Szkodliwe dla jajeczek, groźne dla plemników. Lekarze ostrzegają, co obniża płodność
Podobno w czasach naszych babć wierzono, że siadanie na tym samym krześle, na którym siedziała ciężarna, pomaga w zajściu w ciążę. Inny mit mówił, że gdy któraś kobieta nie mogła zajść w ciążę, musiała nago usiąść na prześcieradle, na którym urodziło się dziecko. A wieki temu w wielu plemionach nie doszukiwano się w ogóle związku aktywności seksualnej mężczyzny z ciążą. Do poczęcia miały wystarczyć duchy i kontakt kobiety z płodnymi źródłami. Obecnie mamy XXI wiek, a pewne mity nadal są żywe. Co tak naprawdę wpływa na płodność? Odpowiadamy.
MIT Nadwaga i otyłość obniżają płodność. Wynika to z aktywności hormonalnej tkanki tłuszczowej, która u mężczyzn np. odpowiada za obniżoną produkcją testosteronu. Otyłości towarzyszą często znaczne zaburzenia metaboliczne, co także utrudnia możliwość zajścia w ciążę. Znormalizowana dieta (optymalnie dieta śródziemnomorska), średniego stopnia wysiłek fizyczny oraz prawidłowa masa ciała to podstawowe warunki prawidłowej płodności.
MIT Naukowo wykazano, że intensywny trening często idzie w parze z problemami z zajściem w ciążę. Kulturyści, którzy przyjmują odżywki i hormony, również zmniejszają swoje szanse na potomstwo. Sport uprawiany rekreacyjnie zwiększa szanse na ciążę. Umiarkowany wysiłek jest wskazany parom w trakcie starań o dziecko.
MIT Palenie tytoniu obniża płodność. Nie wiadomo, jakie dokładnie są mechanizmy za to odpowiadające, ale przypuszcza się, że substancje zawarte w substancjach smolistych wpływają na wytwarzanie plemników.
MIT Alkohol jest toksyczny dla komórek, w tym plemników. Potwierdzono eksperymentalnie, że nadużywanie napojów procentowych może obniżać liczbę plemników, a także negatywnie wpływać na ich ruchliwość i zdolność do zapłodnienia. Sporadyczne i umiarkowane picie alkoholu nie powinno mieć szkodliwego wpływu na płodność.
MIT? Nie ma bezpośrednich dowodów na to, że powyższe stwierdzenie jest prawdą. Nikt nie prowadził badań naukowych poszukujących relacji miedzy ciasną bielizną a pogorszeniem jakości nasienia. Istnieją natomiast bezpośrednie dowody na negatywny wpływ wysokiej temperatury na płodność mężczyzn, jakość nasienia, liczebność i inne cechy plemników.
Produkcja plemników czyli spermatogeneza, wymaga do prawidłowego przebiegu temperatury około 32°C, czyli aż 4°C niższej niż normalna temperatura ludzkiego ciała. Fakt ten tłumaczy umieszczenie jąder w mosznie, zatem niejako na zewnątrz organizmu. Poza tym moszna i mięsień dźwigacz jądra regulują temperaturę przyciągając jądra do krocza, gdy jest zimno lub rozciągając się i zwiększając powierzchnię parowania skóry moszny, gdy jest ciepło. Zatem ciasna bielizna "unieruchamia" mosznę i jądra blisko krocza, więc wtedy o mechanizmach regulacji nie ma mowy - ciepło ciała przegrzewa jądra.
Również pozycja siedząca powoduje wzrost temperatury moszny w stosunku do temperatury mierzonej u mężczyzny spacerującego. Udowodniono, że zawodowi kierowcy mają znacząco podwyższoną temperaturę moszny, oraz że średni czas do uzyskania ciąży u partnerek kierowców jest dłuższy, niż u partnerek mężczyzn reprezentujących inne zawody. Reasumując, fakt wzrostu temperatury jąder w przypadku noszenia ciasnej bielizny bądź spodni, może budzić uzasadnione obawy w kierunku obniżenia płodności.
