Spis treści:
- Owady, których użądlenie może wywołać reakcję alergiczną
- Alergia na jad owadów - czym jest?
- Wstrząs anafilaktyczny - kto jest w grupie ryzyka?
- Wstrząs anafilaktyczny - jak się objawia?
- Jedno użądlenie może być śmiertelne
- Pierwsza pomoc w użądleniu przez owada
- Życie z alergią na jad owadów
Owady, których użądlenie może wywołać reakcję alergiczną
Chociaż za największych letnich wrogów uważa się pszczoły, których jad znajdujący się w żądle może doprowadzić do wielu niepożądanych reakcji w organizmie, to nie należy zapominać o innych owadach, które również mogą zagrażać zdrowiu i nawet życiu człowieka.
Osy, które są bardziej agresywne niż pszczoły, po użądleniu nie tylko nie tracą żądła, ale są w dalszym ciągu zdolne do zaatakowania swojego przeciwnika. Osa może żądlić dopóki nie straci całego jadu w woreczku jadowym znajdującym się przy żądle.
Niebezpieczne są również szerszenie, trzmiele a na coraz większą uwagę zasługują owady z należącej do błonkówek rodziny mrówkowatych, które również mogą ugryźć, wywołując reakcję alergiczną.
Alergia na jad owadów - czym jest?
Uczulenie na jad owadów to silna reakcja immunologiczna spowodowana działaniem substancji, zwanej alergenem. Po dostaniu się do organizmu jadu, następuje szereg procesów, które powodują miejscowe lub uogólnione objawy.
Substancje uczulające to przede wszystkim białka o charakterze enzymów, czyli takie, które posiadają zdolność rozkładania innych białek, a także peptydy.
Jady osy i pszczoły różnią się od siebie, chociaż mają zbliżoną budowę. Tylko w jadzie pszczoły obecny jest peptyd melityna, który silnie uszkadza komórki. W jadzie os z kolei znajduje się białko - antygen 5, który również wyzwala reakcje uczuleniowe.
Wstrząs anafilaktyczny - kto jest w grupie ryzyka?
Spośród wszystkich przypadków wstrząsu anafilaktycznego, szacuje się, że 20 proc. wystąpiło w przebiegu reakcji alergicznej na jad owadów.
W grupie ryzyka znajdują się osoby, które narażone są na dużą ekspozycję na użądlenie. Przede wszystkim wstrząs zagraża pszczelarzom, ich rodzinom i osobom mieszkającym w pobliżu pasiek. Im częstsze użądlenia, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia silnej reakcji alergicznej.
W badaniach potwierdzono, że osoby uczulone na orzeszki ziemne oraz chorujące na astmę oskrzelową są bardziej podatne na ostrą reakcję alergiczną po użądleniu przez owady, a tym samym są bardziej narażone na wstrząs anafilaktyczny. Również leki stosowane na nadciśnienie tętnicze mogą zwiększać ryzyko wstrząsu.
Od połowy lipca aż do końca sierpnia, a w przypadku os - września, dochodzi do największej liczby użądleń ze względu na dużą aktywność tych owadów. W tym czasie należy zachować szczególną ostrożność, by uniknąć użądlenia.
Wstrząs anafilaktyczny - jak się objawia?
Reakcje uczuleniowe na użądlenie przez owady można podzielić na cztery stopnie:
- stopień I - uogólniona pokrzywka, świąd skóry, niepokój;
- stopień II - oprócz pokrzywki i ogólnego osłabienia, może wystąpić obrzęk naczynioruchowy, uczucie duszności lub ucisku w klatce piersiowej, nudności, wymioty, zawroty głowy;
- stopień III - po użądleniu pojawia się duszność, świszczący oddech, splątanie, lęk przed śmiercią, chrypka wywołana zamykającymi się drogami oddechowymi;
- stopień IV - pojawiają się wyżej wymienione objawy, a także spadek ciśnienia tętniczego krwi, utrata przytomności, zaburzenia funkcji zwieraczy, sinica, a także zatrzymanie krążenia.
