Słowiańska przyprawa na trawienie. Pij napar z jałowca lub dodawaj do dań
To typowo słowiańska przyprawa, jedna z najbardziej aromatycznych, jakie możemy mieć w kuchni. Przypomina ziele angielskie, a w formie zmielonej przez niektórych była wykorzystywana jako zamiennik pieprzu. Nadaje potrawom wyjątkowego smaku i aromatu. Kojarzy się z lasem. Owoce jałowca, bo o nich mowa, wykorzystywane są jednak także poza kuchnią ze względu na ich cenne właściwości. Jakie? Sprawdzamy, jaki wpływ na organizm mają owoce jałowca.
Jałowiec pospolity to zwykle krzew, rzadziej niewielkie drzewo z rodziny cyprysowatych. Występuje w całej Europie, znacznej części Azji, północnej Afryce, a także Ameryce Północnej. Ma kłujące, szarozielone igły, które wydzielają bardzo przyjemny zapach. Dawniej uważany był za roślinę magiczną, dziś wykorzystywany jest m.in. jako roślina lecznicza czy ozdobna. Znajduje też zastosowanie w kuchni. Owoców jałowca pospolitego używamy jako przyprawy (jednak uwaga - nie wszystkie jałowce są jadalne).
Owoce jałowca, zwane szyszkojagodami, są okrągłe, niewielkie, zwykle o wielkości od 5 do 8 mm. Przypominają ziarenka ziela angielskiego. Początkowo są zielone, a po dojrzeniu stają się ciemnogranatowe.
Owoce jałowca to typowo słowiańska przyprawa. Na myśl przywodzi las - jej aromat jest często opisywany jako drzewny lub korzenny. A smak? Jest lekko korzenny, słodki, a zarazem delikatnie gorzki. Suszone owoce jałowca pogłębiają smak potrawy i nadają jej charakterystycznego, świeżego aromatu. Dodawane są w całości lub zmiażdżone (w tej drugiej postaci są o wiele bardziej aromatyczne).
Co znajdziemy w owocach jałowca? Owoce jałowca stanowią m.in. naturalne źródło witaminy C. Ponadto źródło flawonoidów wykazujących właściwości antyoksydacyjne. W olejku eterycznym obecnym w szyszkojagodach znajdują się substancje znane jako monoterpeny, w tym limonen, kamfora i beta-pinen. Przypisuje im się właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe i przeciwbakteryjne.
W Polsce owoce jałowca były stosowane już wieki temu, m.in. w chorobach płuc, przy problemach z wątrobą i nerkami. Uważano też, że ich żucie jest sposobem na "zabezpieczenie się od wszelkiej zarazy".
Owoce jałowca działają bakteriobójczo. Wynika to m.in. z zawartości fitoncydów. Działają też moczopędnie (jałowiec sprawdza się przy infekcjach dróg moczowych). Znane są jednak przede wszystkim ze swojego wpływu na pracę układu trawiennego (stymulują produkcję żółci, regulują pracę jelit, zapobiegając wzdęciom oraz zaparciom). To dlatego przyprawia się nimi ciężkostrawne i tłuste dania. Jałowiec ma również właściwości pobudzające apetyt. Rozgrzewający napar z jałowca sprawdza się też przy infekcjach.
Owoce jałowca wspomagają pracę wątroby i wykazują działanie przeciwbólowe. Jałowiec jest wykorzystywany w preparatach uśmierzających ból do użytku zewnętrznego, głównie w maściach oraz żelach, które są stosowane m.in. w przypadku bólu w chorobach reumatycznych.
Jałowiec znajduje również zastosowanie w kosmetyce. Możemy go znaleźć w kosmetykach do twarzy, ciała oraz włosów. Składniki obecne w jałowcu: neutralizują wolne rodniki (co ma duże znaczenie nie tylko dla skóry), sprzyjają lepszemu dotlenieniu i odżywieniu skóry, wspomagają walkę z trądzikiem, zapobiegają łupieżowi, redukują cellulit i zmniejszają widoczność rozstępów.
Owoce jałowca to jednak przyprawa, którą należy stosować ostrożnie. Nadmierne spożycie może działać drażniąco na nerki i wątrobę.
Owoce jałowca polecane są jako dodatek do potraw ciężkostrawnych, tłustych, powodujących wzdęcia. Stanowią świetny dodatek do mięs, np. dziczyzny (jałowiec uważany jest za najlepszą przyprawę do tego rodzaju mięsa). Stosuje się je do baraniny, drobiu i potraw z fasoli. Sprawdzą się w rozmaitych sosach i marynatach, pasują do pieczeni, pasztetów, bigosu i kiszonej kapusty, również dań warzywnych, np. duszonych warzyw, a nawet deserów. W formie zmielonej wchodzą w skład różnych mieszanek przypraw. Jałowiec bywa też wykorzystywany do aromatyzowania napojów. To naprawdę wszechstronna przyprawa.
Z jałowca przygotowuje się również napary. W tym celu najczęściej jedną łyżkę rozdrobnionych owoców zalewa się jedną szklanką wrzącej wody, a następnie zaparza pod przykryciem przez ok. pół godziny. Później tak przygotowany napar przecedza się, by usunąć resztki owoców. Wypija się go w ciągu dnia porcjami - 1-2 łyżki po posiłkach.
Często korzysta się również z olejku jałowcowego, m.in. w aromaterapii.
CZYTAJ TAKŻE:
Dodawaj do wody, herbaty i zup. Przyspieszają metabolizm i ułatwiają odchudzanie
Najtańsze źródło witamin. W tej postaci mają więcej potasu i błonnika
