Podczas zakupów nie zwracasz uwagi. Szkodzisz w ten sposób sercu czy nerkom

Etykieta to podstawowe źródło informacji o produkcie. Co na niej znajdziemy? 

Wykaz składników - czyli zestawienie surowców, z których został zrobiony produkt. Lista składników ułożona jest w kolejności od największej ilości do najmniejszej. Dzięki temu wiemy, których substancji w produkcie jest dużo (pierwsze miejsca w wykazie), a których mało - dalsze pozycje.

Składniki odżywcze - np. białka, tłuszcze, węglowodany oraz witaminy i składniki mineralne. Wykaz składników odżywczych znajdziemy w tabeli wartości odżywczej.

Alergeny - kluczowe informacje dla osób zmagających się z alergią na gluten, orzechy czy laktozę.

Dodatki do żywności - konserwanty, barwniki, wzmacniacze smaku.

Tabela wartości odżywczej - znajdziemy w niej informacje o tym, ile energii (kcal) i składników odżywczych dostarcza 100 g lub 100 ml produktu. Czasem informacje podawane są w przeliczeniu na porcję produktu.

Każda taka tabela powinna zawierać informacje o:

• wartości energetycznej - kaloryczności danego produktu (ilość energii, jaką dostarcza produkt);
• tłuszczach;
• kwasach tłuszczowych nasyconych - tłuszczach, które w dużej ilości niekorzystnie wpływają na zdrowie i lepiej ich unikać;
• węglowodanach - wszystkich cukrach, które znajdziesz w produkcie. Zarówno tych prostych, jak i złożonych;
• cukrach - wszystkich cukrach prostych, które: występują naturalnie w produkcie jak fruktoza z owoców, są dodane przez producenta jak sacharoza, syrop glukozowy, glukozowo-fruktozowy; 
• białkach;
• soli - tej, która występuje naturalnie w danym produkcie oraz dodanej przez producenta. Jeśli chcesz sprawdzić, czy producent dodał sól, sprawdź wykaz składników.

Długość składu - im krótszy i bardziej naturalny, tym lepiej.

Zawartość cukru - nawet w produktach "fit" czy "light" może być ukryta duża ilość cukru, występującego pod różnymi nazwami (syrop glukozowo-fruktozowy, sacharoza, maltoza).

Tłuszcze trans - ukryte pod nazwą "utwardzone tłuszcze roślinne" mogą negatywnie wpływać m.in. na układ sercowo-naczyniowy.

Sól - jej nadmiar może prowadzić do nadciśnienia i problemów z nerkami.

Niektóre składniki lub substancje występujące w żywności mogą powodować alergie lub reakcje nietolerancji. Dlatego, w wykazie składników danego produktu, muszą być one wyróżnione np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła, aby osobom cierpiącym na nietolerancje lub alergie umożliwić dokonanie właściwego wyboru.

Do składników alergennych zalicza się następujące produkty i ich pochodne:

• zboża zawierające gluten (tj. pszenica, żyto, jęczmień, owies, orkisz, kamut lub ich odmiany hybrydowe),
• skorupiaki,
• jaja,
• ryby,
• orzechy (takie jak migdały, orzechy laskowe, orzechy włoskie, orzechy nerkowca, orzeszki pekan, orzechy brazylijskie, orzechy pistacjowe, orzechy makadamia), 
• orzeszki ziemne (arachidowe), 
• soja,
• mleko (łącznie z laktozą), 
• seler,
• gorczyca,
• nasiona sezamu, 
• dwutlenek siarki (SO2) i siarczyny (w stężeniach powyżej 10 mg/kg lub 10 mg/l w przeliczeniu na całkowitą zawartość SO2 dla produktów w postaci gotowej bezpośrednio do spożycia lub w postaci przygotowanej do spożycia zgodnie z instrukcją podaną przez producenta), 
• łubin,
• mięczaki.