Jedno użądlenie może być śmiertelne
Wystarczy jedno użądlenie, by wywołało ono wstrząs anafilaktyczny i doprowadziło do śmierci ofiary. Początkowo, po użądleniu, pojawia się silna reakcja skórna - obrzęk, zaczerwienienie lub pokrzywka.
Osoba użądlona odczuwa kołatanie serca, osłabienie i uczucie braku tchu. Wraz z postępującą reakcją alergiczną niedrożne stają się drogi oddechowe, pojawia się świszczący oddech i nagły spadek ciśnienia tętniczego.
Jeśli u poszkodowanemu nie zostanie udzielona pomoc, dojdzie do utraty przytomności i nagłego zatrzymania krążenia.
Do tragicznej śmierci na skutek użądlenia przez osę, doszło u znanej aktorki Ewy Sałackiej. Wraz z rodziną artystka przebywała na działce i nie zauważyła, jak do jej napoju wpadła osa, która użądliła ją w usta. Reanimację aktorki rozpoczął mąż, a następnie ratownicy medyczni, jednak życia aktorki nie udało się uratować.
Pierwsza pomoc w użądleniu przez owada
Jeśli dojdzie do użądlenia przez owada, należy jak najszybciej przystąpić do udzielenia pomocy poszkodowanemu. Przede wszystkim należy usunąć żądło, jeśli do użądlenia doszło przez pszczołę. Nigdy nie należy robić tego dwoma palcami - może dojść do wyciśnięcia resztek jadu i nasilenia objawów u poszkodowanego.
Żądło należy jednym palcem podważyć i wysunąć z rany, a następnie przyłożyć do niej zimny okład. To sprawi, że naczynia krwionośne obkurczą się i utrudnią przedostanie się jadu do układu krwionośnego.
Jeśli u osoby użądlonej pojawiają się niepokojące, wymienione powyżej objawy, należy niezwłocznie wezwać karetkę. Jeśli poszkodowany już wcześniej doświadczył reakcji alergicznej po użądleniu, powinien mieć ze sobą zawsze ampułko-strzykawkę z adrenaliną. Taki lek należy podać domięśniowo, najlepiej w przednio-boczną część uda. Dopuszcza się wykonanie zastrzyku przez ubranie.
U osoby użądlonej należy cały czas monitorować funkcje życiowe, oceniając przytomność i oddech. Jeśli przed przyjazdem pogotowia dojdzie do zatrzymania oddechu, należy jak najszybciej rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową.
O tym, jak wykonać resuscytację krążeniowo oddechową, przeczytasz TUTAJ.
Zobacz również:
Życie z alergią na jad owadów
Osoby, które po raz pierwszy doznały wstrząsu anafilaktycznego po użądleniu przez owady, po zakończonej hospitalizacji powinny wykupić ampułko-strzykawkę z adrenaliną i zawsze nosić ją ze sobą. To jedyny sposób, który pomoże przerwać rozwój ogólnoustrojowych objawów alergii, które mogą prowadzić do śmierci.
Osoby, które wiedzą, że są uczulone na jad owadów, powinny unikać miejsc, w których owadów tych występuje więcej - łąki kwietne, pasieki i ich okolice.
Spożywając jedzenie czy napoje na zewnątrz, zawsze należy jeść i pić z przezroczystych kubków czy opakowań, by zauważyć owada, który się w nich znalazł i który stanowi potencjalne zagrożenie.
Przede wszystkim należy jednak pamiętać, że owady żądlą, kiedy poczują się zagrożone - nie należy zatem odganiać ich, gonić ani próbować łapać.
CZYTAJ TAKŻE:
Masz alergię na jad owadów? Odczulanie to skuteczna metoda leczenia
Wezwałeś karetkę do domu? Zanim przyjedzie, koniecznie zrób jedno!
Mogą ugryźć lub dostać się do ucha. Zadziałają domowe sposoby
