Wywoływanie porodu. Co należy o tym wiedzieć?
Poród to niesamowicie ważna chwila dla przyszłej mamy. Niektóre ciężarne myślą o nim z niepokojem, inne nie mogą się go doczekać. Kiedy ciąża trwa za długo lub istnieją określone wskazania zdrowotne - można przeprowadzić indukcję czyli wywołanie porodu. Jakie są wskazania i przeciwwskazania do indukcji porodu? Jakimi metodami można do tego doprowadzić? Wyjaśniamy!
Ze statystyk wynika, że aż co trzecia kobieta nie rodzi w wyznaczonym terminie, a 20 proc. porodów rozpoczyna się od indukcji. O ile kiedyś panowało przeświadczenie, że porody nie powinny być prowokowane, to w dzisiejszych czasach jest to bardzo częste zjawisko, często przeprowadzane także ,,na życzenie kobiet".
Indukcja porodu jest wskazana, kiedy są ku temu przesłany medyczne, tzn. przyspieszenie przyjścia dziecka na świat jest korzystniejsze dla zdrowia jego i matki niż kontynuowanie czekania. Warto podkreślić, że indukcję można rozważać wyłącznie u kobiet, u których poród ma się odbyć siłami natury. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne określiło sytuacje, w których należy rozważyć indukcję porodu. Należą do nich:
- ciąża po terminie - czyli ciąża trwająca powyżej 42 tygodni;
- przedwczesne pęknięcie błon płodowych przed 37. tygodniem ciąży;
- podejrzenie dużej masy płodu- każdy płód o masie powyżej 90. percentyla dla danego wieku ciążowego można uznać za zbyt duży w stosunku do wieku ciążowego
- podejrzenie zbyt małej masy płodu (hipotrofii płodu)- dotyczy płodów, których masa znajduje się poniżej 10 centyla w odniesieniu do wieku ciążowego;
- ciąża mnoga;
- ciąża powikłana nadciśnieniem tętniczym;
- ciąża powikłana cukrzycą;
- ciąża powikłana cholestazą.
Przy ocenie tego, czy u danej pacjentki można przeprowadzić indukcję porodu lekarz, kieruje się stopniem dojrzałości szyjki macicy pod względem morfologicznym i funkcjonalnym - pomaga w tym skala Bishopa, czyli skala najpowszechniej rekomendowana jako metoda oceny dojrzałości szyjki.
Metody wywołania porodu, jakie są stosowane przez położników i ginekologów, dzieli się je na farmakologiczne (wykorzystuje się prostaglandyny - np. mizoprostol i dinoprostol lub oksytocynę) oraz mechaniczne:
- cewnik Foleya - mechanizm działania cewnika Foleya w procesie dojrzewania szyjki macicy polega zarówno na bezpośrednim rozciąganiu szyjki macicy i dolnego segmentu macicy przez napełniony solą fizjologiczną balonik, jak i na lokalnym wzroście wydzielania prostaglandyn na skutek oddzielenia dolnego bieguna jaja płodowego od szyjki macicy;
- cewnik dwubalonowy Cooka - jak sama nazwa wskazuje cewnik składa się z dwóch balonów macicznego, który jest umieszczany w wewnętrznym ujściu szyjki macicy, oraz szyjkowo-pochwowego, umieszczanego w okolicy ujścia zewnętrznego;
- oddzielenie dolnego bieguna jaja płodowego;
- amniotomia - czyli chirurgiczne przerwanie błon płodowych, nakłucie lub przerwanie pęcherza płodowego, powoduje wzmożenie częstości skurczów macicy.
Metody mechaniczne są przeciwwskazane u tych przyszłych mam, u których wystąpiło: krwawienie z dróg rodnych, przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego, a także u tych pacjentek, u których łożysko jest nisko usadowione.
Natomiast indukcja porodu z zastosowaniem prostaglandyn nie jest przeznaczona m.in. dla kobiet: z blizną na macicy, astmą oskrzelową, jaskrą, łożyskiem przodującym, uczuleniem na prostaglandyny, a także u tych, które rodziły sześć razy lub więcej, lub gdy u płodu występuje dysproporcja główkowo-miednicza.
Poza szpitalnymi metodami wywoływania akcji porodowej istnieją również domowe sposoby, z których często korzystają przyszłe mamy. Pamiętaj jednak, że nie wszystkie informacje znalezione na forach internetowych są bezpieczne, dlatego przed ich zastosowaniem najlepiej jest skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę, ewentualnie położną.
Przykładem niezalecanej metody preindukcji porodu jest wypicie olejku rycynowego, który może spowodować ból brzucha i biegunkę, a to przedłuża poród i powoduje dodatkowy dyskomfort.
Ostrożność należy zachować również przy okazji picia herbaty z liści malin, która nie u każdej kobiety działa w taki sam sposób.
Ziołem sprawdzającym się w indukcji jest wiesiołek. Chociaż nie sprzyja on skurczom, powoduje zgładzenie (skrócenie i rozmiękczenie) szyjki macicy. Do innych ziół indukujących akcję porodową, należą: pluskwica groniasta i kalina śliwolistna.
Dobre efekty w przyspieszaniu porodu daje odbycie stosunku seksualnego (najlepiej bez prezerwatywy - na szyjkę podziałają wówczas prostaglandyny z męskiego nasienia) lub umiarkowana aktywność fizyczna - powoduje to zgładzenie szyjki macicy i umożliwia rozpoczęcie czynności skurczowej. Jednak i w tym przypadku ciężarna powinna skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciąże, ponieważ wywoływanie porodu za sprawą odbycia stosunku seksualnego czy wykonywania ćwiczeń, może być wyjątkowo niebezpieczne dla niektórych przyszłych mam, zwłaszcza tych mających problem z donoszeniem ciąży.