Odkwasza organizm i wspomaga jelita. Żurek to jedna z najzdrowszych zup, ale nie dla każdego
Żurek to tradycyjna polska zupa, która jest przygotowywana na bazie zakwasu z mąki żytniej. To bardzo zdrowa propozycja, jeśli zostanie przyrządzona z odpowiednich składników i w odpowiedni sposób. Zalecana jest w okresach osłabienia, przy przeziębieniu i na kaca - bo szybko stawia na nogi, krzepi i rozgrzewa. Wreszcie, żurek jest naturalnym probiotykiem - zawiera korzystne dla zdrowia bakterie probiotyczne. Dlatego warto po niego sięgać podczas terapii antybiotykowej - pomaga przywrócić do równowagi mikrobiom jelitowy. Jak przyrządzić tradycyjny polski żur na zakwasie? Podpowiadamy.
Zakwas na żurek jest najważniejszym składnikiem, który nadaje tej zupie charakterystyczny kwaśny smak oraz aromat. Jest on nie tylko niezbędny do uzyskania prawidłowego smaku żurku, ale również wpływa na jego właściwości zdrowotne i fermentacyjne. To źródło naturalnych probiotyków, które mają korzystny wpływ na florę bakteryjną jelit.
A z czego składa się zakwas na żurek? Wystarczy wymieszać mąkę żytnią z wodą, czosnkiem i przyprawami.
Żurek, popularna w Polsce zwłaszcza w okresie świąt wielkanocnych kwaśna zupa na zakwasie z fermentowanej mąki żytniej z dodatkiem czosnku i przypraw, jeśli jedzona jest z umiarem - jest bardzo zdrowa. Zwłaszcza jeśli przygotujesz ją samodzielnie lub ze świeżych i naturalnych składników i nie przeholujesz z tłustymi dodatkami.
Co dobrego zawiera zakwas do żurku?
- błonnik pokarmowy - pomaga w oczyszczaniu jelit, zapewnia sytość, reguluje metabolizm
- bakterie kwasy mlekowego - nuturalne baterie probiotyczne
- witaminy m.in. z grupy B: B1 i B2, E i PP (niacynę) - działają dobroczynnie na układ nerwowy oraz właściwe funkcjonowanie mięśni
- mikroelementy: cynk (obniżający cholesterol) oraz miedź, potas (dobry dla serca), mangan i wapń (będące budulcem kości i mięśni)
Oto 5 korzyści zdrowotne, dlaczego warto jeść żurek an zakwasie:
- Żurek zawiera sporo białka roślinnego, który pomaga w budowie i regeneracji tkanek organizmu.
- Żurek jest również dobrym źródłem błonnika, który poprawia trawienie i pomaga utrzymać w zdrowiu układ pokarmowy. W żurku znajdziemy również witaminy z grupy B, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i przemiany materii.
- Kwas mlekowy, obecny w żurku, korzystnie wpływa na florę bakteryjną jelit, co może pomóc w poprawie odporności i zapobieganiu chorobom.
- Wreszcie, żurek jest naturalnym probiotykiem - zawiera korzystne dla zdrowia bakterie probiotyczne. Warto jeść go podczas terapii antybiotykowej - pomaga przywrócić do równowagi mikrobiom jelitowy.
- Spożywanie żurku korzystnie wpływa na równowagę kwasowo-zasadową organizmu. Normuje pH przewodu pokarmowego, dzięki czemu nie powstają stany zapalne.
Choć mogłoby tak się wydawać, żurek na zakwasie nie zakwasza organizmu. Choć nazwa "zakwas" może sugerować, że żurek wprowadza do organizmu nadmiar kwasu, w rzeczywistości działa on na odwrót. Kwas mlekowy może pomóc w regulacji kwasowo-zasadowej - reguluje pH w jelitach, co korzystnie wpływa na trawienie i układ odpornościowy.
Zakwas na żurek powstaje w procesie podobnym do tego, w jakim uzyskujemy kiszonki, np. z kapusty czy ogórków. Zjedzenie porcji zupy jest zatem ogromną dawką naturalnego probiotyku (bakterii kwasu mlekowego), który wspomaga pracę układu pokarmowego i napędza jelita do pracy. Ponadto bakterie probiotyczne wzbogacają florę bakteryjną jelit.
Zakwas z żurku wpływa także na prawidłową pracę wątroby i pęcherzyka żółciowego. Bakterie mlekowe z zakwasu neutralizują toksyczne azotany i azotyny. Zupa ta wspomaga więc detoksykację organizmu.
Warto jednak pamiętać, że zbyt częste jedzenie żurku może prowadzić do nadmiernego spożycia soli lub tłuszczu, które są dodawane do zupy m.in. pod postacią boczku, żeberek czy kiełbasy, a które mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie w dłuższej perspektywie.
