyskowego. Łączy je pewna szczególna cecha, otóż wszystkie wykazują działanie antagonistyczne względem insuliny, co oznacza, że blokują jej działanie na komórki organizmu, a to przekłada się na wzrost poziomu glukozy we krwi. Należy również wspomnieć o czynnikach predysponujących do rozwoju cukrzycy ciążowej, z których najważniejsze to:
- wiek matki >35 lat;
- cukrzyca ciążowa w poprzednich ciążach;
- występowanie w rodzinie cukrzycy typu 2;
- nadwaga lub otyłość;
- nadciśnienie tętnicze przed ciążą;
- zespół policystycznych jajników;
- urodzenie dziecka o masie ciała >4 kg;
- urodzenie więcej niż dwojga dzieci.
Cukrzyca ciążowa może nie dawać żadnych objawów, wtedy podwyższony poziom glukozy we krwi wykrywany jest wyłącznie dzięki badaniom laboratoryjnym. Jeśli jednak symptomy występują, najczęściej są to:
- zwiększona częstość oddawania moczu - wynika z tego, że glukoza jest substancją czynną, mającą zdolność do zatrzymywania wody. Jeśli insulina nie działa prawidłowo lub nie ma jej w wystarczającej ilości, nerki nie mogą przefiltrować glukozy z powrotem do krwi, oddawanie moczu występuje bardzo często, a objętość dobowa wydalanych płynów wynosi nawet 3 l;
- cukromocz - czyli wydalanie glukozy wraz z moczem;
- ciągłe pragnienie - potrzeba przyjmowania dużej ilości płynów, jest podyktowana szybką utratą wody wraz z moczem. Skóra kobiet z cukrzycą ciążową bywa sucha, podobnie jak błona śluzowa jamy ustnej, co wywołane jest niedostatecznym nawodnieniem;
- niekontrolowane napady głodu - występują z powodu niedoboru insuliny, czyli hormonu odpowiadającego za transport glukozy do komórek, a zatem i ich odżywienie, co uniemożliwia osiągnięcie sytości pomimo dostarczania pokarmu.
Leczenie cukrzycy ciążowej opiera się przede wszystkim na zmianie stylu życia, czyli wdrożeniu specjalnej diety i podejmowaniu codziennej aktywności fizycznej. Posiłki powinny być spożywane regularnie. Warto wybierać pokarmy o niskim indeksie glikemicznym, jeśli nie jesteś pewna, jakie dania powinny składać się na twój jadłospis, możesz skonsultować się z lekarzem lub dietetyka.
Z jadłospisu trzeba całkowicie wykluczyć jedzenie zawierające cukier - są to przede wszystkim słodycze, napoje gazowane, soki owocowe, ale też niektóre płatki śniadaniowe, konfitury i produkty wysoko przetworzone. Ważne, by pamiętać, że dieta w ciąży nie ma być odchudzająca, przyszła mama, powinna przyjmować min. 1800 kcal i odpowiednio zwiększoną ilość białka, niezbędną do prawidłowego wzrostu płodu.
Aktywność fizyczna ciężarnej chorującej na cukrzycę musi być dostosowana do stanu i samopoczucia. Ćwiczenia nie powinny być zbyt forsowne, wskazane są: pływanie, jazda na rowerze stacjonarnym, joga, aerobik i marsz z kijkami.
Farmakologiczne leczenie cukrzycy ciążowej wiąże się z koniecznością zastosowania insuliny. Kolejny element leczenia cukrzycy ciążowej to samokontrola glikemii za pomocą glukometru prowadzona przez pacjentkę w domu oraz oznaczanie za pomocą testów paskowych stężenia glukozy i ciał ketonowych moczu zebranym rano.
Nie zdiagnozowane lub nieleczona hiperglikemia ciążowa może doprowadzić do makrosomii płodu, czyli zbyt dużej masy ciała po porodzie w stosunku do wieku ciążowego. Jest to stan zagrażający zarówno matce, jak i dziecku.
Kolejnym powikłaniem cukrzycy jest niedocukrzenie noworodka, spowodowana tym, że podczas ciąży dostarczana insulina przenika do płodu, aby zmniejszyć jej stężenie, komórki trzustki płodu produkują więcej insuliny, a porodzie noworodek nie otrzymuje już tak dużej dawki glukozy, mimo to, jego trzustka nadal produkuje dużo insuliny, co grozi dysfunkcją komórek nerwowych.
Co więcej, aż u 30 do 50 proc. kobiet, u których wystąpiła cukrzyca w ciąży, w ciągu 5-10 lat po porodzie rozwija się nietolerancja węglowodanów lub jawna cukrzyca. W trakcie dojrzewania u dzieci, których matka chorowała na cukrzycę w ciąży, częściej występuje nietolerancja na glukozę, cukrzyca typu 2 oraz nadwaga i otyłość.
CZYTAJ TAKŻE:
