Szykują się zmiany w zwolnieniach lekarskich. Wzrasta podstawa chorobowego, na l4 będzie można pracować

Zasiłek chorobowy obliczany jest na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika z ostatnich 12 miesięcy przed miesiącem, w którym rozpoczęło się zwolnienie lekarskie. Wynagrodzenie to obejmuje składniki, od których odprowadzane są składki na ubezpieczenie chorobowe.

Dla osób zarabiających minimalne wynagrodzenie, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego nie może być niższa niż płaca minimalna pomniejszona o składki na ubezpieczenie społeczne. W ich przypadku - jeśli wzrasta płaca minimalna, automatycznie rośnie minimalna podstawa wymiaru zasiłku. Ponieważ 1 stycznia 2025 roku wrosła kwota płacy minimalnej (obecnie najniższa krajowa to 4666 zł brutto miesięcznie), pracownicy przebywający na zwolnieniu lekarskim będą mogli liczyć na wyższe wynagrodzenie chorobowe. 

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego to kwota minimalnego wynagrodzenia pomniejszona o 13,71 proc. (493,56 zł) - są to składki potrącone przez pracodawcę na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz chorobowe.

Co nie ulega zmianie? Nadal w większości przypadków wysokość chorobowego to 80 proc. podstawy wymiaru pensji. Do pełnopłatnego L4 mają prawo pracownicy, u których niezdolność do pracy powstała na skutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy, są w czasie ciąży, lub na skutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

U osób zarabiających powyżej minimalnej pensji, wzrost płacy minimalnej nie ma bezpośredniego wpływu na ich zasiłek chorobowy. Ich podstawa wymiaru zasiłku zależy od rzeczywistego wynagrodzenia.

Do tej pory osoba na L4, która podejmowała pracę zarobkową lub wykorzystywała zwolnienie w sposób niezgodny z jego celem, traciła prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia. Wystarczyło jedno takie naruszenie, by utracić świadczenie. Nowe przepisy w 2025 roku mają wprowadzić zmiany w tym zakresie. Co ma się zmienić?

Obecnie nie wolno pracować mając zwolnienie chorobowe, a pracownik na L4 u jednego pracodawcy traci prawo do zasiłku, jeśli podejmie pracę u innego. Tymczasem jak pokazuje wiele życiowych przykładów, czasem chorobowe w jednej pracy nie wyklucza jednoczesnej pracy w drugiej. Są też obowiązki, które można wykonywać nawet będąc na L4, przykładem może być podpisywanie faktur czy dokumentów, aby uniknąć strat finansowych. 

- Kończymy z pewną fikcją. Dziś często jedna i ta sama osoba pracuje w więcej niż jednym miejscu, wykonując inne prace. Wyobraźmy sobie, że np. chirurg ma złamaną rękę i, co oczywiste, nie może operować, więc jest na zwolnieniu lekarskim i nie świadczy pracy w szpitalu, w którym jest zatrudniony. Ale jednocześnie jest np. wykładowcą akademickim. I w tym drugim obszarze - uczenia studentów medycyny - może być dalej aktywny pomimo złamanej ręki. O ile oczywiście chce" - przekonywała jesienią 2024 roku ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zapowiadając zmiany w przepisach. 

Proponowane zmiany precyzują, że praca zarobkowa to każda czynność o charakterze zarobkowym, niezależnie od podstawy prawnej. Jednak działania incydentalne, podejmowane w szczególnych okolicznościach, nie będą skutkować utratą prawa do zasiłku. Planowane zmiany pozwolą na wykonywanie pracy w jednej firmie, gdy zwolnienie dotyczy pracy w innej, pod warunkiem że lekarz wskaże to w orzeczeniu. 

Aktualnie opuszczanie miejsca przebywania na L4, np. celem wyjścia na zakupy czy nawet w niektórych przypadkach - do lekarza, w teorii było złamaniem warunków zwolnienia, i określane było jako aktywność niezgodna z celem zwolnienia. Teraz ma to być doprecyzowane. Jak? Zmiany w przepisach określą, że aktywności wydłużające proces leczenia lub rekonwalescencję będą traktowane jako niezgodne z celem zwolnienia. Jednak codzienne czynności, takie jak zakupy czy wizyty u lekarza, nie będą podstawą do odmowy zasiłku. Działania incydentalne, jak odbiór dziecka z przedszkola, również nie pozbawią chorego pracownika prawa do świadczeń.

Podobnie do tej pory niemożliwy był w trakcie trwania L4 pobyt w innym miejscu niż wskazane w zwolnieniu. ZUS i pracodawca muszą znać aktualny adres chorego. Nowe przepisy umożliwią wskazanie miejsca pobytu poza miejscem zamieszkania, a nawet za granicą, jeśli jest to uzasadnione zaleceniami lekarza lub innymi istotnymi okolicznościami. W przypadku państw UE, ZUS będzie mógł zlecić kontrolę zagranicznym instytucjom ubezpieczeniowym.

Poszerzone zostaną możliwości kontrolowania pracowników przebywających na zwolnieniu chorobowym. Zmiany obejmą m.in. możliwość przeprowadzania kontroli zarówno przez ZUS, jak i pracodawców. Umożliwiają sporządzanie protokołu kontroli także w przypadku braku nieprawidłowości oraz przewidują kontrolę zaświadczeń lekarskich i osób pobierających zasiłek nawet po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

Źródła:

https://www.gov.pl/web/rodzina

www.rynekzdrowia.pl

CZYTAJ TAKŻE:

Co emeryci mogą odliczyć od podatku za 2024 rok? Poradnik krok po kroku

Musieliśmy za nie słono zapłacić. Od stycznia te dwa badania będą za darmo

Lista chorób, na które przysługuje orzeczenie o niepełnosprawności. Takie dokumenty musisz złożyć