Niezwykła moc zwykłej pokrzywy

Większość z nas pokrzywy omija z daleka. Te popularne chwasty, rosnące w pobliżu ludzkich zabudowań, na trawnikach, polanach i w wilgotnych lasach liściastych, od wczesnego dzieciństwa kojarzą się z bąblami na skórze i bolesnym pieczeniem. Mimo przykrych wspomnień to jedno z najbardziej wszechstronnych ziół, przydatnych w leczeniu wielu dolegliwości.

Towarzyszy nam zresztą od wieków. Już przez pierwszych Słowian uważana była za roślinę magiczną. By uchronić się przed złymi urokami, naparem z niej skrapiano domostwa i ubrania. Współcześnie zielone "parzydło" wykorzystuje się w ziołolecznictwie i dla pielęgnacji urody. Także w kuchni może stanowić prawdziwy rarytas.

Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) to skarbnica zdrowia. Jej liście zawierają mnóstwo minerałów, m.in. wapń, magnez, fosfor, żelazo, oraz barwników - karotenoidów, flawonoidów i chlorofilu. Bogactwo soli mineralnych sprawia, że jest ona w stanie uzupełnić niedobory mikroelementów.

Ze względu na obecność witamin, zwłaszcza C, A, E i B2 i K jest znakomita w przypadku awitaminozy i skłonności do krwiaków, a wchodzące w jej skład żelazo pobudza tworzenie czerwonych ciałek krwi. Zalecana bywa przy problemach z ciśnieniem tętniczym krwi, przy miażdżycy i niewydolności serca.

Pospolite "parzydło" to także znakomity immunostymulator, który pobudza układ odpornościowy do produkcji przeciwciał walczących z infekcjami. Stosowana bywa jako środek ogólnie wzmacniający w przypadku wyczerpania i przepracowania, w okresie rekonwalescencji po przebytych chorobach. To również skuteczny akwaretyk, czyli substancja wzmagająca wydalanie moczu.

U osób cierpiących na infekcje dróg moczowych pomaga wypłukiwać bakterie powodujące stan zapalny. Zwiększa wydalanie nadmiaru szkodliwych chlorków i mocznika z organizmu. Przydatna w leczeniu kamicy moczowej. Za moczopędne działanie pokrzywy odpowiadają flawonoidy i kwasy organiczne - glikolowy i glicerolowy.

Obecność garbników sprawia, że pokrzywa ma działanie ściągające. Łagodzi biegunki oraz zaburzenia trawienne spowodowane nieżytem jelit. Wyciąg z liści chroni błonę śluzową żołądka. Wykazuje także działanie przeciwzapalne i potrafi hamować krwawienia z przewodu pokarmowego.

Z tych powodów warto stosować pokrzywę w terapii choroby wrzodowej. Pomocna bywa w leczeniu chorób śledziony, wątroby i dróg żółciowych. Prawdopodobnie powoduje lekkie obniżenie poziomu cukru we krwi, dlatego pomocniczo można ją stosować przy łagodnej postaci cukrzycy.

Odwar z liści i korzeni, pity w 2-3 porcjach w ciągu dnia, łagodzi bóle kręgosłupa, stawów biodrowych i kolanowych. Wyciąg z korzeni, bogaty w fitoestrogeny lignany, zaleca się przy pierwszym i drugim stadium przerostu gruczołu krokowego u mężczyzn, a także zapobieganiu rakowi piersi u kobiet.

Odżywcze i kulinarne zalety pokrzywy doceniają zwłaszcza Francuzi i Bułgarzy. W tych krajach uważana jest za smakołyk. Można ją nawet kupić na straganach. Po przyrządzeniu jest słodkawa w smaku. Jada się ją jak szpinak - gotowaną, z dodatkiem masła, czosnku i imbiru lub gałki muszkatołowej.

Na Ukrainie popularny jest tzw. zielony barszcz, który robi się ze szczawiu i pokrzywy. Z jej liści można przyrządzić także klopsy, jeść je (sparzone wrzątkiem) jak sałatę - z sosem z oliwy, cytryny i czosnku - lub wymieszać listki ze szpinakiem i potraktować jako nadzienie do omletów i naleśników.

Pokrzywę da się nawet spożywać na słodko w postaci syropu, ziołomiodu i cukierków. Ususzonej wiosną (albo suszu kupionego w aptece) warto używać jak przyprawy, dodając jak najczęściej - dla poprawy ogólnego stanu zdrowia - do potraw.

28/2014 Życie na Gorąco