Umierać będzie nawet 10 milionów ludzi rocznie. Wszystko przez antybiotyki

Polska od lat znajduje się w czołówce "antybiotykożerców". W ostatnich latach, jak wynika z danych Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, zajmowaliśmy pod tym względem piątą, szóstą pozycję w Europie. Spożycie antybiotyków w Polsce nieco spadło w okresie pandemii, jednak trzeba wziąć pod uwagę wpływ np. strategii DDM - zachowywania dystansu społecznego, dezynfekowania m.in. rąk oraz zasłaniania ust i nosa za pomocą maseczki. Przestrzeganie tych trzech zasad wpłynęło w dużym stopniu na ograniczenie liczby infekcji. Eksperci przewidują jednak, że spożycie antybiotyków znów wzrośnie, gdy sytuacja "wróci do normy" po pandemii. Europejskie kraje, w których stosuje się więcej antybiotyków niż w Polsce, to: Cypr, Grecja, Rumunia, Bułgaria, Francja i Hiszpania.

Niewłaściwe stosowanie antybiotykoterapii jest główną przyczyną wzrostu lekoopornych bakterii - FAKT

Nadużywanie antybiotyków, przepisywanie antybiotyków pacjentom bez odpowiedniego wskazania, nieprawidłowe ich przyjmowanie - to główne przyczyny antybiotykooporności, problemu uznawanego dziś za jedno z największych wyzwań medycyny. Problem tkwi również w nieświadomym spożywaniu antybiotyków - otóż mogą one znajdować się w wielu produktach, po które sięgamy na co dzień. Wszystkie wymienione działania prowadzą do tego, że bakterie oswajają się z antybiotykami, lepiej je "poznają", przez co "zdobywają" cenną wiedzę, jak z nimi walczyć - stają się na nie niewrażliwe. Według szacunków każdego roku z powodu antybiotykooporności umierać może nawet 700 tys. osób. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przestrzega, że do 2050 r. antybiotykooporność, która, dodajmy, jest stanem nieodwracalnym, może odpowiadać nawet za 10 mln zgonów rocznie. Więcej na temat antybiotykooporności piszemy TUTAJ.

Antybiotyki są skuteczne w leczeniu przeziębienia i grypy - MIT

Grypa i większość przeziębień to infekcje wirusowe, a antybiotyki wykazują skuteczność jedynie w przypadku leczenia zakażeń wywołanych przez bakterie. Preparaty te mają na celu niszczenie bakterii lub uniemożliwienie im namnażania się w organizmie. Rzadko, ale jednak, po zakażeniu wirusowym, może dojść do nadkażenia bakteryjnego i wtedy antybiotyk może okazać się niezbędnym środkiem. 

Antybiotyki obniżają gorączkę - MIT

Antybiotyki nie działają przeciwgorączkowo. Nie ma antybiotyku na gorączkę. W antybiotykoterapii można jednak równocześnie stosować leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, które pomogą uporać się z uciążliwymi objawami choroby.

Antybiotyki można stosować profilaktycznie - FAKT

Antybiotyk może być stosowany profilaktycznie, ale tylko w uzasadnionych przypadkach, np. przed zabiegami chirurgicznymi. W rekomendacjach zawartych w zbiorze "Stosowanie antybiotyków w profilaktyce okołooperacyjnej", czytamy m.in., że "wskazania do podania antybiotyku w profilaktyce okołooperacyjnej wynikają z badań klinicznych, które wykazują zmniejszenie liczby powikłań infekcyjnych; profilaktyka zalecana jest również w szczególnych sytuacjach, gdy ewentualne zakażenie miejsca operowanego może prowadzić do dramatycznych następstw". Antybiotyki stosuje się również w profilaktyce bakteryjnego zapalenia wsierdzia.

Antybiotyków nie wolno łączyć z alkoholem - FAKT

Alkohol osłabia działanie większości antybiotyków, dodatkowo - osłabia cały organizm i może sprawiać, że wolniej będziemy wracać do zdrowia. Poza tym, połączenie alkoholu z tymi preparatami może wywołać ciężkie objawy niepożądane. Zaliczamy do nich nudności, wymioty, bóle i zawroty głowy oraz drgawki. Zdarza się też, jak podkreślają specjaliści, że spożycie alkoholu podczas antybiotykoterapii wywołuje reakcję disulfiranową, która prowadzi do nagromadzenia się w organizmie aldehydu octowego będącego produktem częściowego utleniania etanolu. W takiej sytuacji możemy spodziewać się: zaczerwienienia twarzy, złego samopoczucia, osłabienia, kołatania serca, bólów głowy i skoków ciśnienia.

