Pracodawca dopłaci nie tylko do okularów. Tyle pieniędzy możesz dostać

Zgodnie z przepisami prawa pracy pracodawca ma obowiązek nieodpłatnie dostarczyć pracownikom środki ochrony indywidualnej. Ich celem jest zabezpieczenie zdrowia pracownika przed szkodliwymi czynnikami występującymi w miejscu pracy. Do takich środków zaliczają się również okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe, jeśli ich noszenie zaleci lekarz okulista na podstawie badań przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej.

17 listopada 2023 roku weszła w życie nowelizacja Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Nowe przepisy, wdrażające Dyrektywę Rady 90/270/EWG, rozszerzają prawo pracowników do ubiegania się o zwrot kosztów nie tylko za okulary korekcyjne, ale również za soczewki kontaktowe. Pracodawca musi zapewnić te środki ochrony wzroku, jeśli badania okulistyczne wykażą taką konieczność.

Przepisy mówią o obowiązku pracodawcy, ale pod pewnymi warunkami. O zwrot kosztów okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych mogą ubiegać się wyłącznie pracownicy, którzy:

• są zatrudnieni na umowę o pracę,
• pracują przy monitorze ekranowym co najmniej 4 godziny dziennie (dotyczy to komputerów, laptopów, tabletów oraz smartfonów),
• posiadają zaświadczenie od lekarza stwierdzające konieczność noszenia okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych podczas pracy z monitorem.

Jeśli do tej pory nie nosiłeś okularów, ale czujesz, że wzrok się pogarsza, możesz poprosić pracodawcę o skierowanie na dodatkowe badania (pomiędzy terminami badań okresowych). Na tej podstawie lekarz może wystawić zaświadczenie, które umożliwi uzyskanie zwrotu za okulary lub soczewki.

Zwrot kosztów za okulary lub soczewki kontaktowe może być realizowany w trzech formach:

• zapłata w formie pieniężnej,
• zwrot kosztów poniesionych przez pracownika,
• zakupienie przez pracodawcę okularów lub soczewek (na ogół niepraktykowane)

W celu ustalenia szczegółów dotyczących formy zwrotu pracownik powinien skontaktować się z działem kadr, HR lub księgowości. Przepisy nie określają konkretnej kwoty zwrotu, co oznacza, że pracodawca może ustalić limit refundacji. Zwykle kwota zwrotu musi pokrywać podstawowy koszt zakupu okularów zgodnych z zaleceniami lekarskimi. W praktyce najczęściej jest tak, że pracodawca ustala limit zwrotu za szkła korekcyjne np. 500 zł (często jest to jednak kwota zdecydowanie mniejsza). Co oznacza, że jeśli koszt okularów jest wyższy, to pozostałą kwotę dopłaca pracownik. Z drugiej strony daje to pełną dowolność wyboru marki szkieł i opraw. 

O ile inne środki ochrony pracodawca może zapewnić fizycznie i we własnym zakresie, to o okulary pracownik musi zadbać samodzielnie. Dlatego pracownik z receptą od okulisty udaje się do optyka, tam zamawia okulary, na które musi od sprzedawcy uzyskać fakturę imienną. Z tym dokumentem udaje się do działu kadrowego w swojej firmie. Na podstawie faktury naliczany jest zwrot za okulary lub szkła kontaktowe.

Przepisy nie precyzują, jak często pracodawca powinien dokonywać zwrotu za okulary. Firma może określić własne zasady w regulaminie. Na przykład, zwrot może być przyznawany raz na trzy lata lub po przeprowadzeniu kolejnych badań profilaktycznych.

W przypadku soczewek kontaktowych może to wyglądać nieco inaczej. Okulary korekcyjne są produktem, który zazwyczaj kupuje się raz na dłuższy czas, co sprawia, że pracodawca może ustalić refundację np. raz na kilka lat (najczęściej raz na trzy lub pięć lat, zgodnie z wewnętrznymi regulacjami firmy). Soczewki kontaktowe to z kolei produkt, który wymaga regularnej wymiany - miesięcznej, dwutygodniowej lub nawet dziennej, co stwarza konieczność ciągłego zaopatrywania się w nowe zestawy.

Z praktycznego punktu widzenia soczewki kontaktowe są traktowane jak produkt eksploatacyjny, co oznacza, że ich koszt powstaje cyklicznie. Zatem firmy, które umożliwiają zwrot za soczewki, mogą ustalać limity refundacji na podstawie rocznego budżetu przeznaczonego na takie wydatki. Przykładowo, mogą refundować koszty zakupu soczewek raz w roku (lub w krótszych okresach) do określonej kwoty, co uwzględnia konieczność ich regularnej wymiany.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym zwrot kosztów za okulary nie stanowi przychodu pracownika, o ile świadczenie to wynika z przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zostało zrealizowane na podstawie skierowania na badania profilaktyczne wystawionego przez pracodawcę. Jeśli jednak pracownik nie spełnia wszystkich warunków, np. pracuje przy monitorze mniej niż 4 godziny dziennie, zwrot może zostać opodatkowany.

Zwrot kosztów za okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe przysługuje pracownikowi tylko na podstawie zaświadczenia lekarskiego. Pracodawca ma obowiązek zapewnienia takich środków ochrony, ale przepisy nie określają konkretnej kwoty zwrotu - to zależy od regulaminu firmy. Pracownik musi także spełniać warunki dotyczące czasu pracy przed monitorem oraz częstotliwości ubiegania się o refundację.

CZYTAJ TAKŻE: 

Ważna rola witaminy D. Zmniejsza ryzyko krótkowzroczności i jaskry

"Pływają" ci przed oczami? Mogą mieć związek z wiekiem, ale też chorobą