Substancje dodatkowe w żywności to nie tylko konserwanty, jak często się uważa, ale także barwniki, substancje słodzące, wzmacniacze smaku, przeciwutleniacze czy emulgatory. Większość dostępnych na rynku produktów spożywczych zawiera dodatki do żywności, które są oznaczane literą "E" oraz numerem identyfikacyjnym składającym się z trzech lub czterech cyfr, zgodnie z międzynarodowym systemem klasyfikacji. Substancje te pełnią określone funkcje technologiczne, dlatego w wykazie składników podaje się ich nazwę lub numer "E" wraz z opisem roli, jaką odgrywają w produkcie spożywczym, np. kwas askorbinowy (E 300) - regulator kwasowości.

W składzie niektórych produktów spożywczych można znaleźć także składniki, które mogą zaskakiwać. Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa Żywności dopuściła do stosowania w żywności niektóre substancje pochodzenia owadziego, które często kryją się pod oznaczeniami z grupy "E". Substancje te pełnią m.in. funkcję konserwantów, zagęstników czy barwników. Wśród najczęściej stosowanych znajdują się:

• koszenila (E 120) - czerwony barwnik pozyskiwany z czerwców kaktusowych, stosowany w słodyczach, napojach i przetworach owocowych;
• szelak (E 904) - naturalna wydzielina czerwca lakowego, wykorzystywana do nadawania połysku lukrowanym słodyczom, cukierkom oraz powłokom tabletek.

W niektórych przypadkach na opakowaniu musi znaleźć się dodatkowa informacja dotycząca użytych substancji. Na przykład, jeśli produkt zawiera aspartam lub sól aspartamu i acesulfamu, etykieta powinna zawierać ostrzeżenie "zawiera aspartam (źródło fenyloalaniny)" lub "zawiera źródło fenyloalaniny".

1. Estetyczne opakowanie to nie wszystko. Nie daj się zwieść atrakcyjnemu wyglądowi produktu. Zanim zdecydujesz się na zakup kolorowej przekąski, koniecznie sprawdź jej etykietę.

2. Im krótsza lista składników, tym lepszy wybór. Liczy się przede wszystkim jakość, a nie ilość. Unikaj produktów zawierających wiele składników o skomplikowanych nazwach - często świadczy to o ich niskiej wartości odżywczej i obecności zbędnych dodatków. Pamiętaj, że im prostszy skład, tym zdrowszy produkt.

3. Nie wszystkie dodatki "E" są szkodliwe. Można je znaleźć w wielu gotowych produktach, takich jak dania czy sosy, gdzie poprawiają smak, konsystencję i kolor. Producenci stosują je także po to, by ich wyroby były bardziej atrakcyjne i chętniej wybierane. Warto unikać takich produktów, ale pamiętaj, że nie każde "E" jest złe (niektóre dodatki są niezbędne - np. konserwanty w wędlinach zapobiegają rozwojowi szkodliwych bakterii i chronią mięso przed zepsuciem). Przykłady: 

• E 101 (ryboflawina, czyli witamina B2) o żółtej barwie, 
• E 140 (chlorofile i chlorofiliny) o zielonej barwie, 
• E 162 (czerwień buraczana i betanina) o ciemnoczerwonej lub fioletowej barwie.

4. Cukier potrafi się sprytnie ukrywać. Jest obecny w wielu produktach, ale nie zawsze występuje pod oczywistą nazwą. Może kryć się pod określeniami takimi jak:

• miód, 
• karmel, 
• cukier trzcinowy, 
• glukoza, 
• sacharoza, 
• maltodekstryna,
• słód jęczmienny,
• syropy: glukozowy, glukozowo-fruktozowy, z agawy, klonowy.

Źródła:

https://akademia.nfz.gov.pl/uplodas/2024/04/Czytajetykiety.pdf.
https://ncez.pzh.gov.pl/dla-producentow-zywnosci/o-czym-powie-etykieta/.

CZYTAJ TAKŻE: 

Rośnie ryzyko cukrzycy, udaru i raka. Obesitolog: Nie ma zdrowej otyłości, jej nieleczenie skraca życie

Najbogatsze źródło luteiny i witaminy B8. Obniża cholesterol, ratuje wzrok, wspiera tarczycę

Obniżają ciśnienie i zbijają cholesterol, korzyści też dla wątroby. W tych stronach to hit