Profile sensoryczne dzieci - czym są?
Niektóre dzieci uwielbiają być w ciągłym ruchu, często słyszą, że są jak "żywe srebro" – nieustannie poszukują bodźców, wszędzie ich pełno. Dla odmiany inne wolą posiedzieć w spokoju i w ciszy układać klocki. U podłoża różnic i odmiennych preferencji leżą profile sensoryczne. Poznając je możemy zrozumieć reakcje i temperament dzieci oraz wspierać je w rozwoju.
Profile sensoryczne to apetyt sensoryczny na życie i sposób, w jaki układ nerwowy odbiera bodźce sensoryczne. To nic innego jak potrzeby i preferencje sensoryczne (decydują o tym, jakie bodźce lubimy) i natura sensoryczna.
Wyróżnia się cztery profile sensoryczne:
- wrażliwość sensoryczna,
- obronność sensoryczna,
- słaba rejestracja bodźców sensorycznych,
- poszukiwanie bodźców sensorycznych.
Aby je sobie uzmysłowić i poczuć ten podział, profile sensoryczne można odnieść do bohaterów z opowieści o Kubusiu Puchatku
I tak, kiedy mówimy o obrazie wrażliwca aktywnego, czyli wrażliwca, który aktywnie chroni się przed nadmiarem bodźcami, jeśli ma ich za dużo, mamy na myśli Prosiaczka. Takie dziecko zasłania oczy i uszy, mówi że coś mu śmierdzi, że jest za głośno, chowa się i odcina się od bodźców, czyli stosuje techniki obronności sensorycznej.
Kolejny profil to wrażliwcy, którzy się nie bronią aktywnie przed bodźcami, a zbierają je (zbieracze sensoryczni). Gdy jest ich za dużo, wybuchają lub płaczą, marudzą, nie mogą zasnąć, histeryzują lub są agresywni. To reakcja odroczona, objaw przestymulowania. Dzieci nie unikają aktywnie bodźców, ale mają ograniczoną pojemność (ich układ nerwowy nie jest w stanie więcej przyjąć). To Kubusie kontra Króliki (zmieniają się, gdy są przestymulowane),
Podwrażliwcy to osoby, które mają szeroki próg pobudzenia neurologicznego. Potrzebują dużej ilości bodźców, by je w ogóle zauważyć i poczuć. Oni również mogą być aktywni i bierni.
Dzieci bierne to Kłapouszki (słaba rejestracja bodźców sensorycznych). Potrzebują dużej ilości i silnych bodźców, ale nie poszukują ich, nie sygnalizują, że potrzebują więcej, że jest nudno.
Podwrażliwcy, którzy potrzebują silnych bodźców i aktywnie, bardzo mocno ich poszukują poprzez ciągłe przemieszczanie się, bieganie, skakanie, przewracanie się i obijanie o osoby i przedmioty (często są to mocne aktywności) to Tygryski (poszukiwanie bodźców sensorycznych). Często otrzymują łatkę niegrzecznego dziecka, urwisa czy dziecka z problemem ADHD.
Każdy profil sensoryczny oznacza inne potrzeby sensoryczne i innego rodzaju aktywności, które pozwalają poczuć się dobrze. Oznacza to, że na co dzień dzieci potrzebują aktywności dopasowanych do swoich preferencji i zapotrzebowania.
Jak zatem dobrać aktywność dla dziecka, bazując na jego profilu? Co robić, by dostarczać optymalnych bodźców, ale nie przestymulować młodego człowieka? Najprościej rzecz ujmując wrażliwcom ograniczamy bodźce, a poszukiwaczom dajemy więcej.
Warto pamiętać, że dziecko wrażliwe na bodźce sensoryczne będzie źle się czuło w miejscu głośnym i zatłoczonym, dlatego lepszym pomysłem dla niego może być spacer po lesie niż wyjście do sali zabaw. Salę zabaw możemy zaproponować poszukiwaczowi sensorycznemu.
Wycofanemu, spokojnemu wrażliwcowi zaproponujemy raczej zajęcia w małej grupie, o przewidywalnym przebiegu. Takie, na których nie będzie dużej dawki różnorakich bodźców. Doskonałe są zajęcia plastyczne, lepienie w glinie, jazda konna, gra na instrumencie. Z kolei zajęcia grupowe, gdzie dużo i szybko się dzieje, mogą być dla dziecka wrażliwego zbyt przytłaczające i przeciążać jego układ nerwowy.
Z dziecko, które aktywnie poszukuje bodźców sensorycznych, potrzebuje dużej dawki ruchu i silnych bodźców dobre mogą okazać się sporty walki, a także taniec, akrobatyka.
Dla dziecka z obniżoną wrażliwością, które szybko się nudzi i wycofuje się z interakcji, najlepsze będą zajęcia pobudzające, gdzie będzie niejako zmuszone wchodzić w interakcje z innymi dziećmi. Odpowiedni może być taniec np. towarzyski, ale też teatr, czy sporty walki.
Czytaj więcej TUTAJ