MIT Komórki noszone w kiszeni jeansów wpływają na płodność. Głównym powodem jest prawdopodobnie jednak przegrzanie jąder, a nie promieniowanie emitowane przez telefony. I nie tyle chodzi o tak mocne nagrzanie komórki, że podnosi temperaturę jąder, ale raczej o upośledzenie cyrkulacji powietrza wokół moszny, która pomaga w utrzymaniu temperatury jąder na poziomie około 32°C. Nie obawiajmy się sporadycznych czynności, problemem są zachowania rutynowe, długotrwałe.
Pełen cykl spermatogenezy u mężczyzn trwa około 72 do 74 dni. Plemniki uwolnione z jądra, aby uzyskać pełną dojrzałość i sprawność, muszą przebywać w najądrzu, co trwa od 2 do 12 dni. Około 90 dni- tyle czasu musi upłynąć, by doszło do całkowitej wymiany plemników na nowe. Zatem wystarczy wyeliminować czynnik obniżający liczbę bądź jakość plemników, a sytuacja może sama wrócić do normy.
PRAWDA Jedną z przyczyn złej jakości nasienia może być ekspozycja na promieniowanie elektromagnetyczne (EMF). Oznacza to, że np. siedzenie na kanapie z laptopem na kolanach może szkodzić płodności. Wystarczy 30 min ekspozycji na EMF by spowodować spadek ruchliwości plemników. Jest jednak ku temu rada, wystarczy pamiętać o stosowaniu podkładek pod laptop, które działają jak ekran pochłaniający EMF.
MIT Nie popadajmy w skrajność i nie bierzmy przykładu z pewnej pary, która przed każdym stosunkiem praktykowała chłodzenie mężczyzny przez kilkanaście minut przed otwartą lodówką, by przyspieszyć spłodzenie potomka. Istnieje wiele informacji na temat negatywnego wpływu wysokiej temperatury na płodność mężczyzn, jednak ten fakt nie oznacza, że chłodzenie jąder przyniesie skutek odwrotny.
MIT Badania pokazują, że nasienie ma lepszą jakość zimą, niż latem i jest to związane z temperaturą otoczenia. Zimą jakość nasienia poprawia się, co może mieć wpływ na skuteczność zachodzenia w ciążę.
MIT Niepłodność jest problemem dotykającym przedstawicieli obojga płci. Statystycznie, od 30 do 50 proc. przyczyn niepłodności wynika z zaburzeń po stronie mężczyzny, a od 20 do 40 proc. po stronie kobiety. Bezskuteczne oczekiwanie na ciążę przez rok, jeśli para regularnie współżyje, jest wskazaniem do rozpoczęcia diagnostyki niepłodności. U kobiet powyżej 35. roku życia ten czas jest jeszcze krótszy. Niepłodność dotyka około 15-20 proc. par pragnących mieć dziecko, w Polsce jest to ok. 3 mln ludzi.
U mężczyzn przyczyną niepłodności są najczęściej nieprawidłowe parametry nasienia:
- zbyt mała liczba plemników,
- brak plemników w ejakulacie,
- zbyt mała liczba plemników i ich nieprawidłowa ruchliwość,
- nieprawidłowa ruchliwość plemników,
- za mało plemników o prawidłowej budowie.
Jakość nasienia spada z roku na rok. Według WHO w 1980 roku za prawidłową wartość uznawano 60 mln plemników na 1 ml ejakulatu, a obecnie za prawidłowy przyjmuje się wynik minimum 15 mln plemników na 1 ml ejakulatu. Niekorzystne zmiany dotyczą też ilości nasienia w ejakulacie, ruchliwości, żywotności oraz budowy plemników.
MIT Prawdą jest, że mężczyzna zazwyczaj jest płodny znacznie dłużej niż kobieta. Liczba potencjalnych komórek jajowych kilka lat po menopauzie wyczerpuje się zupełnie. Z kolei w jądrach mężczyzny plemniki produkowane są od pokwitania aż do późnej starości. Teoretycznie zatem przez cały ten czas może on począć dziecko. Nieprawdą jest jednak, że płodność mężczyzny nie zmienia się z jego wiekiem. Badania wykazują, że u starszych mężczyzn jakość nasienia jest niższa niż u młodszych. Częściej też występują uszkodzenia w materiale genetycznym, co może zwiększać ryzyko wad u potomstwa i niepłodności.
CZYTAJ TAKŻE:
Diagnostyka niepłodności u niej i u niego. Jakie badania wykonać?
Wstydliwy problem nasila się po 40. roku życia. Ujawnia się w sypialni
