Przyspiesza trawienie, zbija ciśnienie, wspomaga stawy. Zdrowy dodatek do rosołu i mięs
Rynek białego pieprzu na całym świecie jest wart prawie 5 mld dolarów. Nie wynika to tylko z zapotrzebowania na przyprawę we francuskich restauracjach, ale też z wykorzystania jagód rośliny Piper Nigrum w farmakologii. To najlepiej świadczy o właściwościach zdrowotnych pieprzu. W medycynie zwykle stosuje się go przy stanach zapalnych i kłopotach z trawieniem. To tylko mały wycinek możliwości białego pieprzu. Jak jeszcze wpływa na zdrowie jego spożycie?
Zarówno biały, jak i czarny pieprz to jagody rośliny Piper Nigrum, które następnie są poddawane różnej obróbce. Można powiedzieć, że biała odmiana jest kolejnym etapem przetworzenia czarnej. Dojrzałe owoce moczy się w wodzie i usuwa z nich wierzchnią warstwę, a obdarte ze skórki wnętrze suszy się aż do uzyskania charakterystycznego, żółto-białego koloru.
Biały pieprz jest łagodniejszy niż czarny, ma bardziej jednowymiarowy smak i dość mocny zapach. Wiele substancji nadających głębię znajdowało się w odmoczonej skórce owocu. Przyprawa jest bardzo często wykorzystywana w kuchni francuskiej, np. w sosie beszamelowym.
Intensywne doznania smakowe to jedno. Biały pieprz dostarcza organizmowi wielu wartościowych składników. Niektóre substancje charakterystyczne dla tej przyprawy mają duży wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu, przede wszystkim układu trawiennego. Jakie korzyści przynosi regularne, a czasami i doraźne spożycie białego pieprzu? I tak:
- biały pieprz poprawia trawienie. Piperyna wzmaga wydzielanie soku żołądkowego, a błonnik pobudza perystaltykę jelit. Rozpuszczalne frakcje błonnika ułatwiają usuwanie resztek przemiany materii;
- biały pieprz pomaga zmniejszyć wzdęcia. Między innymi dzięki przyspieszonej pracy jelit możliwe jest sprawniejsze pozbycie się nadmiaru gazów z przewodu pokarmowego;
- piperyna obecna w pieprzu białym wykazuje właściwości przeciwzapalne. Włączenie do diety tej przyprawy może przyczynić się do poprawy przy przewlekłych stanach zapalnych w organizmie;
- biały pieprz wzmaga apetyt. Pobudzenie przewodu pokarmowego wzmacnia aktywację ośrodka głodu, który zlokalizowany jest w podwzgórzu;
- przeciwutleniacze, których źródłem jest biały pieprz, zapobiegają wielu groźnym chorobom. Antyoksydanty, które neutralizują działanie wolnych rodników, wzmacniają odporność, przeciwdziałają starzeniu i ograniczają m.in. prawdopodobieństwo cukrzycy, chorób układu krążenia, problemów ze wzrokiem, ale także ze stawami;
- antyoksydanty mają też działanie przeciwnowotworowe. Oddając wolnym rodnikom brakujący elektron, zapobiegają pobraniu go z komórek ciała, tym samym zmniejszając ryzyko mutacji, a w konsekwencji powstania nowotworów w tkankach ciała;
- spożywanie białego pieprzu obniża ciśnienie. Obecne w przyprawie flawonoidy i witaminy A i C biorą udział w procesach, które regulują zbyt szybki przepływ krwi;
- piperyna wspomaga stawy. Badania wykazały, że substancja ma właściwości przeciwartretyczne i antynocyceptywne. Nocyceptory to komórki nerwowe wyspecjalizowane w odczuwaniu bólu;
- biały pieprz dodaje energii. Substancje (m.in. mangan) zawarte w jagodach Piper Nigrum wspomagają w mitochondriach proces syntezy ATP (najprościej rzecz ujmując - uniwersalnego nośnika energii);
- piperyna ułatwia wchłanianie takich składników jak witamina C, witamina A i witamina B6, a także selenu, beta-karotenu i koenzymu Q.