Kiedy ustąpią objawy choroby, antybiotyk można odstawić - MIT

To bardzo szkodliwy mit. Nawet jeśli po kilku dniach antybiotykoterapii poczujemy się lepiej, nie możemy zaprzestać przyjmowania przepisanego przez lekarza leku. Odstawienie preparatu wcześniej może sprawić, że infekcja, z którą się zmagamy, nie zostanie wyleczona do końca. Co więcej, takie postępowanie sprzyja rozwojowi oporności bakterii na dany antybiotyk.

Antybiotyk warto przyjmować zawsze o tej samej godzinie - FAKT

Otrzymując receptę na dany antybiotyk, otrzymujemy też dokładną instrukcję na temat jego przyjmowania - przez ile dni musimy go brać, a także, co ile godzin. I jedno, i drugie wskazanie jest bardzo istotne. Jeśli antybiotyk ma być zażywany trzy razy dziennie, musimy go przyjmować co osiem godzin, np. o godz. 8, następnie o 16, a potem o północny (noc także musimy uwzględniać). Skuteczność antybiotyku jest bowiem uzależniona od odpowiedniego stężenia substancji w tkankach, które musi być utrzymywane przez określony czas.

Antybiotyk zabija dobre bakterie bytujące w jelitach - FAKT

Niestety, to prawda. Antybiotyki, prócz niszczenia chorobotwórczych bakterii, niszczą również drobnoustroje, które składają się na florę fizjologiczną, czyli mikroorganizmy występujące naturalnie w organizmie bez wywoływania objawów chorobowych. Preparaty te zabijają np. przyjazne bakterie jelitowe. Przyjmowanie antybiotyku zaburza skład flory jelitowej na więcej niż okres przyjmowania leku. Efektem tego może być np. zapalenia jelit.

Stosowanie antybiotyków wymaga od nas brania preparatu osłonowego - FAKT

Probiotyki zawierają żywe drobnoustroje. Dzięki nim jesteśmy w stanie uzupełnić florę jelitową, która odczuwa skutki antybiotykoterapii (probiotyki zwiększają liczebność korzystnych dla zdrowia drobnoustrojów), a także zmniejszyć produkcję toksyn przez gatunki chorobotwórcze. Z tego powodu są zalecane w antybiotykoterapii. Istotne jest zachowanie kilkugodzinnego odstępu między antybiotykiem a probiotykiem (2-3 godziny po zażyciu leku).

Po antybiotyk, który pozostał po ostatniej chorobie, można sięgnąć samemu, kiedy znów będziemy mieć podobne objawy - MIT 

Zdarza się, że zostało nam kilka tabletek antybiotyku, a my mamy wrażenie, że znów dopadła nas ta sama infekcja, w której właśnie ten lek nam pomógł. W takim przypadku nie możemy jednak sięgać samodzielnie po ten sam antybiotyk, który ostatnio przepisał lekarz. Konieczna jest wizyta u specjalisty. To może nie być infekcja, o której myślimy. Lekarz może też przepisać nam zupełnie inny środek. 

W ciąży można przyjmować antybiotyki  - FAKT

W ciąży z reguły unika się podawania antybiotyków. Ostrożnie postępuje się też z większością innych leków. Lekarz może jednak zdecydować się na przepisanie antybiotyku, jeśli stwierdzi, że korzyści antybiotykoterapii przewyższają ryzyko. Dokładnie analizowane są wskazania medyczne, korzyści terapeutyczne oraz możliwe toksyczne działanie na dziecko - także w okresie karmienia piersią. Antybiotyki w okresie ciąży podawane są najczęściej z powodu zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych, zakażenia układu moczowego czy chorób przenoszonych drogą płciową.

Antybiotyki można popijać sokami, mlekiem lub jogurtem czy kefirem - MIT

Ani sok, ani mleko, jogurt czy kefir, nie są wskazane. Kawa, herbata, napoje gazowane - również. Dlaczego? Ich składniki mogą hamować działanie niektórych antybiotyków. Tego typu środki najlepiej popijać wodą. A czy antybiotyki można przyjmować w trakcie jedzenia? Trzeba pamiętać o zachowaniu odstępu - wskazane jest zażywanie antybiotyków co najmniej godzinę przed jedzeniem lub dwie godziny po posiłku. Antybiotyki mogą bowiem różnie reagować z pokarmami - tak jak to było w przypadku napojów - z uwagi na substancje w nich zawarte.

Czytaj także: 

Najchętniej wybierany przez Polaków lek bez recepty. Sprawdź, z czym nie wolno go łączyć

Tony antybiotyków podawane zwierzętom mogą zniszczyć nasze zdrowie

Hormony, antybiotyki, leki przeciwzapalne. Medykamenty w wodzie to już norma