Żurek jest w większości przepisów zupą zabielaną śmietaną i okraszaną skwarakami - stając się daniem tłustym i ciężkim. Dlatego osoby z miażdżycą, wysokim poziomem cholesterolu oraz nadciśnieniem tętniczym powinny spożywać go z umiarem, lub przygotowywać go bez dodatku tłuszczu zwierzęcego w wersji postnej.
Przeciwwskazaniem do jedzenia żurku jest także:
- choroba wrzodowa (wrzody żołądka, wrzody dwunastnicy)
- refluks żołądkowo-przełykowy (kwaśny i ciężka zupa wzmaga objawy, w tym obijanie, zgagę i pieczenie w przełyku)
- nadkwasota, czyli patologiczna nadprodukcja kwasów trawiennych.
- ostre stany dny moczananowej - wywar na mięsie, zwłąszcza wędzonym, zawiera sporo puryn.
W przypadku, gdy cierpisz na dietozależne choroby przewlekłe, najlepiej skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem, aby określić, czy żurek jest odpowiedni w twojej diecie.
Składniki na domowy zakwas żytni:
- 500 ml przegotowanej wody
- 6 łyżek mąki żytniej (najlepiej z pełnego przemiału)
- 6 ząbków czosnku
- 4 liście laurowe
- 5 ziaren ziela angielskiego
Wykonanie: Do odpowiednio wyczyszczonego i suchego słoika wsypać mąkę, którą następnie zalać wodą, dodać obrane ząbki czosnku, liście laurowe i ziele angielskie. Całość zamieszać i przykryć gazą. Odstawić w zaciemnione, ciepłe miejsce. Przynajmniej raz dziennie zakwas należy mieszać czystą łyżką. Zakwas gotowy do użycia jest po siedmiu dniach, gdy zaczyna ładnie pachnieć i ma kwaskowaty smak.
Jeżeli nie zużyjesz całego zakwasu, możesz go przechować w lodówce, lecz najpierw pamiętaj, by usunąć czosnek, liście laurowe i ziele angielskie. Zakwas razem z mąką możesz przelać do szklanej butelki lub słoika, przykryć gazą i trzymać w lodówce do dwóch tygodni.
KMINEK: Ta aromatyczna przyprawa nie tylko nadaje zupie szczególnego smaku i aromatu, ale też poprawia trawienie. Doświadczone gospodynie dodają ją do tłustych i ciężkostrawnych potraw, ponieważ kminek zwiększa aktywność enzymów trawiennych i uwalnianie żółci z wątroby. Rozluźnia tkankę mięśni gładkich przewodu pokarmowego, łagodząc objawy niestrawności - gazy, skurcze, wzdęcia. Kminek doskonale pobudza apetyt i ułatwia wchłanianie składników odżywczych. Ponadto jedno z ostatnich badań wykazało, że ekstrakt z kminku znacząco łagodzi też objawy zespołu jelita drażliwego (IBS).
MAJERANEK. Poza walorami smakowymi majeranek ma wiele właściwości prozdrowotnych, działa przeciwwirusowo i przeciwzapalnie. Majeranek jest świetnym źródłem witamin i minerałów. Zawiera witaminę C, witaminy B1 i B2, beta-karoten, a także potas, żelazo, wapń, cynk, magnez, fosfor oraz mangan. Szczególnie cenne są zawarte w nim olejki eteryczne, które poprawianą trawienie i wspomagają leczenie stanów zapalnych. Nie bez powodu nasze babcie patrzyły nam rumianek, gdy dopadała nas niestrawność lub infekcja i katar.
CHRZAN. A dokładnie świeżo starty korzeń chrzanu podbija smak żurku i sprawia, że żurek jest turbozdrowy. W niepozornym chrzanie kryje się bowiem moc kilkunastu witamin i mikroelementów. Odpowiadający za ostry smak chrzanu izotiocyjanian allilu to z kolei związek wykazujący silne właściwości antybakteryjne. Chrzan okazuje się pomocny w leczeniu infekcji dróg moczowych. Wyniki badań sugerują również, że chrzan może poprawiać zdrowie układu oddechowego, leczyć kaszel i zatoki. Pamiętaj, by wybierać świeży chrzan, najlepiej zetrzyj go tuż przed dodaniem do zupy. Gotowy chrzan w słoiku - jest mieszany ze śmietaną, cukrem i wzmacniaczami smaku, a tego zdrowy żurek nie potrzebuje.
CZYTAJ TAKŻE:
Zaskakujące, jak możesz wykorzystać ziemniaki. Zmniejsza ryzyko zawału
Warzywa, które mają korzystny wpływ na nasze zdrowie
Wielki Post w kuchni. Pięć potraw wielkopostnych z różnych części Polski