Oprócz tego spożywanie białego pieprzu poprawia funkcjonowanie mózgu, nawet w krótkiej perspektywie czasowej. Pobudzenie związane ze zjedzeniem pieprzu może wyostrzyć koncentrację.
Nie sposób także nie wspomnieć o działaniu antybakteryjnym. Piperyna i inne składniki obecne w przyprawie wybijają całe kolonie drobnoustrojów. Substancje o podobnym działaniu, a często także o zbliżonym składzie chemicznym, znajdują się w środkach owadobójczych - insektycydach.
Biały pieprz uchodzi za bezpieczny składnik w kuchni, o ile nie przesadza się w kwestii ostrości. Jedzenie pieprzu białego w kulinarnych dawkach nie powinno wywołać żadnych negatywnych skutków ubocznych w zdrowym organizmie. Na wszelkie ostre przyprawy powinny jednak uważać osoby z nadkwasotą, refluksem i innymi schorzeniami układu pokarmowego - spożycie białego pieprzu może je jeszcze bardziej zaognić.
Rzadko zdarza się natomiast alergia na pieprz. W odnotowanych przypadkach głównymi objawami było swędzenie, nudności i bóle głowy. Biały pieprz w umiarkowanych ilościach nie stwarza zagrożenia dla dzieci, a od zbyt dużej dawki powinien ustrzec już sam smak przyprawy. Nie ma wystarczająco dużo danych, aby jednoznacznie stwierdzić brak zagrożenia dla kobiet w ciąży oraz karmiących - w świetle obecnej wiedzy medycznej nie istnieją jednak przeciwwskazania do stosowania białego pieprzu w kuchni. Specjaliści zalecają jednak ograniczenie wszystkich produktów z piperyną i kapsaicyną w tym szczególnym czasie.
Biały pieprz i poszczególne substancje pozyskiwane z jagód tej rośliny są wykorzystywane w medycynie, przede wszystkim w lekach przeciwzapalnych i maściach rozgrzewających. Olejku wytwarzanego z nasion używa się też często w aromaterapii.
Jeżeli zastanawiasz się, jak włączyć biały pieprz do swojej diety, to zwykle świetnie sprawdzi się on tam, gdzie dotychczas trafiał pieprz czarny. W całych ziarnach przyprawa odnajdzie się w marynatach do mięs i wywarach. Znacznie większe pole do popisu daje postać proszku, szczególnie bardzo aromatyczny świeżo mielony pieprz. To idealny dodatek do owoców morza, sosów i większości dań kuchni francuskiej i indyjskiej. Zmielony biały pieprz często jest też składnikiem herbatek odchudzających i oczyszczających, np. mieszanki masala chai.
Szczególnie ciekawy efekt daje dodanie białego pieprzu do potraw o serowym smaku. Warto wrzucić szczyptę do zapiekanek albo makaronu z sosem na bazie żółtego sera.
Zarówno pieprz biały, czarny, jak i zielony powstają z tej samej rośliny. Tak samo pieprz czerwony i pomarańczowy. Poszczególne rodzaje uzyskuje się w toku różnych etapów dojrzewania i procesów, którym poddawane są jagody. Trudno określić, który pieprz jest najzdrowszy, bo wszystkie mają do siebie bardzo zbliżony skład i właściwości.
Większą różnicę można dostrzec między wymienionymi powyżej rodzajami a pieprzem cayenne. Nie dotyczy ona jednak bezpośrednio właściwości prozdrowotnych, gdyż te pozostają podobne, jednak pieprz cayenne nie jest jagodą rośliny z rodziny pieprzowatych, ale sproszkowaną papryczką o tej samej nazwie. Wbrew pozorom obie grupy są od siebie dość odległe taksonomicznie.
CZYTAJ TAKŻE:
Trzy przyprawy, o których zapomniano. Pomagają jelitom, wątrobie i sercu